Enantiomerik olarak saf (S)-4-aminokinazolin türevlerinin sentezi ve insan akciğer (A-549) ve karaciğer (HepG2) kanser hücre hatları üzerine antikanser etkilerinin araştırılması
Synthesis of enantiomerically pure (S)-4-aminoquinazoline derivatives and investigation of anticancer effects on human lung (A-549) and liver (Hepg2) cancer cell lines
- Tez No: 831003
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ÇAKICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kimya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Amaç: Bu tez çalışmasında, enantiomerik olarak saf (S)-4-aminokinazolin alkol türevlerinin sentezlenmesi ve elde edilen enantiomerik olarak saf (S)-4-aminokinazolin alkol türevlerinin insan akciğer (A-549) ve karaciğer (HepG2) kanser hücre hatları üzerine olan sitotoksik etkilerinin incelenmesi amaçlandı. Yöntem: Enantiomerik olarak saf (S)-4-aminokinazolin alkol türevlerinin sentezi, enantiomerik olarak saf (S)-2-hidroksikarboksilik asit türevleri (sırasıyla L-laktik asit, L-mandelik asit) ve enantiomerik olarak saf (S)-2-aminoasit türevlerinden (sırasıyla L-valin, L-fenil alanin, L-tert-lösin) yola çıkılarak gerçekleştirildi. İnsan akciğer (A-549) ve karaciğer (HepG2) kanser hücre hatları, bahsedilen enantiomerik olarak saf (S)-4-aminokinazolin alkol türevlerinin farklı konsantrasyonları ile muamele edildi. Hücreler üzerindeki sitotoksik etkileri ve etkin oldukları IC50 konsantrasyonu XTT testi ile incelendi. Bulgular: (S)-4-aminokinazolin alkol türevlerinin sentezi yüksek verimlerle başarılı bir şekilde gerçekleştirildi. Enantiomerik saflıkları kiral dedektör ile kombine edilmiş kiral HPLC sistemi ile analiz edilmiştir. Anilin ve benzilamin iskeleti ihtiva eden (S)-4-aminokinazolin alkol türevleri arasında metil ve i-propil grubu bulunduran enantiomerik olarak saf halde elde edildi. Ancak fenil ve benzil grubu bulunduran türevler arasında kısmi rasemleşmelerin olduğu belirlendi. İnsan akciğer (A-549) ve karaciğer (HepG2) kanser hücre hatları üzerinde enantiomerik olarak saf (S)-4-aminokinazolin alkol türevlerinin doz ve zaman bağımlı olarak sitotoksik etkisi olduğu gözlendi. Sonuç: Elde edilen bulgular insan akciğer (A-549) ve karaciğer (HepG2) kanser hücre hatları üzerinde enantiomerik olarak saf (S)-4-aminokinazolin alkol türevlerinin antikanser özelliğe sahip olduğunu gösterdi. Test edilen (S)-4-aminokinazolin alkol türevleri arasında en iyi IC50 değeri insan akciğer (A-549) ve karaciğer (HepG2) kanser hücre hatları için sırasıyla 22,89±3,69 ve 32,73±2,01 olmak üzere bir i-propil türevi ile elde edilmiştir. Bu tez kapsamında yapılan çalışmalar ve elde edilen sonuçların; organik sentez ve antikanser etki potansiyeline sahip yeni ilaç yapıları ile ilgili yeni çalışma ve projelerin oluşturulmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Purpose: In this thesis, it was aimed to synthesize enantiomerically pure (S)-4-aminoquinazoline alcohol derivatives and to investigate the cytotoxic effects of the obtained enantiomerically pure (S)-4-aminoquinazoline alcohol derivatives on human lung (A-549) and liver (HepG2) cancer cell lines. Method: Enantiomerically pure (S)-4-aminoquinazoline alcohol derivatives were synthesized starting from enantiomerically pure (S)-2-hydroxycarboxylic acid derivatives (L-lactic acid, L-mandelic acid, respectively) and enantiomerically pure (S)-2-amino acid derivatives (L-valine, L-phenyl alanine, L-tert-leucine, respectively). Human lung (A-549) and liver (HepG2) cancer cell lines were treated with different concentrations of aforementioned enantiomerically pure (S)-4-aminoquinazoline alcohol derivatives. The cytotoxic effects on cells and the IC50 concentration at which they were effective were examined by XTT assay. Findings: The synthesis of (S)-4-aminoquinazoline alcohol derivatives was successfully carried out in high yields. Their enantiomeric purity was analyzed by a chiral HPLC system combined with a chiral detector. Aniline and benzylamine derived (S)-4-aminoquinazoline alcohols containing methyl and i-propyl groups were obtained in enantiomerically pure form. However, partial racemizations were observed between the derivatives containing phenyl and benzyl groups. It was determined that enantiomerically pure (S)-4-aminoquinazoline alcohol derivatives had dose- and time-dependent cytotoxic effects on human lung (A-549) and liver (HepG2) cancer cell lines. Results: The results showed that enantiomerically pure (S)-4-aminoquinazoline alcohol derivatives have anticancer properties on human lung (A-549) and liver (HepG2) cancer cell lines. Among the enantiomerically pure (S)-4-aminoquinazoline alcohol derivatives tested, the best IC50 values were obtained with an i-propyl derivative, 22.89±3.69 µg/mL and 32.73±2.01 µg/mL for human lung (A-549) and liver (HepG2) cancer cell lines, respectively. The studies carried out within the scope of this thesis and the results obtained; It is thought that it will contribute to the creation of new studies and projects related to organic synthesis and new drug structures with anticancer effect potential.
Benzer Tezler
- Kuinazolin ve kuinazolinondan türetilmiş reaktif ve katalizörleri kullanarak çift bağların stereoseçici aziridinasyonu, epoksidasyonu ve alkilasyonu, (S)-4-aminokuinazolin alkollerin sentezi ve biyolojik aktivitelerinin incelenmesi
Stereoselective aziridination, epoxidation and alkylation of double bonds using quinazoline and quinazolinone-derived reagent and catalysts, synthesis and assessment of biological activity of (S)-4-aminoquinazoline alcohols
MURAT ÇAKICI
- Box-behnken tasarım tabanlı optimizasyon stratejisi kullanılarak lactobacillus senmaizuke biyokatalizörü ile 4-metoksi asetofenon'un asimetrik indirgenmesi
Asymmetric reduction of 4-methoxy acetophenone by lactobacillus senmaizuke biocatalyzer using box-behnken design-based optimization strategy
MERVENUR KAVİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Gıda MühendisliğiBayburt ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN ŞAHİN
- Rasemik benzoin asetattan lipaz katalizli hidroliz tepkimesi ile enantiyomerik saflıkta benzoin üretimi
Production of enantiomerically pure benzoin with lipase catalyzed hydrolysis reaction from racemic benzoin acetate
BİNNAZ LURÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
BiyokimyaAnkara ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE BAYRAKTAR
- Kiral aminlerden enantiyosaf tiyosemikarbazon türevlerinin sentezi
The synthesis of enantiopure thiosemicarbazone derivatives from chiral amines
COŞKUN AVCU
- Aldehitlere katalitik asimetrik dietilçinko katılma reaksiyonunda enantiyosaf Schiff bazının etkisi
Effect of enantiopure Schiff base of catalytic asymmetric diethyzinc addition to aldehydes
CANSEL BİLSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
KimyaOsmaniye Korkut Ata ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABRİ ULUKANLI