Panteizm ve kötülük problemi
Pantheism and the problem of evil
- Tez No: 831277
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SAİT REÇBER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
Panteizm, dinî ve felsefi yönleri olan, kendi içinde farklı anlamları barındıran, geniş bir yelpazede tanımları yapılan bir düşüncedir. Dolayısıyla panteizm, tek bir tanımı olan bir kavram olarak değil aksine farklılıkları içeren bir öğreti ailesi olarak anlaşılmalıdır. Panteist düşünce her ne kadar teizme ait bazı dinî kavramları kullandığı için teizme yakın görülmüş olsa da monizm, özdeşlik ve determinizm gibi temel doktrinlerinden dolayı teizm ve deizmden ayrılmış hatta ateistik bir düşünce olarak nitelenmesine neden olmuştur. Kötülük problemi öncelikle teizme yönelik bir meydan okuma olarak ortaya çıkmış fakat bir Tanrı iddiasında bulunan veya hayatın bir anlamı/amacı olduğunu iddia eden her din ve felsefe bu probleme muhatap olmuştur. Bunlardan biri de panteizmdir. Panteizmin Tanrı ve doğanın özdeş olduğunu kabul etmesi, Tanrı ve insan özgürlüğünü reddedip determinist düşünceyi savunması ve kötülüğün varlığını kabul etmeyerek onu yanılsama olarak açıklaması onu bazı eleştirilere de açık hâle getirmiştir. Panteist düşüncenin kötülüğün illüzyon olduğu teorisine bazı eleştiriler yapılmıştır. Bunlardan başlıcaları teorinin kendi içinde çelişkili olduğu, panteist teorinin genel tecrübelere aykırı olduğu, ahlaki eylemlerin temelini sarstığı ve son olarak ibadetleri anlamsız hâle getirdiği iddia edilir.
Özet (Çeviri)
Pantheism is a philosophical and religious thought that has various meanings and has wide range of definitions. Pantheism therefore is not a teaching with a single definition inasmuch as it involves various conceptions. Although pantheistic thought has been seen as close to theism due to its use of certain religious concepts, it has diverged from theism and even been characterized as an atheistic belief due to its fundamental doctrines in terms of monism, identity, and determinism. The problem of evil initially emerged as a challenge to theism, but it seems to face every religion and philosophy that claims a belief in God or asserts the existence of meaning/purpose in life, including pantheism. The identity of God and Nature, the rejection of the Divine and human freedom in favor of determinism, and the explanation of evil as an illusion make pantheism an untenable option. There have been criticisms of the theory that suggests evil is an illusion within pantheistic thought. Some of the criticisms that can be levelled against the pantheistic idea that evil is an illusion are as follows: It is internally contradictory, contrary to general experience, undermines the foundation of moral actions, and finally renders worship meaningless.
Benzer Tezler
- Çağdaş İngiliz felsefesinde ateizm problemi
Atheism in contemporary British philosophy
AYDIN TOPALOĞLU
Doktora
Türkçe
1996
DinDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET AYDIN
- Türkiye'de aktif ateizm savunucusu internet siteleri ve sosyal medya hesapları üzerine profil çalışması
Profile study on active websites and social media accounts of atheism advocates in Turkey
SALİHA VİDİNLİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA TERZİOĞLU
- Panteizm ve panenteizm tartışmaları arasında Spinoza felsefesi ve Sufi metafiziği (Vahdet-i vücud)
Spinosa philosophy and Sufi metaphics between panteism and panenteism discussions (Vahdet-i vücud)
RANA ÖZHAN
- Albert Einstein'ın tanrı ve din anlayışı
The concept of Albert Einstein on god and religion
ZEHRA ORUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN HEMŞİNLİ