Eski Mısır'da monoteizm ve panteizm üzerinden hakikat arayışları - Aton ve Amon'un tektanrıcılık serüveni
Search for the truth through monotheism and pantheism in ancient Egypt - A journey to an one-god religion of Aton and Amun
- Tez No: 962247
- Danışmanlar: PROF. DR. KADİR ALBAYRAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Eski Mısır, Tanrı, Aton, Amon, Ancient Egypt, God, Aton, Amun
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Eski Mısır, inanç ve ihtişamı yansıtan bir çağın karşılığı olarak tanınmaktadır. Binlerce yıl süren bu yüksek kültüre, sayısı en az 1500'ü bulan tanrılar tarafından hükmedilmiştir. Bu uzun tanrılar listesinde iki ilah özel alakaya tabi tutulmalıdır; Aton ve Amon. Aton, tarihte monoteizmin ilk tanrısı olarak bilinmektedir. Amon ise, Ramsesler döneminde (MÖ 1292- MÖ 1070) panteist bir yaklaşımla biçimlenmiş bir tanrı modeline evirilmiştir. Bu tezin araştırma konusu, bahsi geçen her iki tanrının tek tanrı inancına uzanan yolun üzerinde atılan adımlardır. Yeni Krallık döneminde yaşayan ve 18. hanedanlığın bir üyesi olan Akhenaton (MÖ 1351-MÖ 1335) Aton dinini tasarlayan kişidir. Bu dinde yeni bir teolojik anlayış benimseyen firavun, güneş diski ve ışınları dışında başka hiçbir sureti bulunmayan güneş tanrısını tek tanrı olarak kabul etmiştir. Firavun, tanrısı Aton uğruna geleneksel tanrılara savaş açmış ve bu tanrıların başta Amon olmak üzere isimlerini tapınaklardan sildirmiştir. Amarna dönemi sona erince, Aton kültü de terk edilerek yeniden eski geleneklere dönülmüş ve Amon da yine panteonun başına getirilmiştir. Ancak tanrıların kralı Amon için yeni bir çağ başlatılır ve ruhban sınıfı Amon'a dair teolojiyi geliştirir. Dönemin ilahi ve dualarında da fark edilen bu teoloji Amon'a giderek panteist bir karakter kazandırır. Bu dînî anlayış Ramsesler dönemine de hâkim olur. Sonuç olarak, Amon hakikattir, diğer tanrılar da onun uzuvlarıdır; onlarla birlikte ışık, hava ve su elementleri de Amon'un bedenine aittirler. Hatta tüm dünya Amon'un ba-ruhunun bir tecellisidir.
Özet (Çeviri)
The world of Ancient Egypt is a mirror of a age of divinity and glory. More than 1500 gods ruled this culture for thousands of years. Two gods of this long list of deities deserve attention; Aton and Amun. Aton is known as the first god of monotheism in history. Amun became a god of a pantheistic concept during the Ramesside period (1292 BC- 1070 BC). In this study, it was aimed to research how both gods find the way to an one-God religion. Akhenaton (BC 1351-BC1335), a member of the 18. dynasty, who reigned during the time of the New Kingdom, was the creator of Atenism. He built a new theological concept, which accepted only the sun god pictured as the sun disc with its rays. The pharao fought against the traditional egyptian gods, so he ordered to erase the names of gods from the temples, particularly the name of Amun. After the Amarna period the cult of Aton was abandoned and the kingdom returned to its old tradition with Amun on the top of the pantheon. But it began a new era of Amun, the king of gods. The clergy developed the theological concept of Amun which is documented in hymns and prayers. The pantheistic character of Amun shaped slowly the religious thinking during the Ramesside period. İn the end, Amun was the god of truth, the other gods are parts of his body, likewise the elements light, air and water. İn fact, the whole world was a manifestation of Amun's ba, his soul.
Benzer Tezler
- Eski Mısır dininde Tanrı ve öte dünya inancı
Beliefs of God and the after-life in ancient Egyptian religion
MERYEM KARAGÜLLE ÇİFÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSelçuk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİDAYET IŞIK
- Divan şiirinde şarap metaforu
Metaphor of wine in divan poetry
ADNAN ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN ELİAÇIK
- علم القراءات وتعليم القرآن في العراق في القرن العشرين
20.yy.'da Irak'ta Kur'an eğitimi ve kıraat ilmi
AHMED NOORULDEN ZAINULABDEN
- Early İslamic civilization in Cyrenaica the first three centuries ofhijra
Hicretin ilk üç asrında Cyrenaica'da ki ilk İslam medeniyeti
KHALİD S ALABİD AL KASEH
- Eski Mısır'da sosyal, ekonomik ve dini hayat
Social, economic and religious life in ancient Egypt
FERİDE ADIYEKE
