Ma'rifet-nâme transkripsiyon/inceleme/sözlük/dizin
Marifetname trancription evaluation directory
- Tez No: 831364
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜLYA GÖKÇE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Dil Bilgisi, İbrahim Hakkı, Maʻrifet-nâme, Ses ve Şekil Bilgisi, Grammar, İbrahim Hakkı, Maʻrifet-nâme, Morphology, Phonetics
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 466
Özet
Maʻrifet-nâmeʼyi konu alan bu çalışma, eserin Birinci Bölümünün Çeviri Yazısı, Giriş, Ses ve Şekil Bilgisi İncelemesi Sözlük ve Dizin başlıklarından oluşmaktadır. Giriş bölümünde, ilk olarak araştırmanın konusu, önemi, amacı ve yöntemi üzerinde duruldu. Daha sonra Erzurumlu İbrahim Hakkıʼnın hayatı ve eserleri hakkında kısaca bilgi verildi. Çalışılan nüshanın künye bilgileri, Maʻrifet-nâme eserinin içeriği ile ilgili bilgiler inceleme ve metin kısmında yer almaktadır. Erzurumlu İbrahim Hakkı, ilim sahibi, din adamı, mutasavvıf ve çok yönlü bir bilgindir. Arapça, Farsça ve Türkçe'ye hâkim olan âlim çok sayıda eserler yazmıştır. Bunlardan ansiklopedi özelliği olan Maʻrifet-nâme adlı eserin günümüzde birçok baskısı bulunmaktadır. Eserde her konu ve başlık için birçok sûreden âyetler yer almaktadır. Eser ilmî olarak Arapçaʼnın hâkim olduğu Türkçenin ise özellikle Farsça ve Arapça ağırlıklı ağdalı şekilde kullanıldığı bir devirde kaleme alınmıştır. İbrahim Hakkıʼnın tasavvuf konularına hâkimiyeti, hem geleneğe bağlı olarak konuları iyi bir düzen içinde vermesi hem de eserlerini halka hitap edecek şekilde nispeten anlaşılır bir üslupla kaleme alması onun önemli bir yönüdür. Hacimli bir eser olduğu için sadece birinci bölüm üzerinde çalışma yapılmıştır. İlk aşamada eserin çeviri yazısı yapılarak dil açısından genel olarak ele alınmıştır. İncelemede özellikle belli bir konu belirtilmemiştir. Ses ve şekil bilgisi açısından genellikle metinde tespit edilen Türkçe kelime ve örneklere yer verilmiştir. Metin bölümünde Maʻrifet-nâme eserinin çeviri yazısı yer almaktadır. Sözlük ve Dizin bölümünde ise metinde sıkça geçen kelime ve terimlere yer verilmiştir. Sonuç bölümünde ise yazar ve eser hakkında bilgiler yinelenmiş olup inceleme sonucu genel olarak değerlendirilmiştir. Dinî-tasavvufi nitelikteki bu eserin Türkçe olarak kaleme alınması dil açısından kullanımlar ile ifadelere genel bir bakışı da ayrıca değerli kılmıştır. Yapılan bu çalışma ile Türkiye Türkçesi araştırmalarına bir katkı sunulmuş olacaktır.
Özet (Çeviri)
This study on Ma'rifet-name consists of the Transcription of the First Part of the book, Introduction, Morphological and Phonetic analysis, Dictionary and Index titles. In the introduction section, firstly, the subject, importance, purpose and method of the research were focused on. Then, brief information was given about the life and works of Erzurumlu İbrahim Hakkı. The colophon information of the studied copy and information about the content of the Maʻrifet-nâme are included in the research and text section. Erzurumlu İbrahim Hakkı was a wise, knowledgeable, religious man, sufi and versatile scholar. Arabic, Persian, and Turkish well-versed scholar who has written a large number of works. Of these, there are many editions of the work called Maʻrifet-nâme, which is an encyclopedia feature, today. There are verses from many surahs for each subject and title in book. Turkish Arabic is the dominant language of the work as a science, especially Persian and Arabic was written at a time when Turkish was used predominantly in a pompous way. İbrahim Hakkı's mastery of Sufi subjects, both giving subjects in a good order depending on tradition and writing his works in a relatively understandable style to appeal to the public is an important aspect of him. Since it is a voluminous book, only the first part has been studied. At the first stage, the transcription of the work was made and it was considered in general in terms of language. No specific issue was specifically mentioned in the dissertation. In terms of phonetics and morphology, Turkish words and examples, which are usually determine in the text, are examined. In the text section there is a transcription of the Maʻrifet-nâme. In the Dictionary and Index section, the words and terms that are frequently mentioned in the text are included. In the conclusion section, information about the author and the work has been repeated; the result of the dissertation has been generally evaluated. The fact that this religious-sufi work was written in Turkish also made an overview of the uses and expressions in terms of language valuable. With this study, a contribution will be made to Turkish language research.
Benzer Tezler
- Kitâb-ı Âdâb-nâme-i Pend-i İntihâb adlı mecmû'a (1b-116b) (inceleme-transkripsiyonlu metin)
Kitâb-ı Âdâb-nâme-i Pend-i İntihâb mecmûa (1b-116b) (review-transcripted text)
ELİF ÇİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SEFA ÇAKIR
- Yakub Han Kaşgarî'nin Tuhfetü'l-ihvân fî ma'rifeti sırr-ı ihâta-i Yezdân isimli eseri ve tahlili
Study and analysis of Yakub Khan Kashgari's book named tuhfetü'l-ihvân fî ma'rifeti sirr-i ihâta-i Yezdân
ESMA ERTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA SALİM GÜVEN
- Seyyid Şerîf Cürcânî'de bilgi teorisi
Theory of knowladge according to Sayyid Sharif Jurjani
ZÜBEYİR ÜÇTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA DOĞAN
- Sinan Paşa'nın Tazarru'-nâme'sinde edebî ve tasavvufî terimlerin kullanımı üzerine bir inceleme
A study on the use of literary and sufi terms in Sinan Pasha's Tazarru'-nâme
FEYZA ÖZTUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN TÜRKOĞLU
- Tıybi ve Türkçe divanı
Başlık çevirisi yok
SABİHA TAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİHAD ÖZTOPRAK