Otizm Spektrum Bozukluğuna sahip çocuğu olan ebeveynlere yönelik ebeveynlik becerileri aile eğitim programının etkililiği
Effectiveness of parenting skills parent education program for parents having children with Autism Spectrum Disorder
- Tez No: 831398
- Danışmanlar: PROF. DR. İLKNUR ÇİFCİ TEKİNARSLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Zihin Engelliler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
Bu araştırmanın amacı ebeveynlik becerileri aile eğitim programının OSB'li çocuğu olan anne babaların ebeveynlik becerileri, yaşam kaliteleri, stres, anksiyete, depresyon ve baş etme becerileri üzerindeki etkilerini belirlemektir. Araştırmada aynı zamanda geliştirilen Ebeveynlik Becerileri Ölçeği (EBÖ)'nin geçerlik ve güvenirliği test edilmiştir. Araştırma ön test-son test, deney-kontrol gruplu yarı deneysel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunda 6-12 yaş arası OSB'li çocuğu olan 32 ebeveyn yer almaktadır. Belirlenen kontrol ve deney gruplarına Ebeveynlik Becerileri Ölçeği (EBÖ), Beach Center Aile Yaşam Kalitesi Ölçeği (BCAYKÖ), DASS-42 Ölçeği, Baş Etme Yolları Ölçeği (BEYÖ) ön test olarak uygulanmıştır. Araştırmanın deney grubuna araştırmacı tarafından geliştirilen yedi oturumluk Ebeveynlik Becerileri Aile Eğitim Programı çevrimiçi olarak sunulmuştur. Ardından aynı ölçme araçları kontrol ve deney grubuna son test olarak uygulanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Araştırmadan edilen veriler SPSS 25.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Deney ve kontrol grubu arasında ön test ve son test skorları arasında anlamlı farklılık olup olmadığını incelemek için Mann Whitney U Testi kullanılmıştır. Kontrol ve deney gruplarının ön test ve son test karşılaştırmalarında hangi ölçüm ikilileri arasında anlamlı farklılık olduğunu incelemek için ise Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda geliştirilen Ebeveynlik Becerileri Ölçeği (EBÖ)'nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte Ebeveynlik Becerileri Aile Eğitim Programı'nın OSB'li çocuğu olan anne babaların ebeveynlik becerilerini geliştirme, aile yaşam kalitesini artırma, stres, anksiyete ve depresyon düzeylerini azaltma ve baş etme düzeylerini artırma üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Otizm spektrum bozukluğu, Aile eğitimi, Ebeveynlik becerileri, Aile yaşam kalitesi, Stres, anksiyete ve depresyon, Baş etme
Özet (Çeviri)
This study aims to determine the effects of parents skill training program on parenting skills, quality of life, stress, anxiety, depression, and coping skills of parents with autism spectrum disorder (ASD) children. On the other hand, the validity and reliability of the Parenting Skills Scale (PSS) developed in the study were tested. A quasi-experimental design with the pre-test-post-test experimentcontrol group was used in the study. Thirty-two parents with ASD children aged 6- 12 constituted the study group. The Parenting Skills Scale (PSS), Beach Center Family Quality of Life Scale (BCFQOL), DASS-42 Scale, and Turkish Ways of Coping Scale (TWCS) were implemented to the determined experimental and control groups as pre-tests. The Parenting Skills Education Program developed by the researcher was implemented seven-session for the experimental group online. Then, the same scales were implemented in the experimental and control groups as a post-test. Non-parametric statistical analysis were used in the analysis of the research data. The data were analyzed with SPSS 25.0 package program. Mann Whitney U Test was used to examine whether there was a significant difference between the pre-test and post-test scores between the experimental and control groups. Wilcoxon signed-rank test was implemented to examine which measurement pairs had a significant difference in the pre-test and post-test comparisons of the experimental and control groups. It has been determined that the PSS developed by the researcher is a valid and reliable measurement tool. In addition, it was concluded that the Parenting Skills Education Program was effective in improving parenting skills, increasing the quality of family life, reducing stress, anxiety, and depression levels, and increasing the coping levels of parents with ASD children. KEYWORDS: Autism spectrum disorder, Parent education, Parenting skills, Family quality of life, Stress, anxiety and depression, Coping
Benzer Tezler
- Doğal öğretim yaklaşımı temelli psikoeğitim programının Otizm Spektrum Bozukluğu tanısı alan okul öncesi dönem çocukların ebeveynlerinde ebeveyn öz yeterlik düzeyine etkisi
The effect of natural teaching approach-based psychoeducation program on parental self-efficacy level in parents of preschool children diagnosed with Autism Spectrum Disorder
TÜRKER ORKUN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN NEJAT AKFIRAT
- Ebeveyn eğitim programının erken çocukluk dönemindeki otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin eğitsel yeterliklerine etkisinin incelenmesi
Investigation of parent education program's effect on educational competencies of parents who have children with autism spectrum disorder in early childhood
MUHAMMED ABDULBAKİ KARACA
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SARI
- Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuğa sahip aileler için geliştirilen aile eğitim programının çocukların eğitiminde aile katılımının etkisi
The effects of parent education program on parent's participation in the education of children with autism
MEHROSSÂDAT VOSOUGH MATIN
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SARI
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara yönelik açık yeşil alan tasarımları
Open-air green space designs for children with autism spectrum disorder
ELVIN MAMMADOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU BEKCİ
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların ebeveynlerinin gözlerden zihin okuma ve iletişim beceri düzeylerinin incelenmesi
Investigation of ability of reading mind in the eyes and level of communication skills in parents of children with autism spectrum disorder
ELİF BİLGE ERTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiMelikşah ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURNA BENGÜ COŞKUN
YRD. DOÇ. DR. ESRA DEMİRCİ