Doğal öğretim yaklaşımı temelli psikoeğitim programının Otizm Spektrum Bozukluğu tanısı alan okul öncesi dönem çocukların ebeveynlerinde ebeveyn öz yeterlik düzeyine etkisi
The effect of natural teaching approach-based psychoeducation program on parental self-efficacy level in parents of preschool children diagnosed with Autism Spectrum Disorder
- Tez No: 883010
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OSMAN NEJAT AKFIRAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Bu araştırmanın amacı, araştırmacı tarafından hazırlanan farkındalık programının otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocuğa sahip ebeveynlerin ebeveyn öz yeterlik düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Otizm spektrum bozukluğunun toplumda görülme oranı son yıllarda oldukça yükselmiştir. Erken çocukluk döneminde teşhis alan çocuklar için yoğunlaştırılmış şekilde verilecek bir eğitim oldukça önemlidir. Özellikle bireysel eğitimin önemli olduğu bu dönemlerde çocuğa beceri kazandırılması amacıyla eğitimci ve ebeveynlerin iş birliği yapmaları çok önemlidir. Ebeveynler okuldan kalan zamanlar içerisinde çocukları ile oldukça fazla zaman geçirmektedir. Bu süre içerisinde çocukların okulda kazandığı becerilerin genelleştirilmesi ve yeni becerilerin edinimi gibi süreçlerde ebeveynlere büyük bir rol düşmektedir. Otizm spektrum bozukluğuna sahip olan çocukların gelişimlerinde ebeveynler kritik bir öneme sahip olduğu için ebeveynlere yönelik bir farkındalık programı geliştirilmiştir. Araştırmacı tarafından hazırlanan 90 dakikalık 10 oturumdan oluşan farkındalık programı 2023-2024 eğitim öğretim yılında özel eğitim anaokuluna devam eden otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocuğa sahip olan 27 ebeveyn üzerinde yürütülmüştür. Araştırma kapsamında 9 kişilik deney, 7 kişilik kontrol ve 11 kişilik plasebo grupları seçkisiz bir şekilde oluşturulmuştur. Araştırmada gerçek deneysel model kullanılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla Kişisel Bilgi Formu ve Ebeveyn Öz Yeterlik Ölçeği Türkçe Versiyonu (EÖYÖ) kullanılmıştır. Beral (2010) tarafından yeniden uyarlanmış olan EÖYÖ çocuğu otizm spektrum bozukluğu tanısı almış ebeveynlerde, ebeveyn yeterliliklerini ölçmek amacıyla geliştirilmiştir. Ayrıca oturum sonlarında ve program sonunda elde edilen nitel veriler incelenmiştir. Nicel veriler Wilcoxon İşaretli Sıralar testi ve Kruskal Wallis H testi ile nitel veriler ise içerik analizi ile incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre araştırmacı tarafından geliştirilen farkındalık programının 10 hafta boyunca deney grubuna uygulanması sonucunda deney grubunun hizmetlere ulaşma ve yararlanma stratejileri ile ebeveynlik stratejileri kullanım düzeylerinde artış görülmüştür. Bulgular alanyazın ile karşılaştırılarak tartışılmış ve bazı önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the effect of the awareness program prepared by the researcher on the parental self-efficacy levels of parents of children diagnosed with autism spectrum disorder. The prevalence of autism spectrum disorder in society has increased considerably in recent years. Intensive education is very important for children diagnosed in early childhood. It is very important for educators and parents to cooperate in order to provide skills to the child, especially in these periods when individual education is important. Parents spend a lot of time with their children during their free time from school. During this period, parents have a major role in processes such as generalization of the skills children have acquired at school and the acquisition of new skills. Since parents have a critical importance in the development of children with autism spectrum disorder, an awareness program for parents has been developed. The awareness program, consisting of 10 90-minute sessions prepared by the researcher, was conducted on 27 parents of children diagnosed with autism spectrum disorder attending special education kindergarten in the 2023-2024 academic year. Within the scope of the research, experimental groups of 9 people, control groups of 7 people and placebo groups of 11 people were randomly formed. A real experimental model was used in the research. Personal Information Form and Parental Self-Efficacy Scale Turkish Version (EÖYÖ) were used to collect data in the study. Adapted by Beral (2010), EÖYÖ was developed to measure parental competencies in parents whose children were diagnosed with autism spectrum disorder. Additionally, qualitative data obtained at the end of the session and at the end of the program were examined. Quantitative data were examined by Wilcoxon Signed Rank test and Kruskal Wallis H test, and qualitative data were examined by content analysis. According to the findings, as a result of the application of the awareness program developed by the researcher to the experimental group for 10 weeks, an increase was observed in the experimental group's use of strategies for accessing and benefiting from services and parenting strategies. The findings were discussed by comparing them with the literature and some suggestions were made.
Benzer Tezler
- Bilişsel davranışçı yaklaşım temelli psikoeğitim programının Kadın Danışma Merkezine başvuran annelerin iyi oluş düzeyi, evlilik doyumu, problem çözme ve iletişim becerilerine etkisi
The effect of a psychoeducation program based upon the cognitive behavioral approach on mothers who have applied to the Woman Consultation Center psychological well-being, marital satisfaction, problem solving and communication skills
HANİFE PEHLİVAN
Doktora
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN DOĞAN
- Coğrafya eğitiminde yer temelli öğretim yaklaşımına ilişkin öğretmen görüşleri
Teacher views on place based education approach in the education of geography
NİLÜFER KÖŞKER
Doktora
Türkçe
2012
CoğrafyaGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERVET KARABAĞ
- Reggio Emilia Yaklaşımı temelli uygulamalar yapan okul öncesi öğretmenlerinin deneyimleri: Bir olgubilim çalışması
The experiences of teachers in reggio emilia-inspired preschools: A phenomenological study
TUĞBA AYDEMİR ÖZALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimDumlupınar Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE ZEYNEP İNAN
- Lise coğrafya eğitiminde yer temelli coğrafya öğretiminin değerlendirilmesi
Evaluation of place-based geography teaching in high school geography education
ÖMER YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
CoğrafyaSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN KOÇ
- İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin doğal sayı problemlerinin çözümünde kullandıkları sayı hissi stratejilerinin belirlenmesi
Determining the number sense strategies used by fourth grade students in primary school to solve natural number problems
AYŞEGÜL KARADUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MatematikYozgat Bozok ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜRSEL GÜLER