Ketencik [Camelina sativa (L.) Crantz] genotiplerinin Akdeniz iklimi koşullarındaki verim ve kalite performanslarının belirlenmesi
Determination of yield and quality performances of camelina [Camelina sativa(L.) Crantz] genotypes under Mediterranean climate
- Tez No: 832790
- Danışmanlar: PROF. DR. EMRE İLKER, DOÇ. DR. İLKAY YAVAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bitki Islahı ve Genetiği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bu araştırma dünya üzerinde farklı orijinlere sahip 33 Ketencik (Camelina sativa) genotipinin Akdeniz iklim koşullarındaki verim performanslarını ve yağ asidi komponentlerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Tesadüf blokları deneme desenine göre ve 3 tekerrürlü olarak tasarlanan bu araştırma Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Bornova uygulama alanlarında, kışlık olarak 2019-2020 ve 2020-2021 vejetasyon süresi içerisinde yetiştirilmiştir. Araştırmada bitki boyu (cm), ilk yandal yüksekliği (cm), bitkide kapsül sayısı (ad/bitki), kapsülde tane sayısı (ad/kapsül), bin tane ağırlığı (g), verim (kg/da), palmitik asit (%), stearik asit (%), oleik asit(%), linoleik asit (%), alfa-linolenik asit ve erusik asit (%) değerleri incelenmiş olup genotipler arasındaki farklılıklar istatistiksel düzeyde önemli bulunmuştur. Araştırmada her iki hasat yılı dekarda verim ortalamaları incelendiğinde 28 (258,0 kg/da) ve 9 (237,6 kg/da) numaralı genotipler öne çıkmıştır. Diğer agronomik özellikler incelendiğinde ise bitki boyu bakımından 2 (87,4 cm) numaralı genotip, ilk yandal yüksekliği bakımından 25 (52,4 cm) numaralı genotip, bitkide kapsül sayısı bakımından 1 (240,4 kapsül/bitki) numaralı genotip, kapsülde tane sayısı bakımından 35 (14,7 tane/kapsül) numaralı genotip ve bin tane ağırlığı bakımından ise 26 (1,51 g) numaralı genotip öne çıkan genotipler olmuşlardır. Genotiplere ait yağ komponentleri incelendiğinde genotiplerin içerdikleri yağ asidi düzeylerinin yıllara göre değişim göstermediği sonucuna varılmıştır. Ancak yağ asidi değerleri tüm yağ asidi bileşenleri için genotipler arasında farklılık göstermiştir. Araştırmada incelenen ve doymuş yağlar sınıfına giren palmitik asit bakımından en yüksek değeri 27 (%6,05) numaralı genotip, stearik asit bakımından en yüksek değeri ise 14 (%2,68) numaralı genotip sergilemiştir. Doymamış yağ asitleri bakımından incelendiğinde, oleik asit içeriğinde 16 (%18,39), linoleik asit içeriğinde 9 (%20,71) numaralı genotip, alfa-linolenik asit içeriğinde 8 (%39,52) numaralı genotip ve erusik asit içeriği bakımından ise 25 (%3,58) numaralı genotip en yüksek performansı sergilemiştir. Araştırma sonuçlarına göre tüm genotiplerde erusik asit miktarı Türk Gıda Kodeksi'nin üst limit olarak belirlediği %5 seviyesinin altında olup gıda tüketimine uygun olduğu belirlenmiştir. 28 ve 9 numaralı genotipler ise hem dekarda tohum verimi bakımından öncül genotipler olması hem de erusik asit içeriği bakımından insan beslenmesine uygun genotipler olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla 28 ve 9 numaralı genotiplerin ümitvar genotipler olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This research was conducted to determine the yield performance and fatty acid components of 33 Camelina sativa genotypes with different origins in Mediterranean climate conditions. The research, designed according to a randomized complete block design with three replications, was carried out in the fields of the Department of Field Crops at Ege University Faculty of Agriculture in Bornova, during the winter seasons of 2019-2020 and 2020-2021. In the study, plant height (cm), first branch height (cm), number of capsules per plant, number of seeds per capsule, thousand seed weight (g), yield (kg/ac), palmitic acid (%), stearic acid (%), oleic acid (%), linoleic acid (%), alpha-linolenic acid, and erucic acid (%) values were examined, and significant differences among genotypes were found at a statistical level. When the average yields per hectare were examined for both harvest years, genotypes 28 (258.0 kg/ac) and 9 (237.6 kg/ac) stood out. In terms of other agronomic traits, genotype 2 (87.4 cm) excelled in plant height, genotype 25 (52.4 cm) in first branch height, genotype 1 (240.4 capsules/plant) in number of capsules per plant, genotype 35 (14.7 seeds/capsule) in number of seeds per capsule, and genotype 26 (1.51 g) in thousand seed weight. When the fatty acid components of the genotypes were examined, it was concluded that the levels of fatty acids in the genotypes did not vary across the years. However, the fatty acid values differed among genotypes for all fatty acid components. Among the saturated fatty acids, genotype 27 (6.05%) exhibited the highest value for palmitic acid, while genotype 14 (2.68%) showed the highest value for stearic acid. In terms of unsaturated fatty acids, genotype 16 (18.39%) had the highest oleic acid content, genotype 9 (20.71%) had the highest linoleic acid content, genotype 8 (39.52%) had the highest alpha-linolenic acid content, and genotype 25 (3.58%) had the highest erucic acid content. According to the research results, the erucic acid content in all genotypes was below the upper limit set by the Turkish Food Codex of 5%, indicating suitability for food consumption. Genotypes 28 and 9 were determined to be promising genotypes, as they were both leading genotypes in terms of seed yield per acre and suitable for human consumption in terms of erucic acid content. Therefore, genotypes 28 and 9 were identified as hopeful genotypes.
Benzer Tezler
- Kütahya ekolojik koşullarında ketencik [Camelina sativa (l.) crantz] genotiplerinin bazı tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi
Determination of some agricultural and technological properties of camelina [Camelina sativa (l.) crantz] genotypes in ecological conditions of Kutahya
EBRU BİLİR GÜRPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN KURT
- Sonbaharda farklı zamanlarda ekilen ketencik [Camelina sativa (L.) Crantz] genotiplerinin verim ve bazı kalite unsurlarının belirlenmesi
Determination of yield and some quality components of false flax [Camelina sativa (L.) Crantz] genotypes sown on different dates in autumn
MEHMET AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖNDER
- Ankara koşullarında ketencik (Camelina sativa L.) çeşit ve populasyonlarının verim ve verim öğelerinin belirlenmesi
Determination of yield and yield components of some variety and populations on false flax (Camelina sativa L.) in Ankara conditions
BÜŞRA YÜCEKAYA AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK BAŞALMA
- Isparta ekolojik koşullarında bazı ketencik [Ccamelina sativa (l.) Crantz] genotiplerin tarımsal ve yağ kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of agricultural and oil quality characteristics of some camelina (camelina sativa (L.) Crantz.) genotypes in Isparta ecological conditions
GÜLÇİN KOÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BAYDAR
- Türkiye'de yetiştirilen ketencik bitkisinin [Camelina Sativa (L.) Crantz] antioksidan, antimikrobiyal, antifungal, antibiyofilm özelliklerinin ve tohum morfolojisinin araştırılması
Investigation of antioxidant, antimicrobial, antifungal, antibiofilm, properties and seed morphology of [Camelina Sativa (L.) Crantz] plant grown in Turkey
HATİCE ÜLGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiBartın ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ SAVAŞ BÜLBÜL
PROF. DR. KEMAL BÜYÜKGÜZEL