Kırgızistan Oş ve Celal-Abad bölgesi Türkleri: Sosyo-kültürel yapı ve dil
Turks of Osh and Zhalal-Abad regions in Kyrgyzstan: The socio-cultural structure and language
- Tez No: 832949
- Danışmanlar: PROF. DR. UFUK TAVKUL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Özgön Türkleri, Oş ve Celal - Abad Bölgesi Türkleri, Fergana Türkleri, Oş ve Celal - Abad Bölgesi Türkleri Sosyo - Kültürel Yapı, Oş ve Celal - Abad Bölgesi Türkleri Dil, Geçiş Dönemi İnançları ve Uygulamaları, Ses Bilgisi, Sosyo – Kültürel Yapı, Ozgon Turks, Turks of Osh and Zhalal-Abad regions, Fergana Turks, Socio - Cultural Structure of Turks of Osh and Zhalal-Abad regions, Language Turks of Osh and Zhalal-Abad regions, transitional beliefs and practices, Phonology, Socio-cultural structure
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1180
Özet
Tez Kırgızistan'ın Oş ve Celal-Abad Bölgesi Türkleri sosyo - kültürel yapısı, ses bilgisi ve biçimbilgisi (çekim konuları ile sınırlı) incelemesidir. Kırgız Cumhuriyeti sınırlarında bir etnik grup olarak kabul edilen araştırmamıza konu olan Türkler, ülkede yoğun olarak Oş iline bağlı Özgön ilçesinde yaşamaktadırlar. Genel Türk Dilinin Karluk grubu konuşurlarından olan söz konusu Türkler, sosyo – kültürel yapısı bakımından bölgede yaşayan diğer Özbek, Uygur, Kırgız ve Kazak Türkeri'nden farklı olmasa da, tarihî süreçte“Türklerin yaşadığı yer”anlamında kullanılan eski Türkistan, bugünkü Orta Asya coğrafyasında «Türk» adıyla yaşayan yerli tek halktır. Tezde, Kırgızistan'ın Oş ve Celal-Abad bölgesinde Ağustos - Eylül 2017, Ağustos - Eylül 2018 ve Oş bölgesinde 2002 ve 2012 yıllarında derlediğimiz ses kayıtları temelinde araştırmamıza konu olan Türklerin geçiş dönemi inançları ve uygulamaları ile konuşma dili özellikleri ve Ortak Türkçe içerisindeki konumu incelenmiştir. Çalışmamız Giriş ve 5 bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında, çalışmamızı dayandırdığımız malzemenin tasviri, malzemenin derlenmesinde kullanılan metot içeriği, incelenme usulü gibi konular üzerinde durulmuştur. 1. Bölüm'de Rusya Hâkimiyeti dönemi ve günümüzdeki Kırgızistan'ın durumu, Oş ve Celal - Abad bölgesi ile bu bölgede yaşayan Türkler anlatılmıştır. 2. Bölüm'de daha çok Yüksek Lisans Tezimizin kaynağı esas alınarak araştırmamıza konu olan Türklerin geçiş dönemi inançları ve uygulamalarına dikkat çekilmiştir. 3. Bölüm'de Doktora çalışmamız için yaptığımız alan araştırması aşamasında derlenen ses malzemesi esas alınarak Kırgızistan'ın Oş ve Celal-Abad bölgesinde yaşayan Türklerin dili, ses bilgisi (detaylı bir şekilde) ve biçimbilgisi (çekim konuları ile sınırlı) ele alınmıştır. 4. Bölümde çalışmamıza temel olan malzemeyi içeren metinler hem Türkiye Türkçesi Alfabesi, hem de Uluslararası Fonetik Alfabeyle (International Phonetic Alphabet IPA) yazıya geçirilmiştir. Çalışmamızın sosyo – kültürel yapısı bölümünde ilgili terim adları Türkiye Türkçesi Alfabesiyle gösterilirken, kaynak kişiler hakkındaki bilgiler, çalışmamızın «Kaynaklar» bölümünde verilmiştir. Dil konusunun incelenmesinde ise IPA ile yazıya geçirilen metin temel alınmış, kaynak kişiler hakkındaki bilgiler ise, «Kaynak Kişi Bilgi Formu» ile «Metinler» bölümünde takdim edilmiştir. 5. Bölümde bu metinlerin dizin – sözlük kısmı yer almaktadır. Çalışmamızın sonunda, Kaynaklar, Türkçe ve İngilizce Özetlere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis analyses the socio-cultural structure, phonetics, and morphology (within the limits of inflectional morpheme) of the Turks in the Osh and Zhalal-Abad Regions of Kyrgyzstan. The group of Turks studied in this thesis, who are considered as an ethnic group within the borders of the Kyrgyz Republic, predominantly resides in the Ozgon District of the Osh Region. Although the Turks living in this region, speaking the Karluk group of the Common Turkic Language, are not different in terms of socio-cultural structure from other Turkic ethnic groups such as Uzbeks, Uyghurs, Kyrgyz, and Kazakhs of the region, they are the sole indigenous people living in the historic geography of Turkistan, meaning“land of the Turks”, and is today called Central Asia, under the name“Turk.”The thesis analyses the transitional beliefs and practices of the Turks, characteristics of the colloquial language, and its position in the Common Turkic Language based on audio recordings collected in the Osh and Zhalal-Abad regions of Kyrgyzstan in August-September 2017, August-September 2018, and in the Osh region in 2002 and 2012. The thesis is comprised of an introduction and five chapters. The introduction describes the materials on which the research is based on, the content of the methodology used in collecting the materials, and the method of investigation. Chapter 1 discusses the period of Russian domination and the current situation of Kyrgyzstan, Osh, Zhalal-Abad, and the Turks living in these regions. Chapter 2 primarily focuses on the transitional beliefs and practices of the Turks, who were the subject of our Master's thesis. Chapter 3, based on the audio materials collected during the field research conducted for our doctoral dissertation, examines the language, phonetics (in detail), and morphology (within the limits of inflectional morpheme) of the Turks living in the Osh and Zhalal-Abad regions of Kyrgyzstan. Chapter 4 presents the texts that form the basis of our study, transcribed in both the Turkish Alphabet and the International Phonetic Alphabet (IPA). In the socio-cultural structure section of our study, the relevant term names are shown in the Turkish Alphabet as used in Türkiye, while the information about the source persons is given in the“References”section of our study. In the analyses of the language, the text transcribed with the IPA is taken as a basis and the information about the source persons is presented in the“Source Person Information Form”and the“Texts”section. Chapter 5 contains an index of these texts. At the end of our study, References, Turkish and English Abstracts are included.
Benzer Tezler
- Микрофинансынын жакырчылыкка тийгизген таасири, кыргызстан мисалында
Mikrokredinin yoksulluk üzerindeki etkisi, Kırgızistan örneği
KADIRBEK SULTAKEEV
Doktora
Kırgızca
2016
MaliyeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURUSBEK ASANOV
- Günümüzdeki Kırsal Alandaki Kırgızların GünlükHayatındaki Eski İnanışların İzleri (Toktogul Bölgesi Örneği
Азыркы элеттик кыргыздардын күнүмдүк турмушундагы байыркы ишенимдердин издери(Токтогул районунун мисалында)
AYZAT CILDIZBEK KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2023
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KAYRAT BELEK
- Жергиликтүү өзгөн күрүч сортторунун ткандык культураларынын параметрлерин in vitro культивирлөө шарттарында аныктоо
Yerel özgen çeltik çesitlerinin in vitro koşullarda doku kültürü parametrelerinin belirlenmesi
GÜLNAZ TAŞEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BiyolojiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YILMAZ KAYA
- Sovyetler Birliği Döneminde Kırgızistan
The Kyrgizistan in the period of the Soviet Socialst republic union
ARZU TEKİN
- Fergana Türklerinin doğum, sünnet, düğün ve ölüm merasimleri
Birth, circumcision, wedding and death ceremonies Turkish of Fergana
SAİDA BURHANİDİNOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞUAYİP KARAKAŞ