Yaşar Kemal'in romanlarında mental fiiller
Mental verbs in Yaşar Kemal's novels
- Tez No: 833015
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HANİFE ALKAN ATAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Fiiller, nesnelerin zamanla gerçekleştirdikleri hareketi karşılayan ifadelerdir. Hareket, oluş, kılınış ve durumları anlatan somut anlamda hareketleri karşılayan fiiller, Türkçe söz varlığının büyük bir kısmını teşkil eder. Çalışmanın konusu olan mental fiiller ise zihinde gerçekleşen hareketin yansıtıcılarıdır. Bir nesnenin duyu organlarıyla algılanıp beyne ulaşmasıyla idrak başlar. İdrak edilen olay, dil aracılığıyla aktarılır. Aktarımın gerçekleşmesiyle birlikte kavramlaşan bu ifadeler mental fiilleri oluşturur. Bu çalışma 4 ana bölümde incelenmiştir. Birinci bölümde; fiillerle ilgili giriş mahiyetinde bilgilerle birlikte çalışmanın konusu, önemi, amacı, materyal ve yöntem, konu ile ilgili akademik çalışmalara yer verilmiştir. İkinci bölümde Yaşar Kemal'in hayatı ve eserleri, üçüncü bölümde mental fiiller dört ana başlık altında incelenmiştir. Birinci grupta duyu fiilleri yer almaktadır. Bu fiiller kendi içinde görme, işitme, koku alma, tatma, dokunma ile ilgili olmak üzere beş ayrı başlıktan oluşmaktadır. İkinci grupta yer alan duygu fiilleri; anlık tepki, olumlu ve olumsuz duygu fiilleri olmak üzere üç başlık altında incelenmiştir. Üçüncü grupta anı ve biliş fiilleri, dördüncü grupta ise açıklama fiillerine yer verilmiştir. Son olarak sonuç kısmında veriler değerlendirilmiştir. Mental fiil çalışmalarının geneline bakıldığında sözlük taraması, metinler ve lehçe çalışmaları yoluyla verilerin elde edildiği görülmektedir. Bu çalışmada ise Yaşar Kemal'in 26 romanı incelenerek edebî eser içinde yer alan mental fiiller tespit edilmiştir. Romanlardan tespit edilen mental fiillerin anlam çeşitliliğine ilişkin verilerin tespiti amaçlanmıştır. Çalışmanın sonucunda sözlüklerde de yer alan mental fiillerin dışında, Yaşar Kemal'in eserlere yansıttığı Türkçe Sözlük'te yer almayan fiillere de rastlanmıştır. Ayrıca birleşik fiil yapısındaki mental fiiller de toplanan veriler arasında oldukça geniş yer tutmaktadır. Romanlardan elde edilen mental fiil verilerine bakıldığında görme fiilleri, dokunma fiilleri, olumsuz duygu fiilleri, anı ve biliş fiillerinin sık kullanıldığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Verbs are expressions that describe the movement of objects over time. Verbs, which describe movement, becoming, doing and states, constitute a large part of the Turkish vocabulary. Mental verbs, which are the subject of the study, are the reflectors of the movement that takes place in the mind. Perception begins when an object is perceived by the sense organs and reaches the brain. The perceived event is transferred through language. These expressions, which become conceptualized with the realization of the transfer, constitute mental verbs. This study is analyzed in 4 main sections. In the first part; the subject, importance, purpose, material and method, academic studies on the subject are given together with introductory information about verbs. In the second part, Yaşar Kemal's life and works, and in the third part, mental verbs are analyzed under four main headings. The first group includes sense verbs. These verbs consist of five different titles: sight, hearing, smell, taste, touch. The emotion verbs in the second group are analyzed under three headings: instant reaction, positive and negative emotion verbs. The third group includes verbs of memory and cognition, and the fourth group includes verbs of explanation. Finally, the data were evaluated in the conclusion section. When we look at the general studies of mental verbs, it is seen that data are obtained through dictionary searches, texts and dialect studies. In this study, mental verbs in a literary work were analyzed. Yaşar Kemal's 26 novels were taken as the work. It is aimed to determine the data on the meaning diversity of the mental verbs detected in the novels. As a result of the study, in addition to the mental verbs that are also included in dictionaries, verbs that are not included in the Turkish Dictionary, which Yaşar Kemal reflected in his works, were also found. In addition, mental verbs in compound verb structure also occupy a large place among the collected data. When we look at the mental verb data obtained from the novels, it is determined that verbs of sight, verbs of touch, verbs of negative emotion, verbs of memory and verbs of cognition are frequently used.
Benzer Tezler
- Görünüş, gerçeklik ve başarısızlık arasında: Thomas Melle'nin anlatılarında neoliberalizm olgusu üzerine bir inceleme
Between appearance, being and failure: A study on the phenomenon of neoliberalism in Thomas Melle's narratives
SUNA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Alman Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ONUR KEMAL BAZARKAYA
- War trauma and effects of war on Pat Barker's Regeneration Triology (Regeneration, the eye in the door, the ghost road)
Savaş travması ve savaşın Pat Barker'ın 'Regeneration' Üçlemesi üzerindeki etkileri(yenilenme, kapıdaki göz, hayalet yol)
YAHYA KAMAL MOHAMMAD MOSTAFA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İngiliz Dili ve EdebiyatıKütahya Dumlupınar Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DERYA EMİR
- Yaşar Kemal'in romanlarında mitolojik ve fantastik unsurlar
Mythological and fantastic elements in Yaşar Kemal's novels
MUSTAFA SEVİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıSiirt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN YAŞAR
- Yaşar Kemal'in romanlarında korku ve kaygı
Fear and anxiety in Yaşar Kemal's novels
MEHMET NEVZAT ARCAGÖK
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM DAYANÇ