İran'ın Afganistan politikası: 2001-2021
Afghanistan policy of İran: 2001-2021
- Tez No: 833760
- Danışmanlar: PROF. DR. YALÇIN SARIKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Giresun Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
İran, Afganistan'la sınırdaş olmasından mütevellit söz konusu ülkede yaşanan gelişmelerden doğrudan etkilenmektedir. Örneğin Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgalinin ardından İran, milyonlarca Afgan göçmenin yaşadığı bir ülkeye dönüşmüştür. Sovyetler Birliği'nin çekilmesi sonrasında ise Mücahitlerin iktidarı paylaşamaması üzerine Afganistan'da Taliban dönemi başlamış ve Tahran yönetimi, Taliban'la ilişkilerinde Su Sorunu başta olmak üzere çeşitli problemler yaşamıştır. Taliban'a karşı Kuzey İttifakı'nı destekleyen İran, daha sonra da Amerikan işgalinden memnuniyet duymuştur. Ancak Amerikan müdahalesi döneminde İran, özellikle de Irak'ın da işgal edildiği 2003 yılından itibaren iki komşusu üzerinden kuşatıldığını düşünmeye başlamıştır. Bu da süreç içerisinde İran'ın önceliğini değiştirmiş ve Tahran yönetimi, Taliban'la çeşitli temaslarda bulunarak önceliğinin ABD'nin Afganistan'dan çekilmesi olduğunu dile getirmeye başlamıştır. İran'ın bu politika değişikliğine rağmen ABD'nin Doha Antlaşması kapsamında 31 Ağustos 2021 tarihinde Afganistan'dan çekilmesinin ardından söz konusu ülkeye egemen olan Taliban tarafından teşkil edilen hükümeti tanımadığı görülmektedir. İran, Afgan Sorunu'ndaki yaklaşımını bu ülkede kapsayıcı bir hükümet kurulması argümanı üzerinden temellendirmektedir. Bunun nedeni ise İran'ın Fars kimliği üzerinden Afganistan'ın ikinci büyük kimlik grubu olan Taciklerle ve Şii kimliği vasıtasıyla bu ülkenin üçüncü büyük kimlik grubu olan Hazaralarla iyi ilişkilerinin bulunmasıdır. Dolayısıyla İran, tüm kimlik gruplarının temsil edildiği bir hükümetin kurulması durumunda Afganistan'daki kazanımlarını azami seviyeye ulaştırabileceğine inanmaktadır. Bu tezde de İran'ın Afganistan politikası ele alınmakta ve bu politikanın oluşumunu şekillendiren faktörler incelenmektedir.
Özet (Çeviri)
Since Iran borders Afghanistan, it is directly affected by the developments in that country. For example, after the Soviet Union's invasion of Afghanistan, Iran turned into a country where millions of Afghan immigrants lived. After the withdrawal of the Soviet Union, the Taliban era began in Afghanistan as the Mujahideen could not share the power, and the Tehran administration experienced various problems in its relations with the Taliban, especially the Water Problem. Iran, which supported the Northern Alliance against the Taliban, was later pleased with the American occupation. However, during the American intervention period, Iran began to think that it was surrounded by its two neighbors, especially since 2003, when Iraq was also invaded. This changed Iran's priority in the process, and the Tehran administration, in various contacts with the Taliban, began to state that its priority was the withdrawal of the USA from Afghanistan Despite this policy change, it appears that Iran does not recognize the government formed by the Taliban, which dominated the country in question after the United States withdrew from Afghanistan on August 31, 2021, within the scope of the Doha Agreement. Iran bases its approach to the Afghan Question on the argument of establishing an inclusive government in this country. The reason for this is that Iran has good relations with the Tajiks, the second largest identity group in Afghanistan, through its Persian identity, and with the Hazaras, the third largest identity group of this country, through its Shiite identity. Therefore, Iran believes that it can maximize its gains in Afghanistan if a government in which all identity groups are represented is established. In this thesis, Iran's Afghanistan policy is discussed and the factors that shape the formation of this policy are examined
Benzer Tezler
- Süreklilik ve değişim bağlamında İran İslam Cumhuriyeti'nin afganistan politikası
The Islamic Republic of Iran's policy on Afghanistan in the context of continuity and change
FRYDON NEZAMI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerErciyes ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNER ÖZKAN
- Afganistan dış politikasında küresel aktörler: ABD, Çin ve Rusya (2001-2021)
Global actors in Afghanistan's foreign policy: USA, China, and Russia (2001-2021)
ZAHİR AHMAD KHALEQI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL ERMAĞAN
- Factors affecting the NATO mission in Afghanistan
Afganistan'daki NATO misyonunu etkileyen faktörler
SEBGHATULLAH SINA
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Uluslararası İlişkilerİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELNUR İSMAYIL
- Evaluation of the US policiy in Afghanistan 2001-2021
Afganistan 2001-2021'deki ABD politikasının değerlendirilmesi
ALİ HÜMAYUN SADIKZADE
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Uluslararası İlişkilerİstanbul Kültür ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BORA BAYRAKTAR
- Afganistan – Hindistan İlişkileri, 1973 – 2014
Afghanistan – India relations, 1973 – 2014
BEG MOHAMMED BAYAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ATAY AKDEVELİOĞLU