Erken dönem uyumsuz şema alanlarının depresyon ve anksiyete ile ilişkisinde şefkat korkusu ve dışsal utancın aracı rolü
The mediating role of fear of compassion and external shame on the relationship between early maladaptive schema domains and depression and anxiety.
- Tez No: 833896
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBANUR BAYRAM KUZGUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Erken Dönem Uyumsuz Şema Alanları, Depresyon, Anksiyete, Şefkat Korkusu, Dışsal utanç, Early maladaptive schema domains, depression, anxiety, fear of compassion, external shame
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Bu çalışmada erken dönem uyum bozucu şema alanlarının öz bildirime dayalı ölçeklerle bildirilen klinik olmayan örneklemde depresyon ve anksiyete semptomlarını nasıl etkilediği ve bu etkide şefkat korkusu ve dışsal utancın aracı rolü incelenmiştir. Çalışmanın örneklemini 18-55 yaş aralığındaki 333 katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcılara Kişisel Bilgi Formu, Young Şema Ölçeği-Kısa Formu (YŞÖ-KF), Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği Kısa Formu (DASÖ-21), Şefkat Korkusu Ölçeği ve Utandıran Diğeri ölçeği 2 uygulanmıştır. Verilerin analizi SPSS 21.00 ile yapılmıştır. Aracılık etkisi analizi için SPSS Process eklentisi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre şefkat korkusu ve dışsal utanç puanları cinsiyet ve yaş açısından anlamlı bir farklılık göstermektedir. Aracılık analizlerinde kopukluk ve reddedilmişlik, yüksek standartlar, zedelenmiş sınırlar ve diğeri yönelimlilik şema alanlarının depresyon ile ilişkisinde başkalarına anlayış ve şefkat gösterme korkusu, kendinize gösterdiğiniz anlayış ve şefkat korkusu ile dışsal utancın aracılık etkisi bulunmaktadır. Zedelenmiş otonominin depresyona etkisinde ise başkalarına anlayış ve şefkat gösterme korkusu, başkalarından gelen şefkate karşılık verme korkusu, kendinize gösterdiğiniz anlayış ve şefkat korkusu ile dışsal utancın aracılık etkisi bulunmaktadır. Zedelenmiş otonomi ve kopukluk ve reddedilmişlik şema alanlarının anksiyete ile ilişkisinde kendinize gösterdiğiniz anlayış ve şefkat korkusunun aracılık etkisi bulunmaktadır. Yüksek standartlar, zedelenmiş sınırlar ve diğeri yönelimlilik şema alanlarının anksiyeteye etkisinde ise kendinize gösterdiğiniz anlayış ve şefkat korkusu ile dışsal utancın aracılık etkisi bulunmaktadır. Bu çalışmadan elde edilen bulgular ilgili literatür bağlamında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, we investigated how early maladaptive schema domains affect depression and anxiety symptoms in a nonclinical sample reported with self-report scales, and the mediating role of fear of compassion and external shame in this effect. The sample of the study consists of 333 participants between the ages of 18-55. Personal Information Form, Young Schema Scale-Short Form (YŞS-SF), Depression Anxiety Stress Scale Short Form (DASÖ-21), Fear of Compassion Scale and The Other Shamer As Shamer Scale 2 were administered to the participants. Data analysis was done with SPSS 21.00. SPSS Process plugin was used for mediation effect analysis. According to the results of the research, the fear of compassion and external shame scores show a significant difference in terms of gender and age. In mediation analysis, fear of showing understanding and compassion to others, fear of understanding and compassion for yourself, and external shame have a mediating effect in the relationship between depression and the schema domains of disconnection and rejection, high standards, damaged boundaries, and other directedness. The mediating effect of impaired autonomy on depression is the fear of showing understanding and compassion to others, the fear of reciprocating compassion from others, the fear of understanding and compassion for yourself, and the mediating effect of external shame. The fear of understanding and compassion you show to yourself has a mediating effect in the relationship between impaired autonomy and disconnection and rejection schema areas and anxiety. The effect of high standards, damaged boundaries, and other-directedness schema domains on anxiety is mediated by fear of understanding and compassion towards yourself and external shame. Findings obtained from this study are discussed within the context of related literature.
Benzer Tezler
- Psikolojik belirtiler ve erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ilişki: Üstbiliş ve duygu düzenlemenin rolü
The relationship between psychological symptoms and early maladaptive schemas: The role of metacognition and emotion regulation
DENİZ TÜRK KIVANÇ
- Major depresif bozuklukta, intihar düşüncesi ve davranışı olan ve olmayan grupların erken dönem uyumsuz şemalar ve şema modları açısından karşılaştırılması
Comparison of groups with and without suicidal ideation and behavior in major depressive disorder in terms of early maladaptive schemas and schema modes
FUNDA ERDİ AKDAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DR. AYŞE GÖKÇEN GÜNDOĞMUŞ
- The effects of child abuse and neglect on psychopathological symptomatology: The roles of early maladaptive schemas and schema coping processes
Çocuk istismarı ve ihmalinin psikopatolojik semptomlar üzerindeki etkisi: Erken dönem uyumsuz şemaların ve şema baş etme biçimlerinin rolü
ELİF ÜNAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN GENÇÖZ
- İnternet bağımlılığı olan ergenlerde duygu düzenleme becerileri ve erken dönem uyumsuz şemaların incelenmesi
Investigation of emotion regulation skills and early maladaptive schemas in adolescents with internet addiction
ÖMÜR BURAK ADIGÜZEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAydın Adnan Menderes ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBELNUR AVCİL
- Psikolojik belirtiler ile savunma mekanizmaları arasındaki ilişkide şemaların aracı rolü
The mediating role of schemas in relationship between psychological symptoms and defense mechanisms
YAĞMUR CALLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ERTAN TEZCAN