Astim ve/veya alerjik rinit tanili çocuk ve ergenlerde montelukast tedavisinin nöropsikiyatrik yan etkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of neuropsychiatric side effects of montelukast treatment in children and adolescents diagnosed with asthma and/or allergic rhinitis
- Tez No: 833900
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE VEZİR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: astım, alerjik rinit, montelukast, nöropsikiyatrik yan etki, asthma, allergic rhinitis, montelukast, neuropsychiatric side effect
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 70
Özet
Amaç: Çocuklarda astım ve alerjik rinit (AR) tedavisinde yaygın olarak kullanılmakta olan Lökotrien Reseptör Antagonistleri (LTRA) çocukluk çağı astım tedavisinde ikinci basamaktan itibaren alternatif tedavi seçeneği olarak; AR tedavisinde ise intranazal kortikosteroidin 2-4 hafta kullanımına rağmen şikayetleri devam eden, orta-ağır persistan AR'li hastaların tedavisinde alternatif tedavi seçeneği olarak önerilmektedir. Türkiye (TR) 'de çocuklarda astım ve AR kılavuzlarına geçen ve temel olarak kullanılan tek LTRA montelukasttır. 2020 yılında Amerikan Besin ve İlaç Bürosu (FDA), montelukastın nöropsikiyatrik yan etkileri hakkında kara kutu uyarısında bulunmuştur. Çalışmamızda, kliniğimizde astım ve/veya AR tanılarıyla izlenen montelukast kullanan çocuk hastalarda montelukastın nöropsikiyatrik yan etkilerinin sıklığının ve yan etkileri açısından risk grubu olan durumların belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda 1 Ekim 2022-31 Mart 2023 tarihleri arasında, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Alerji ve İmmünoloji Kliniği'ne başvurmuş, en az 6 aylık düzenli takipleri olan, astım ve/veya AR tanılı, montelukast tedavisi alan 2-18 yaş arası çocuk hastalar (n=237), montelukast tedavisi sonrası belirttikleri nöropsikiyatrik bulgular açısından geriye dönük olarak incelendi. Dört hasta ilaç kesimi sonrası takiplere gelmediği için, bir hastaya da takibinde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı konduğu için çalışmadan çıkarıldı. Bulgular: Çalışmaya alınan 232 hastanın 77'sinde (%33,2) olası nöropsikiyatrik yan etki olduğu görüldü. İlaç kesimi sonrası 77 hastanın %79,2'sinde nöropsikiyatrik bulgular tamamen geçti (pozitif de-challenge). Yan etki olanların %41,6'sı, yan etki olmayanların %28,4'ü 2-6 yaş arasındaydı (p=0,044). Yaş grubu ile multiple lojistik regresyon yapıldığında yaş grubunun 2-6 yaş arasında olması, >6 yaşa göre yan etki için risk faktörü olarak bulundu. En sık nöropsikiyatrik yan etki sinirlilik (n=47, %20,3), ikincisi ise gece semptomları (uyurgezerlik, gece kâbusu ve uykuda konuşma) (n=44, %19) idi. Uykuda konuşma ve toplamda gece şikâyetlerinin 2-6 yaş grubunda, 6-18 yaş grubuna göre daha sık olduğu saptandı.Sonuç: Montelukast nöropsikiyatrik yan etkileri açısından yaş grubunun 2-6 yaş arasında olması, >6 yaşa göre risk faktörü olarak bulundu. Montelukast tedavisi başlanırken özellikle küçük yaş grubunda daha dikkatli olunması, montelukast başlanan her hasta ve ailesinin olası yan etkiler açısından bilgilendirilmesi ve hastaların her poliklinik kontrolünde yan etki açısından sorgulanması önemlidir. Bu konuda daha fazla prospektif çalışmaya ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Objective: Leukotriene Receptor Antagonists (LTRA) are widely used in the treatment of childhood asthma and allergic rhinitis (AR). They are recommended as an alternative treatment option starting from the second step in childhood asthma management and as an alternative treatment in moderate-severe persistent AR patients whose complaints persist despite the use of intranasal corticosteroid for 2-4 weeks. Montelukast is the only LTRA used in Turkey (TR) as recommended in Turkish National asthma and AR guidelines. In 2020, FDA has issued a black box warning about the neuropsychiatric side effects of montelukast. In this study, we aimed to determine the frequency of neuropsychiatric side effects of montelukast and to determine the risk groups in terms of side effects in pediatric patients with asthma and/or AR. Materials and Methods: In this study, patients with asthma and/or AR diagnoses(n=237), between the ages of 2-18 years who applied to the Pediatric Allergy and Immunology Clinic of Health Sciences University Ankara Training and Research Hospital, who had regular follow-ups for at least 6 months were examined retrospectively in terms of the neuropsychiatric symptoms they reported after montelukast treatment. Because four patients did not come to follow-ups after drug discontinuation, and one patient was diagnosed with attention deficit and hyperactivity disorder; they were excluded from the study. Results: Possible neuropsychiatric side effects were observed in 77 (33,2%) of the 232 patients. Neuropsychiatric findings completely resolved in 79.2% of 77 patients after drug discontinuation (positive de-challenge). 41.6% of those with side effects and 28.4% of those without side effects were between the ages of 2-6 (p=0.044). When multiple logistic regression was performed with the age group, the age group being between 2 and 6 years old was found to be a risk factor for side effects. The most common neuropsychiatric side effect was nervousness (n=47, 20.3%), and nighttime symptoms (sleepwalking, nightmares, and sleep talking) (n=44, 19%) respectively. It was found that sleep talking and total nighttime complaints were more common in the 2-6 year group than in the 6-18 year group Conclusion: In terms of the neuropsychiatric side effects of montelukast, being in the age group of 2-6 years was found to be a risk factor compared to the age group of >6 years. Especially in the younger age group, it is important to be more careful when starting montelukast treatment, to inform each patient and their families about the possible side effects of montelukast, and to question the patients in terms of side effects at each polyclinic visit. More prospective studies are needed on this subject.
Benzer Tezler
- Alerjik rinitli çocuklarda alerjen duyarlılıklarının araştırılması
Investigation of Allergen Sensitizations among Children with Allergic Rhinitiz
UĞUR ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıUludağ ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAKUP CANITEZ
- Okul öncesi çocuklarda alerjik hastalık prevelansı ve risk faktörleri araştırılması
Research of allergic disease prevalence and risk factorsin pre-school children
NAFİZ SARIŞIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Allerji ve İmmünolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET YAŞAR ÖZKARS
- Alerjen spesifik immunoterapi alan hastaların klinik ve laboratuvar olarak değerlendirilmesi
Evaluation of patients with allergen specific immunotherapy as clinical and laboratory
MELDA MELİK KURT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıGaziantep ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM KESKİN
- Rinit fenotipleri ve astım ilişkisi
Rhinitis phenotypes and relation between asthma and rhinitis
VEYSEL ÖZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıTrakya ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLFER MEHTAP YAZICIOĞLU
- Alerjik rinitli olgularda alerjen duyarlılıklarının retrospektif olarak araştırılması ve diğer alerjik hastalıklarla olan ilişkisinin değerlendirilmesi
Retrospective investigation of allergen sensitivities in cases of allergic rhinitis and evaluation of their relationship with other allergic diseases
BURCU ERYILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Allerji ve İmmünolojiBursa Uludağ ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAKUP CANITEZ