İstanbul Eleştirel Düşünme Ölçeğinin geliştirilmesi (İSEDÖ)
Developing Istanbul Critical Thinking Scale (ICTS)
- Tez No: 834573
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ESRA ASLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Düşünme, Eleştirel düşünme, Üniversite öğrencileri, Ölçek geliştirme, Eleştirel düşünme ölçeği, Thinking, Critical thinking, University students, Scale development, Critical thinking scale
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Eleştirel düşünme uzun yıllardır felsefe, psikoloji ve eğitim gibi farklı disiplinler tarafından ele alınan bir kavramdır. Kavramın kapsamlı ve karmaşık yapısı ona ilişkin yapılan çalışmaları güçleştirmektedir. Bu güçlüğü ortadan kaldırmak amacıyla farklı disiplinlerden bir grup uzman tarafından Delphi Raporu oluşturulmuştur. Bu raporda eleştirel düşünmenin tanımı, bileşenleri ve nasıl ölçüleceğine ilişkin bir çerçeve sunulmuştur. Günümüzde eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesi özellikle üniversitelerin temel hedeflerinden biridir. Bu sebeple yükseköğretimde eleştirel düşünmenin nasıl ölçüleceği de önemli bir konu haline gelmiştir. Eleştirel düşünmenin ölçülmesine ilişkin ülkemizde yapılan çalışmalar incelendiğinde, genellikle adaptasyon çalışmalarının olduğu ancak bunların psikometrik özelliklerinin yetersiz olduğu, özgün olarak geliştirilmiş az sayıda eleştirel düşünme ölçeğinin de kapsamının dar olduğu ve öz bildirime dayalı olduğu görülmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeylerini ölçmek üzere yerel, geçerli ve güvenilir bir performans ölçeği geliştirmektir. Ölçeğin geliştirilmesinde teorik olarak Delphi Raporundaki tanım temel alınmıştır. Çalışmanın diğer bir amacı ise, geliştirilen ölçek aracılığıyla üniversite öğrencilerinin cinsiyet, sınıf düzeyi, üniversiteye yerleşilen puan türü ve anne-baba eğitim durumu değişkenleri açısından eleştirel düşünme düzeyleri arasındaki farkların incelenmesidir. Çalışmaya İstanbul Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa'da farklı fakültelerde öğrenim görmekte olan 1031 üniversite öğrencisi katılmıştır. Ölçeğe ilişkin analizler Doğrulayıcı Faktör Analizi ile gerçekleştirilmiştir. Kestirim yöntemi olarak DWSL (Diagonally Weighted Least Squares) kullanılmıştır. Analizler neticesinde elde edilen standardize yol katsayıları ve uyum indeksleri incelenerek bazı maddeler aşamalı olarak ölçekten çıkarılmıştır. Yorumlama, Analiz, Değerlendirme, Çıkarım ve Açıklama olmak üzere beş boyut ve toplam 76 madde olarak hazırlanan madde havuzundan analizler sonucunda üç boyut (Yorumlama, Değerlendirme, Çıkarım) ve toplam 25 madeden oluşan“İstanbul Eleştirel Düşünme Ölçeği”geliştirilmiştir. Ölçeğin toplamının ve alt boyutlarının güvenirlikleri ise Tabakalı Cronbach Alfa (Stratified Cronbach Alpha) yöntemiyle hesaplanmıştır. Ölçeğin uyum indekslerinin kabul edilir düzeyde olduğu ve iç tutarlığın (.68) olduğu bulunmuştur. Değişkenlerin incelenmesine ilişkin sonuçlara bakıldığında ise üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeylerinin cinsiyet, sınıf düzeyi ve üniversiteye yerleşilen puan türü açısından farklılaştığı tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular eleştirel düşünme literatürü ışığında tartışılmıştır. Geliştirilen ölçeğin üniversite öğrencilerinin Yorumlama, Değerlendirme ve Çıkarım becerilerini kapsayan eleştirel düşünme düzeylerini belirlemeye yönelik olarak kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Critical thinking is a concept that has been addressed by different disciplines such as philosophy, psychology, and education for many years. The comprehensive and complex nature of the concept makes the studies on it difficult. To eliminate this difficulty, a Delphi Report was created by a group of experts from different disciplines. This report provides a framework for the definition of critical thinking, its components, and how to measure it. Today, developing critical thinking skills is one of the main goals of universities. For this reason, how to measure critical thinking in higher education has become an important issue. When the studies conducted in our country on the measurement of critical thinking are examined, it is seen that there are generally adaptation studies, but their psychometric properties are insufficient, the few original critical thinking scales are narrow in scope and are based on self-report. The main purpose of this research is to develop a local, valid and reliable performance scale to measure the critical thinking levels of university students. The development of the scale was theoretically based on the Delphi Report definition. Another aim of the study is to examine the differences between the levels of critical thinking of university students in terms of gender, grade level, type of score placed in the university, and educational status of their parents through the developed scale. 1031 university students studying at different faculties in Istanbul University and Istanbul University-Cerrahpaşa participated in the study. Analyzes regarding the scale were carried out with Confirmatory Factor Analysis. DWSL (Diagonally Weighted Least Squares) was used as the estimation method. Some items were gradually removed from the scale by examining the standardized path coefficients and fit indices obtained as a result of the analyzes. As a result of the analysis from the item pool prepared as five dimensions (Interpretation, Analysis, Evaluation, Inference, and Explanation) and 76 items in total, the“Istanbul Critical Thinking Scale”consisting of three dimensions (Interpretation, Evaluation, Inference) and a total of 25 items was developed. The reliability of the total and sub-dimensions of the scale was calculated by the Stratified Cronbach Alpha method. The fit indices of the scale were found to be at an acceptable level and internal consistency was (.68). As a results of the analysis of the different variables, it was found that the critical thinking levels of university students differ in terms of gender, grade level, and the type of score placed in the university. The findings were discussed in light of the critical thinking literature. It has been concluded that the developed scale can be used to determine the critical thinking levels of university students including their Interpretation, Evaluation, and Inference skills.
Benzer Tezler
- Design studio learning for developing creative skills in children: Insights from Arkki Türkiye
Çocuklarda yaratıcı becerilerin geliştirilmesi için tasarım stüdyosu modeli: Arkki Türkiye'den içgörüler
LARA DİVRİŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ LEBLEBİCİ BAŞAR
- 8. sınıf öğrencilerinin sosyo-bilimsel konularda farkındalık ve düşünme becerilerinin araştırma sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımıyla geliştirilmesinin incelenmesi
Investigation of development of 8th grade students' awareness and thinking skills in socioscientific issues with an inquiry-based learning approach
EZGİ KİRMAN ÇETİNKAYA
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHTAP YILDIRIM
- Okul öncesi öğretmenlerine yönelik pedagoji temelli ve öz-yeterlik yönelimli eleştirel düşünme becerileri ölçeği geliştirme çalışması
Development of pedagogy-based and self-efficacy oriented critical thinking skills scale for preschool teachers
MİRAY NESLİ ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILMAZ SOYSAL
- İstanbul ili Güngören ilçesindeki liselerde eğitim gören öğrencilerin eleştirel düşünme düzeyleri
Critical thinking levels of students at high schools in gungoren, İstanbul
MEHMET GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR DİNDAR
- İstanbul ili ölçeğinde tarihi mekânların ortaokul sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretimindeki yeri ve önemi
The importance and status of historical sites located in school social studies history subjects
GÖKHAN ABANOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM TURAN