Tarih ve hikâye arasında: Seyyid Lokman'ın Zübdetü't-Tevârîh'i
Between history and Story: Seyyid Lokman's Zübdetü't-Tevârîh
- Tez No: 834603
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE ÖZYILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 524
Özet
Bu çalışma, 1569-1595 yılları arasında Osmanlı sarayının resmi şehnamecisi bulunan Seyyid Lokman b. Seyyid Hüseyin el-Âşûrî el-Hüseynî el-Urmevî'nin yazdığı Zübdetü't-tevârîh adlı mensur dünya tarihi üzerine edebiyat tarihi incelemesi ve eserin TİEM nüshasının transkripsiyonunu içerir. Seyyid Lokman'ın şehnamecilik görevindeki on yıldan sonra seleflerinden devr aldığı metinler üzerine başladığı ve beraberinde nakkaşlar, müzehhipler ve hattatlardan oluşan bir ekip tarafından tamamlanan eser 1583'de Murad III'e sunuldu. Zübde, kendi içinde iki ana bölümden oluşur; ilk bölüm kendi içinde kabaca dört kısma ayrılır ve bu dört kısım, kainatın yaratılışını, peygamberlerin ve belli tarihî-destansı şahsiyetlerin hayat hikâyelerini, Hz. Muhammed'in hayatını ve dönemini, İslam halifeliklerinin tarihçelerini ele alır. Son ana bölümdeyse Murad III de dahil olmak üzere ona dek gelen on iki padişahın hayat hikâyelerine ve saltanatları boyunca cereyan eden olaylara yer verilir. Eser bu bölümler arasında dil ve üslup açısında farklılıklar taşımaktadır. Zübdetü't-tevârîh bir tarih metni olmasının yanında nesir edebiyatı tarihimizde yerini alması gereken bir örnektir. Eserin mevcut 6 nüshasından transkripsiyonumuza esas Murad III'e sunulmuş nüsha Türk İslam Eserleri Müzesi 1973 numarada kayıtlıdır; veziriazam Siyavuş Paşa'ya sunulmuş ikinci nüsha Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi'nde Hazine 1321 numarayla kayıtlıdır, aynı kütüphanede tomar hâlindeki nüsha A.3599 numarada yer almaktadır, Darüssaade ağası Habeşî Mehemmed Ağa için hazırlanan nüsha Dublin'de Chester Beatty Library'de T 414 numarayla kayıtlıdır. Bunların haricinde eserin Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi 294 numara ve British Library Or.1135 numarada da nüshaları bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis includes the literature history research and the critical text of Zübdetü't-tevârîh which is written by Seyyid Lokman who was Şehname writer of Ottoman palace during the years 1569-1595. Seyyid Lokman started to write Zübdetü't-tevârîh after ten years as a Şehname-writer, based on texts he took over from his predecessors. Zübde was completed by a team of muralists, illuminators and calligraphs and presented to Murad III in 1583. Zübde consists of two main parts in itself; The first part is roughly divided into four parts in itself, and these four parts cover the creation of the universe, the life stories of prophets and certain historical- epic figures, the life and period of Muhammad and the periodes of the Islamic caliphates. The last main section includes the life stories of the twelve Ottoman sultans, including Murad III, and the events that took place during their reigns. Zübde has differences between these sections in terms of language and style. Besides being a historical text, Zübdetü't-tevârîh is an example that should take its place in Ottoman prose literature. The copy that was submitted to Murad III, the basis of our transcription study, from the existing 6 copies of the work, is registered at the Turkish-Islamic Arts Museum 1973. The second copy, which was presented to the Grand Vizier Siyavuş Pasha, is registered in the Topkapı Palace Museum Library with the number Hazine 1321, in the same library the copy in roll form is located at number A.3599. The copy prepared for Darüssaade Ağa Habeşî Mehemmed Ağa is in the Chester Beatty Library in Dublin with number T 414. is registered. Apart from these, there are also copies of the work in Yapı Kredi Sermet Çifter Research Library number 294 and British Library Or.1135.
Benzer Tezler
- İslam adına gerçekleştirildiği ifade edilen terör ve Türkiye'ye yansımaları
Terror argued to be realized in the name of Islam and its reflections on Turkey
ATASAY ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Uluslararası İlişkilerHarp Akademileri KomutanlığıUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF.DR. DENİZ ÜLKE ARIBOĞAN
- Seramik sanatında hikaye anlatımı ve anlatımcı yaklaşım
Storytelling and narrative approach in ceramic art
SEVİLAY YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSeramik Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. BURCU KARABEY
- Akil Abbas'ın 'Dolu' ve Sabir Rüstemhanlı'nın 'Difai Fedaileri' romanlarının tarihsel boyutu üzerine bir inceleme
An analysis of two historical novels: 'Dolu' by Akil Abbas and 'Di̇fai Fedaileri' by Sabir Rüstemhanli
NİHAL YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EROL SAKALLI
- Toplumsal tarih anlatımı ve sinema
Social history narrative and cinema
SERAY GENÇ
Doktora
Türkçe
2010
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURÇAY TÜRKOĞLU
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih ve ahlak eğitimi ilişkisi üzerine görüşleri
The Views of social studies teachers on history and moral education
KADİR ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURİ YAVUZ