Türkiye Cumhuriyeti'nde yapılan 1 kasım 1928 harf inkılabının gerekçeleri ve sonuçları
The reasons and results of the 1 november 1928 alphabet reform in the Republic of Turkey
- Tez No: 834872
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLMİ KAÇAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı, Türk İnkılap Tarihi, History, Turkish Language and Literature, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih ve Medeniyet Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Köklü bir tarihi olan Türkler günümüze kadar çeşitli yazı dilleri kullanmıştır. Bu yazı dilleri arasında en uzun süre kullanılanı İslamiyet'in de kabul edilmesiyle beraber Arap harfleri olmuştur. 10. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Türkçenin en kıymetli eserleri Arap harfleriyle neşredilmiştir. Fakat 19. ve 20. yüzyılda yaşanan bir takım siyasi ve ideolojik gelişmeler Türkçenin yazı dili ile ilgili tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Osmanlı'da dilde revizyon ve harflerin ıslah edilmesi fikri ilk Tanzimat döneminde başlamıştır. Dönemin aydınları bazı gerekçeler öne sürerek özellikle de toplumun eğitimde geri kalmasının sorumlusu olarak gördükleri dilde revizyonun kaçınılmaz olduğunu ileri sürmüşlerdir. Bunun yanında birçok aydın da hem milletin İslamiyet'le bağının zayıflayacağı hem de Türki devletler arasındaki yazı birliğinin bozulması endişesiyle harf inkılabına karşı çıkmıştır. Kültürün en önemli aktarıcısı ve toplumun hafızası olan yazı dilinin değişikliği uzun yıllar tartışılmıştır. Tartışmalar özellikle bu çalışmanın da kapsadığı dönem olan Tanzimat dönemi ile harf inkılabının yapıldığı 1 Kasım 1928 arası devam etmiş ama günümüzde de dönem dönem tartışmalar gündemde yerini bulmaktadır. Türklerin kullandıkları yazı dilleri ve Latin alfabesine giden süreç incelenmiş olup; aynı zamanda harf inkılabının uygulanmaya başlaması ve Mustafa Kemal'in bu meseleye yaklaşımı da çalışmamızda yer almıştır. Bütün bu araştırmaların sonucunda, batı kaynaklı inkılaplar arasında neticeleri günümüzde dahi tartışılan harf inkılabının hangi gerekçelerle savunulduğu ve karşı çıkıldığı ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
The Turks, who have a deep-rooted history, have used many written languages until today. Among these written languages, the Arabic letters were used for the longest time with the acception of Islam. From the 10th century to the 20th century, the most valuable works of Turkish were published in Arabic letters. However, a number of political and ideological developments in the 19th and 20th centuries brought about the discussions about the written language of Turkish. The idea of revising the language and reforming the letters in the Ottoman Empire first started in the Tanzimat period. Intellectuals of the period claimed that revision was inevitable, especially in the language they considered responsible for the society's backwardness in education, by putting forward some justifications. In addition to this, many intellectuals opposed the alphabet reform with the fear that both the nation's bond with Islam would weaken and the unity of writing among Turkic states would deteriorate. The change of written language, which is the most important transmitter of culture and the memory of society, has been discussed for many years. These discussions, which started during the Tanzimat period, ended with the alphabet reform on November 1, 1928, when the Arabic letters known as“elifba”were replaced by the Latin letters, which we now call“alphabet”. In this study, the process leading to the alphabet reform in the Republic of Turkey was examined from the Tanzimat period to the Republic, and the ideas of the intellectuals and politicians of the period were revealed. The written languages used by the Turks and the process leading to the Latin alphabet were examined and at the same time, the beginning of the alphabet reform and Mustafa Kemal's approach to this issue were also included in our study. In the light of all these researches, it has been revealed on what grounds the alphabet reform, whose results are still discussed among the western reforms, was defended and opposed.
Benzer Tezler
- 1958 – 1964 yılları arasında yayımlanan Çocuk Haftası dergisinin çocuk edebiyatı açısından incelenmesi
Review of the Çocuk Haftasi in terms of children's literature (Between 1958 and 1964)
UTKU ÇAMURCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR SAVAŞ
- Hazine-i Fünün dergisi (1-26 sayılar) (inceleme ve seçilmiş metinler)
Hazine-i Fünün (1st-26th issues) (studies and selected texts)
FİLİZ YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SÜHEYLA YÜKSEL
- Türk basınına göre Atatürk'ün İstanbul'daki faaliyetleri (01 Temmuz 1927-10 Kasım 1938)
Atatürk's activities in Istanbul, according to the Turkish media (1 July 1927-10 November 1938)
HALUK ÇAĞLAR
Doktora
Türkçe
2011
Türk İnkılap TarihiMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHDETTİN ENGİN
- Türk yazı devrimi ve kamuoyu
Turkish writing revolution and public opinion
BURCU KURDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEYLA KIRKPINAR