Etik, politik ve retorik bakımdan yüce tartışmaları
Ethical, political and rhetorical discussions on the sublime
- Tez No: 835601
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ŞİRAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Immanuel Kant Yargı Gücünün Eleştirisi adlı kitabında yüceyi“onunla karşılaştırma içinde başka her şeyin küçük olduğu şey”olarak tanımlar. Bu tezin amacı yüceyi etik, politik ve retorik bakımdan tartışmaktır. Bunun için ilk önce, yüce etik bakımdan tartışılırken Shaftesbury Kontu'nun doğru ya da yanlış duygusu, Hutcheson'ın çeşitlilikte tekbiçim ve Burke'ün kendini koruma tutkusu kavramları ve bunların Kant'ın ahlâk yasası, düşünümlü yargılar, koşulsuz buyruklar, dinamik ve matematik yüce ile özerklik kavramlarına dönüştürülmesi incelenecektir. Özellikle, özerklik kavramının Saf Aklın Eleştirisi'nde negatif özgürlük olarak koyutlanırken Pratik Aklın Eleştirisi'nde olumlu pozitif olarak türetilmesi açıklanacaktır.“Aydınlanma Nedir?”makalesindeki özerklik kavramı ile Aydınlanma arasında bağlantı kurularak Foucault'nun Aydınlanma projesinin tamamlanıp tamamlanmadığına dair görüşleri, Aydınlanmanın eleştirel tutumla eşleştirilmesi ve bu tutumu örnekleyen flanör ve dandy tarzları arasındaki karşılaştırma ile etik tartışması tamamlanacaktır. Politik bakımdan tartışmada, önce Kant'ın beğeni yargılarının genel geçerliği üzerinden insanın doğaya yüklediği amaçlar olan beceri ve terbiye kültürü açıklanıp hem Hume'un eleştirmen kavramı hem Kant'ın dâhi kavramının terbiye kültürü ile çelişkili olduğu gösterilecektir. Ardından Sigmund Freud'un Eros ile Thanatos içgüdüleri arasındaki gerilim sonucunda ortaya çıktığını öne sürdüğü kültürün huzursuzluğu; yüceltme, suçluluk duygusu ve vicdanla ilişkilendirilecektir. Kitleyi oluşturan kişilerin kendi arasında ve liderle olan psikolojik ilişkisi de aynı içgüdüler üzerinden açıklandıktan sonra Marcuse'nin bu ilişkileri yeniden yorumlarken kullandığı ruh kavramı ile kültürün olumlayıcı karakterinin çözümlemesi yapılarak politik tartışma tamamlanacaktır. Retorik bakımdan tartışmada ise, Longinus'un yücenin beş kaynağı olarak tanımladığı ruh soyluluğu, şiddetli duygular, figürlerin düzgün inşası, seçkin söyleyim ile sözcüklerin ağırbaşlı ve soylu bireşiminden yola çıkılacaktır. Auerbach'ın seçkin stil ile figura sözcüğü arasında kurduğu üslup özellikleri, figürlerin düzgün inşasını örneklerken Bakhtin'in monoglossia ile heteroglossia, monolojik söylem ile diyalojik söylem kavramları arasındaki ayrımlar üzerinden seçkin söyleyim açıklanacaktır. Daha sonra, diyalojik söylemin örneği olarak Platon'un Sofist diyaloğundaki öykünmenin (mimesis) sözde bilgi oluşturduğu önermesi ele alınarak sözcüklerin ağırbaşlı ve soylu bireşimini örnekleyen yüksek kültürün seçkin stilin üslup özellikleri ve monolojik söylemiyle ruh soyluluğuna öykünen bir retorikten ötesi olmadığı belirtilecektir.
Özet (Çeviri)
In his book, Critique of Judgment, Immanuel Kant defines the sublime as“nature considered in an aesthetic judgment as might that has no dominion over us”. This thesis aims a discussion on the ethical, political, and rhetorical aspects of the sublime. To accomplish that, first, the ethical – aesthetical concepts of British empiricist philosophers, namely, Earl of Shaftesbury's the sense of right or wrong, Hutcheson's uniformity in diversity and Burke's passion for self-preservation will be explained. Then, the transformation of these concepts into Kant's moral law, reflective judgments, categorical imperative, dynamic and mathematical sublime, and autonomy will be examined. In particular, the derivation of the concept of autonomy through a transformation from negative freedom in the Critique of Pure Reason to positive freedom in the Critique of Practical Reason will be explained. By establishing a connection between this concept of autonomy and the idea of Enlightenment over Kant's article“What is Enlightenment?”and Foucault's complementary one to it, the characteristic of the Enlightenment will be matched with the critical attitude. The last ethical aspect of the sublime will be the comparison between the flaneur and the dandy, both of which exemplifies the critical attitude of modern individual. While discussing the political aspects of the sublime, it will be shown that both Hume's concept of the critic and Kant's concept of the genius,“by which nature gives rule to art”, contradict with Kant's concept of discipline culture. Afterwards, the roles of sublimation, of sense of guilt and of conscience in Sigmund Freud interpretation of civilization, as the product of the tension between the object-instinct of Eros and the ego-instinct of Thanatos, will be analyzed. The discussion on the political aspect will result in showing that Marcuse's Marcuse's concept of affirmative culture, shaped around the idea of soul (Seele), contradicts with the Kantian disciplinary culture. In the discussion of its rhetorical aspects, Longinus's five resources of sublime – great thoughts, strong emotion, certain figures of thought and speech, noble diction, and dignified word arrangement – will be the starting point. Accordingly, while the correlation between sublimitas and figura in the analysis of Auerbach's narrative styles will exemplify the sublime's resource for certain figures of thought of speech, Bakhtin's differentiation between monoglossia and heteroglossia, monologic and dialogic traditions will exemplify the resource for noble diction. Considering the proposition in Plato's Sophist dialogue, as an example of dialogic text, that mimesis (imitation) constitutes false opinion, it will be stated that Matthew Arnold's definition of high culture, which exemplifies the resource for dignified word arrangement, is nothing more than a rhetoric imitating the nobility of the soul with the features of sublimitas style.
Benzer Tezler
- Hakikatle ilişkisi bağlamında retorik, ideoloji ve söylem
Rhetoric, ideology and discourse in relation of truth
AYŞE ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2022
FelsefeMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KURTUL GÜLENÇ
- Eine analytisch ? kritische bewertung der diskurse um den EU-beitritt der Türkei in ausgewählten Deutschen und Türkischen printmedien ein komparatistischer beitrag zur gestaltung der politischen kommunikation
Türkiye?nin Avrupa Birliğine üyeliği bağlamında, seçilmiş Türk ve Alman yazılı basınında yayımlanan söylemlerin çözümleyici ve eleştirel değerlendirmesi. politik iletişimin oluşum süreçlerine karşılaştırmalı bir yaklaşım
YAKUP KİRİŞ
Doktora
Almanca
2010
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ONUR BİLGE KULA
- Polı̇tı̇k retorı̇ğı̇n mantıksal temelı̇ ve ı̇şleyı̇şi
The logical basis and functioning of political rhetoric
MEHMET ALİ KAYNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM EMİROĞLU
- Martha C. Nussbaum'un merhamet anlayışı ve eleştirisi
Understanding and critising of compassion of Martha C. Nussbaum
GİZEM DANACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Felsefeİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYÇA BOYLU
- Establishing a culture of academic integrity at secondary schools to promote EFL writing development
İngilizce yazma becerisine destek olmak için ortaöğretim kurumlarında akademik dürüstlük kültürünün oluşturulması
ÖZGÜR ÇELİK
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİM RAZI