Okmeydanı Atıcılar Tekkesi örneğinde sosyo-kültürel yönleriyle Osmanlı okçuluğu: XVIII ve XIX. yüzyıllar
Ottoman archery with socio-cultural aspects in the case of Okmeydanı Archery Lodge: 18th and 19th centuries
- Tez No: 835630
- Danışmanlar: PROF. DR. YUNUS KOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 319
Özet
Okçuluk, Türk kültürünün en nev-i şahsına münhasır faaliyetlerinden bir tanesidir. Türk devlet felsefesi içinde bu faaliyetin askeri bir form olmasının ötesinde, hukuk ve diplomasi gibi alanlara da sirayet ettiği görülmektedir. 2019 yılında Geleneksel Türk Okçuluğunun UNESCO'nun“İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası”listesinde kendisine yer bulması, bu alana yönelik teveccühü ve buna paralel olarak da akademik yayın sayısını bir hayli artırmıştır. Ancak Türkiye'de okçuluk tarihine yönelik yapılan akademik çalışmaların genellikle okçuluğun kültürel ve teknik arka planlarına odaklandığı görülmektedir. Buna göre ok ve yay terimlerinin İslam öncesi Türk kültüründeki yeri ve önemi ile ilk yazılı kaynaklar ve çeşitli destanlarda hangi metaforlara karşılık geldiği en sık ele alınan konulardır. Bunun yanı sıra, okçuluğun dini yönünü ele alan çalışmalarla birlikte, okun ve yayın yapım aşamaları, imalat teknikleri, duruş, tutuş ve atış pozisyonları gibi konular enine boyuna tekrar tekrar çalışılmıştır. Bunların yanı sıra İstanbul'un çeşitli yerlerinde dikilen menzil taşları ve nişan taşlarının, Okmeydanı ve burada bulunan Atıcılar Tekkesi ile beraber, tarihi bir değer olarak korunması gerektiğine dair pek çok yayın da mevcuttur. Bu tez çalışmasında yukarıda bahsedilen cepheler haricinde kalan ve bu nedenle de literatürde bir boşluk olarak gördüğümüz Osmanlı okçuluğunun sosyal ve ekonomik arka planı ile okçuluğun icra edildiği kurumlar incelenerek, okçuluk bütüncül bir bakış açısıyla hem toplu bir iş kolu olması bakımından sektörel bir faaliyet, hem de işleyen bir müessese olması bakımından kurumsal bir faaliyet olarak ele alınacaktır. Sonuç olarak Osmanlı okçuluğunun tarihi kaynakları, üreticileri ve kurumları ayrı ayrı araştırılarak, Osmanlı Devleti'nde spora yönelik bakış açısının ne olduğu ve nasıl değiştiği, bir spor kulübünün nasıl işletildiği ve üretimde bulunan zanaatkârların nasıl yaşadıkları Osmanlı okçuluğu özelinde ortaya çıkartılacaktır. Bu perspektiften bakıldığında oluşturulan metin, haddizatında, bir yönüyle de Türk okçuluğunun XVIII. yüzyıldaki değişiminin ve XIX. yüzyıldaki inhitatının hikâyesidir.
Özet (Çeviri)
Archery is one of the most unique activities of Turkish culture. It is seen that this activity, beyond being a military term in Turkish political philosophy, also spread to the fields such as law and diplomacy. The inclusion of Traditional Turkish Archery in the UNESCO's“Intangible Cultural Heritage of Humanity”list in 2019 has considerable increased the favor towards this field and, in parallel, the number of academic publications. However, it is seen that these academic studies generally focus on the cultural and technical backgrounds of archery. Therefore, the place and importance of the terms arrow and bow in pre-Islamic Turkish culture and the metaphors they correspond to in the first written sources and various epics are the most frequently discussed topics. In addition to this, together with the studies dealing with the religious aspect of archery, subjects such as arrow and bow making stages, manufacturing techniques, stance, grip and shooting positions have been studied over and over again. In addition, there are many publications stating that the range stones and engagement stones erected in various parts of Istanbul, together with Okmeydanı and the Archery Lodge located here, should be preserved as a historical value. In this thesis, the social and economic background of Ottoman archery, which is out of the above-mentioned issues and therefore a gap in the literature, and the institutions where archery is practiced will be examined. In this way, archery will be handled from a holistic perspective, both as a sectoral activity in terms of being a collective line of business, and as an institutional activity in terms of being a functioning institution. As a result, the historical sources, producers and institutions of Ottoman archery will be researched separately, and what the perspective towards sports was and how it changed in the Ottoman Empire, how a sports club was run and how the craftsmen in the production lived, will be revealed in the context of Ottoman archery. When viewed from this perspective, the text created as a whole, in a way, is the 18th of the change in the century and 19th It is the story of its death in the century.
Benzer Tezler
- Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi' ne başvuran 65 yaş üzeri erkek hastaların osteoporoz hakkındaki bilgi düzeylerinin ve takiplerine ilişkin tutumlarının araştırılması
Investigation of osteoporosis knowledge level and disease awareness behaviors of male patients who applied to a hospital over 65 years of age
YASEMİN CEREN DEMİREL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEÇİL ARICA
- Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hürriyet Eğitim Aile Sağlığı Merkezi'ne kayıtlı 65 yaş ve üzeri bireylerde düşme riski ve etkileyen tıbbi ve çevresel faktörler
Medical and environmental factors affecting the risk of falling on 65 years and older individuals registered in Okmeydani Training and Research Hospital Hürriyet Education Family Health Center
DİDEM ÜNAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇİL ARICA
- Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hürriyet Eğitim Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı 5-18 yaş nüfusta periyodik sağlık muayenelerinin değerlendirilmesi
Okmeydani Training and Research Hospital evaluation of the peripheral health tests in 5-18 years old family hospital
GİZEM YEŞİLTEPE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇİL ARICA
- Okmeydanı Kentsel Dönüşüm Projesinin fotovoltaik sistemler açısından incelenmesi
The investigation of Okmeydanı Urban Regeneration Project in terms of fotovoltaic systems
HAMZA ALPER KİRİŞCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
EnerjiBeykent Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KENAN ŞENTÜRK
DOÇ. DR. ÜMİT IŞIKDAĞ
- Okmeydanı Baruthanesi'nin tarihsel süreci ve yeniden değerlendirilmesine yönelik çözüm önerileri
The historical progress and the proposals for the reevaluation of the Okmeydani Gunpowder Factory
ÖZGÜR TURAN AKŞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET CENGİZ CAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ UZAY YERGÜN
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜM TANYELİ