Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde Erkek(lik)ler
Masculinities in Ömer Seyfettin stories
- Tez No: 835828
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU OYLUBAŞ KATFAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kapadokya Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Cinsiyet, aile, siyaset ve eğitim gibi konular üzerinden gelişen edebiyat ve toplum arasındaki ilişki, insanların fikir dünyasına ışık tutması bakımından oldukça önemlidir. Bu fikir dünyasını cinsiyet sorunu merkezli inceleyen kadın hareketleri, feminist teori ve daha sonra ortaya çıkan erkeklik çalışmaları edebiyat sosyolojisine kaynaklık etmiştir. Disiplinlerarasılık anlayışı ile farklı birçok alanda“Eleştirel Erkeklik Çalışmaları”yürütülmektedir. Batı'daki örneklerine kıyasla sınırlı sayıda araştırmacının gayretleri ile ilerlemesi ve kurumsallaşma yolunda karşılaştığı güçlüklere rağmen Türkiye'de de erkeklik incelemeleri hızla büyümekte ve dikkat çekmektedir. Bu çalışmalarda 'erkeklik' sadece biyolojik olarak değil, toplumsal normların belirlediği kimlik üzerinden incelenerek toplumsal cinsiyet kapsamında değerlendirilmektedir. Türk edebiyatında erkeklik çalışmaları edebiyat tarihini şekillendiren dönemler üzerinden ele alınmaya başlamıştır. Şahsiyet-eser bağlamında yapılan yakın okumalar son zamanlarda literatüre dâhil olmaktadır. Ömer Seyfettin de hikâyelerinde İkinci Meşrutiyet Dönemi üzerine her yönüyle nesnel bir şekilde düşünmüş aynı zamanda toplumsal gerçekliği ve ironiyi harmanlamıştır. Bu tezde düşünceleri, eserleri ve millî duruşuyla Türk edebiyatı tarihine önemli katkılar sağlamış yazar, cinsiyet merkezli bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Millî Edebiyat Dönemi'nin ideolojileri bağlamında Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde 'ideal erkek' algısının oluşumu, mekân-cinsiyet ilişkisi, toplumsal rolleri, beden, tarih, ötekileştirme gibi erkeklik söylemi izlekleri çerçevesinde ele alınacak pek çok malzeme mevcuttur. Bu çalışmada erkeklik söylemini kuramsal temele oturtan R. W. Connell'ın Erkeklikler kitabında cinsiyet temelinde ele aldığı erkeklik çeşitleri tanımlamalarından faydalanılmıştır. Hegemonik erkeklik, suç ortağı/işbirlikçi erkeklik, madun erkeklik ve marjinal erkeklik gibi ırk ve sınıf ayrımından söz edilen çok sayıda erkeklik ortaya çıkmıştır. Ömer Seyfettin'in hikâyelerindeki karakterler, toplumsal cinsiyet bağlamında kavramsallaştırılmış erkeklik kuramlarına dayandırılarak açıklanmıştır. Yazarın dünya kavrayışı çözümlenerek hikâyelerindeki erkeklik kurguları yazar ve okur odaklı eleştiri de dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Bu yaklaşımlar ışığında çalışmaya katkı sağlayacak olan metinler, yazar merkezli eleştiriden biyografik ve psikanalitik; anlatı merkezliden arketipçi; okur merkezliden alımlama estetiği, feminist ve kültürel hegemonya; toplum merkezliden tarihsel ve sosyolojik eleştiri teorileri üzerinden düşünülmüştür. Böylece didaktik ve dramatik inşa üzerinden kolektif temsiller tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The relationship between literature and society is very important in that it sheds light on people's world of ideas by touching on issues such as gender, family, politics and education. The interest in women's movements, which deals with this world of ideas on the basis of gender, and later masculinity studies have been the source of literary sociology. Although there are still a limited number of academic studies in 'Critical Masculinity Studies' in many interdisciplinary fields, masculinity studies continue to be carried out rapidly. In these studies, 'masculinity' is evaluated not only biologically, but also within the scope of gender by examining the identity determined by social norms. Studies on masculinity in Turkish literature have begun to be dealt with over the periods that shaped the history of literature. Close readings in the context of personality-work are included in the new literature. Ömer Seyfettin, who will be discussed in this thesis, will take his place in this study with a gender-based perspective as a name who has made important contributions to the history of Turkish literature with his thoughts, stories and national stance. In his stories, he thought objectively about the Second Constitutional Period in every aspect, and at the same time, he presented examples of his own unique short story type by blending social reality and irony. In the context of the ideologies of the National Literature Period, there are many materials that will be discussed in the context of the formation of the 'ideal man' perception in Ömer Seyfettin's stories, the gender of the space-the space of the gender, male-female relations and social roles, history, body, othering, consciousness and discourse. In this study, the definitions of types of masculinity that were discussed on the basis of gender in R. W. Connell's book Masculinities, which put the discourse of masculinity on a theoretical basis, were used. Many masculinities that talk about race and class distinctions have emerged, such as hegemonic masculinity, accomplice/collaborat or masculinity, subaltern masculinity and marginal masculinity. The characters in Ömer Seyfettin's stories are explained based on masculinity theories conceptualized in the context of gender. The author's understanding of the world was analyzed and the masculinity fictions in his stories were evaluated by taking into account author- and reader- oriented criticism. In the light of these approaches, the texts that will contribute to the study range from author-centered criticism to biographical and psychoanalytical; from reader-centered reception aesthetics to feminist and cultural hegemony; It is thought through socio-cenderet, historical and sociological criticism theories. Thus Collective representations were identified through didactic and dramatic construction.
Benzer Tezler
- Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde aile ve toplumsal cinsiyet
Family and gender in Ömer Seyfettin's stories
MAHMUT BEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiKadın ve Aile Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR BARUT
- The idea of self-reliant individuals: Imagining diligent heroes in Late Ottoman fiction
Kendi ayakları üzerinde duran bireyler fikri: Geç Dönem Osmanlı kurgu metinlerinde gayretli kahramanları hayal etmek
ALİ ATAKAN EROL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası Osmanlı Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI KADI
- Ömer Seyfettin'in hikayelerinde metindilbilimsel bağdaşıklık
Başlık çevirisi yok
HATİCE KALA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH KAYA
- Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde kelime grupları
Word groups in Ömer Seyfettin's stories
YAHYA YÜCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Uluslararası İlişkilerAbant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. İ. GÜLSEL SEV MİDİLLİ
- Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde söz dizimi
The syntax in Ömer Seyfettin's stories
FATMA ŞENYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DilbilimDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. BİLÂL AKTAN