Seasonal dynamics and some biological aspects of cetacean (odontoceti) populations along the coastline of Zonguldak region of the Black Sea
Zonguldak bölgesi Karadeniz kıyısı boyunca yunus (odontocetı) populasyonlarının mevsimsel dinamikleri ve bazı biyolojik özellikleri
- Tez No: 836028
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA SÖZEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Zooloji, Zoology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Bu doktora tezi, Karadeniz'in güneybatı bölümünde yer alan Zonguldak ili kıyıları boyunca yayılışı bulunan Delphinidae ve Phocoenidae familyalarına dahil setase türlerinin mevsimsel dinamikleri ve bazı biyolojik özelliklerini araştırmaya odaklandı. Bu çalışma Ocak 2018'den Aralık 2022'ye kadar süren dönemde karadan (209 gün) ve tekne kullanılarak (37 gün) gerçekleştirilen araştırmalarla elde edilen verilere dayanarak aşağıdaki konuları sunmaktadır: (1) Zonguldak kıyılarındaki üç Karadeniz setase türü olan tırtak (Delphinus delphis), afalina (Tursiops truncatus) ve mutur (Phocoena phocoena) için mevsimsel karşılaşma oranları, grup büyüklüğü ve toplam bolluk analizi, (2) afalinaların bölgeye bağlılığı ve popülasyon büyüklüğü analizi. Ayrıca, karaya vuran yunusların morfolojik özellikleri, cinsiyetleri ve mide içerikleri de araştırıldı ve analiz edildi. Fotoğrafla tanımlama çalışmalarına göre 2019'dan 2022'ye kadarki dönemde iyi ve az belirgin işaretlere sahip 110 afalina bireyi ve 123 tırtak bireyi tespit edildi ve kataloglandı. Afalinaların yaşam alanına bağlılık örüntüleri tahmin edildi ve bireyler, hiyerarşik küme analizi kullanılarak üç kümeye ayrıldı. Tespit edilen afalina bireylerinin çoğunun (111'den 86'sı) alanı bir kez kullandığı gözlendi. Bu durumda, çalışma alanının afalina türünün genel yayılış alanının sadece bir parçası olduğunu tahmin edildi. Bu gözlemlere dayanarak, çalışılan bölgede yaklaşık 473 afalina bireyinin bulunduğu tahmin edildi (CI %95 = 350-639). 2020 yılının Ağustos ayında ve 2022 yılı Mayıs ve Ağustos aylarında, Ereğli ve Filyos arasındaki kıyı sularında, yunusların yoğunluğu ve dağılımını belirlemek için doğrusal kesit yöntemi kullanılarak çalışmalar gerçekleştirildi. Çalışmada yunusların karşılaşma oranları, grup büyüklükleri ve bolluğunu hesaplamak amaçlandı. Bu çalışmalar diğer gözlemler ile birleştirildi ve her üç türün görülmelerinde Nisan ve Mayıs (ilkbahar) aylarında doruğa ulaşan mevsimsel dalgalanmalar belirlendi. Bu durumun, muturların Karadeniz'in kuzeybatısından güneyine doğru yıllık göçleriyle açıklanabileceği tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, iki Delphinidae türünün beslenmeleri ve mevsimsel dinamikleri balık avının bulunabilirliğinden etkilenebilmektedir. Çalışma süresince, her bir yunus türünün grup büyüklükleri aylara göre değişti. Afalinalar, genellikle sıcak dönemde 2-9 bireyli gruplar halinde ve kışın daha büyük sürüler halinde gözlendi. Muturlar ise tüm mevsimlerde tek bireyler halinde veya 2-3 bireyli gruplar halinde görüldü. Tırtaklar ise tüm yıl boyunca farklı büyüklüklerde gruplar oluşturdu. İlginç bir şekilde, bu üç türde de içinde yavru bulunan grupların birey sayısı, içinde yavru bulunmayan gruplardan belirgin şekilde daha büyüktü. Bu da yunuslarda daha büyük“emzirme”gruplarının, genç bireyleri koruma avantajı sağlayabileceğini düşündürmektedir. Muturlar için, yaz aylarında daha büyük gruplar oluşturmaları, yazın beslenme alanları olan kıyılara doğru hareket etmeleri ve göç davranışı nedeniyle açıklara yani gözlem alanı dışına gitmeleriyle açıklanabilir. Bu göç durumu gözlem bölgelerinde kışın görünürlüklerinin azalmasına neden olmaktadır. Karadeniz'deki yunus türlerinin cinsiyet oranlarıyla ilgili bulgulara göre, balık ağlarına yakalanan yetişkin muturların önemli bir kısmının dişi olması, dişi ağırlıklı mortalitenin popülasyonun üreme potansiyelini düşürebileceğini gösteriyor olabilir. Mide içeriği analizi sonuçlarına dayanarak, yunusların beslenmesinin bölgeye göre ve mevsimsel olarak besin kaynaklarına göre değiştiği sonucuna varıldı. Bu sonuç, elde edilen verilerle desteklenmektedir. İstavrit ve hamsi balıklarının tırtaklar ve muturlar için ana besin kaynağı olduğunu ortaya kondu. Bu çalışma, Karadeniz'in güneybatı kıyısındaki yunusların morfolojisi, popülasyon biyolojisi ve mevsimsel dinamikleri hakkında bilgiler sağladı. Bulgular, belirli bir coğrafi bölgeyi dikkate alarak deniz memelilerinin koruma durumunun değerlendirilmesine yardımcı olacak ve küresel deniz memelisi araştırma ve koruma çabalarına katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
This PhD thesis focuses on the seasonal dynamics and some biological aspects of cetacean populations, specifically Delphinidae and Phocoenidae, along the south-western coastline of the Black Sea within the boundaries of Zonguldak province. Based on the data gained during land-based (209 days) and boat-based (37 days) surveys over a continuous period from January 2018 to December 2022, this study present; (1) the analysis of the site fidelity and population size for the bottlenose dolphin, (2) seasonal patterns of encounter rates, group size, and the total abundance for all three Black Sea cetacean species: common dolphin (Delphinus delphis), bottlenose dolphin (Tursiops truncatus), and harbour porpoise (Phocoena phocoena), in the adjacent waters of Zonguldak, Türkiye. Additionally, morphological characteristics, sex and stomach contents derived from stranding surveys were described and analysed. As a result of the photo-identification studies, a total of 110 bottlenose and 123 common dolphins with well-marked and moderately-marked were identified in 2019-2022, and included in the catalogue. Site fidelity patterns of bottlenose dolphins were estimated, and the individuals were divided into three clusters using hierarchical cluster analysis. Most of the identified dolphins (86 from 110) were observed to use the area on, indicating a low level of site fidelity. In this case, it is speculated that the study area is only part of the distribution area of the bottlenose dolphin. Based on these observations, the abundance of bottlenose dolphins in the area was estimated to be 473 (CI 95% = 350-639) representing an approximation of the number of dolphins occurring within these waters. In August 2020, and again in May and August of 2022, line transect surveys of the local populations of three species of Black Sea cetaceans in the coastal waters between Ereğli and Filyos were conducted. The aim was to quantify cetacean encounter rates, group sizes, and abundance. I combined these surveys with other types of observations and found seasonal fluctuations in the occurrence of all three species, with peaks in April and May (spring). I hypothesize that the annual migrations of harbour porpoises from north-western to southern Black Sea waters may explain these variations. Meanwhile, the seasonal dynamics of the two Delphinidae species may be influenced by the availability of fish prey. Throughout the study period, the group sizes of each cetacean species varied by month. Bottlenose dolphins mainly observed in groups of 2-9 animals during the warm period and in larger aggregations in winter. Harbour porpoises preferred to stay as single individuals or in groups of 2-3 animals during all seasons, while common dolphins formed groups of different sizes throughout the year. Interestingly, the size of groups with calves was significantly larger than groups without calves for all three species. This suggests that larger“nursing”groups of Delphinidae may have advantages in protecting young individuals and increasing the efficiency of nursing females during foraging and calving season. In the case of the harbour porpoise, forming of larger groups in summer might be explained by migration behaviour and moving towards their summer feeding grounds, resulting in a decrease in their occurrence in the current location. Findings related to sex ratio of different species of small cetaceans in the Black Sea, where females accounted for a significant portion of the adult harbour porpoises bycaught in fishing nets, suggest that female-oriented mortality might limit their reproductive potential of the population. Based on the results of the stomach content analysis, it can be inferred that the diet of dolphins varies depending on the region and the availability of food resources, which may also vary seasonally. This conclusion is supported by the data analysis, which reveals horse mackerel and the European anchovy are the main food sources for cetaceans, including the common dolphin and the harbour porpoise. This study provides insights into the morphology, population biology, and seasonal dynamics of the Black Sea cetaceans at south-western coastline. The findings will aid in the assessment of the conservation status of cetaceans, considering the specific geographic region, and will contribute to cetacean research and conservation efforts globally.
Benzer Tezler
- Development of biomarker-based proxy methods forreconstructing the late quaternary sea ice history in the barents sea
Başlık çevirisi yok
DENİZ CAN KÖSEOĞLU
- Nutrient dynamics in coastal lagoons: Dalyan lagoon case study
Kıyı lagünlerinde nütrient dinamiği: Dalyan lagünü örneği
MELİKE GÜREL
- Dynamic modelling of facultative stabilization ponds
Fakültatif stabilizasyon havuzlarının dinamik modellemesi
SENEM AKTUĞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
Çevre MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET TOPRAK
- From cooperative work to seasonal employment: The change of agricultural labor in the case of Çiçekpınar
Ortak çalışmadan mevsimlik istihdama: Çiçekpınar örneğinde tarımsal emek değişimi
MELEK MUTİOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. BARIŞ ÇAKMUR
- Enfeksiyon hastalıklarının yayılmasında bazı dönemsel dinamiklerin matematiksel modellemesi
Mathematical modeling of some seasonal dynamics in the spread of infectious diseases
EDA BİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MatematikTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiMatematik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM GÖLGELİ