A longitudinal analysis on determinants of foreign aid dependency
Dış yardım bağımlılığının belirleyicileri üzerine boylamsal bir analiz
- Tez No: 837339
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ÖNDER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Economics, Political Science, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Kalkınma yardımları, özellikle II. Dünya Savaşı'nın ardından uluslararası ilişkilerde önem kazanmış; kalkınma yönetimi de, siyaset bilimi ve uluslararası ilişkilerde önemli bir inceleme alanı olmuştur. Özellikle Soğuk Savaş (1945-1990) yıllarında dış yardımların dekolonizasyon süreci ile birlikte yardım alan ülkelerin gelişmiş zengin donör ülkeler tarafından kendi politik ve ekonomik çıkarları için kullanıldığı yönünde bağımlılık teorisyenlerince eleştiriler getirilmiş ve bu çerçevede yardım bağımlılığı kavramı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı, kalkınma ile ilişkili başat teorilerin (merkantilizm, kolonyalizm, modernleşme, yapısalcılık, bağımlılık, dünya sistemleri, küreselleşme, neo-liberalizm ve insani gelişme) başlıca savları ışığında üretilen hipotezleri test etmek suretiyle, alıcı ülkelerde yardım bağımlılığı ile ilişkili faktörleri ortaya çıkarmaktır. İlk olarak OECD ölçütlerine göre hazırlanan Resmi Kalkınma Yardımı (RKY) alan ülkeler listesinde bulunan 88 ülkenin 1998-2017 yılları arasını kapsayan 20 yıllık dönemde yardım bağımlılığı oranı hesaplanmıştır. Hesaplama sonucunda belirlenen eşik değerin altında ve üstünde kalan ülkeler 1 veya 0 olarak kodlanarak bağımlı değişken oluşturulmuştur. Ardından, yardım alan ülkelerin etnik çeşitliği, aldıkları doğrudan dış yatırım, küreselleşme, siyasi istikrar, düzenleyicilik kalitesi, hukukun üstünlüğü, hükümet etkinliği, yolsuzluğun önlenmesi, ifade özgürlüğü ve hesap verilebilirlik, insani gelişme düzeyi, sömürge olma durumları ile En Az Gelişmiş Ülke (EAGÜ) olup olmadığı gibi bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken ile ilişkisi Stata v.18 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında oluşturulan analiz modeli ile anılan boylamsal veriler logistik regresyona tabi tutulmuş; etnik çeşitlilik, doğrudan dış yatırım, insani gelişme düzeyi, sömürge geçmişi olması ve siyasi istikrarın yardım bağlılığı ile negatif ilişkili olduğu; küreselleşme ve EAGÜ statüsüne sahip olmanın ise pozitif ilişkili olduğu görülmüştür. Yolsuzlukla mücadele, hükümet etkinliği, düzenleyicilik kalitesi, ifade özgürlüğü ve hesap verilebilirlik, hukukun üstünlüğü değişkenleri esas analiz modeline dahil edilmemiş, ancak korelasyon ilişkisi araştırılmış ve hepsinin yardım bağımlılığı ile negatif korelasyona sahip olduğu bulgulanmıştır. Bulgular güncel teorik ve pratik gelişmeler ışığında tartışılarak kalkınma yönetimi bağlamında alıcı ve donör ülkelere yönelik politika önerileri ve araştırmacılar için gelecekte yapılacak çalışmalara yönelik tavsiyeler paylaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Development assistance has since the end of the World War II become important in international relations as well as development administration a significant area of inquiry in political science and international relations. Foreign aid, during the Cold War (1945-1990) coupled particularly with decolonization process, has been criticized by dependency theorist in that rich, developed donor countries use the aid to recipient countries as a means to serve the political and economic interests of donors, thus creating aid dependency. The aim of this study is to investigate and identify factors that have association with aid dependency of recipient countries, by testing hypotheses derived from the major arguments of leading theories of development namely mercantilism, colonialism, modernization, structuralism, dependency, world-systems, globalization, neo-liberalism and human development. For the quantitative analysis, as a first step, the aid dependency rate is calculated for a period of 20 years between 1998 and 2017 for 88 ODA recipients by OECD criteria. The dependent variable is formed as 1 and 0 based on whether such dependency rate is above or below the preset threshold. Second, independent variables are selected for recipient countries as ethnic diversity, foreign direct investment, globalization, political stability, regulatory quality, rule of law, government effectiveness, control of corruption, voice and accountability, human development, colonial past, and LDC status, and analysed through Stata v.18 program for their association with aid dependency. An analysis model is formulated to analyse the longitudinal dataset by logistic regression; and ethnic diversity, foreign direct investment, human development, colonial past and political stability are found to be negatively associated with aid dependency whereas globalization and LDC status are found to be positively associated. Aid dependency and control of corruption, government effectiveness, regulatory quality, voice and accountability, and rule of law are not included in the main analysis model, but checked for correlation with aid dependency, and found to have negative correlation with it. The findings are discussed in light of current theoretical and practical developments; and policy recommendations are offered to recipient and donor countries in the framework of development administration, as well as suggestions for future research to prospective researchers.
Benzer Tezler
- Takım sporcularında zihinsel yorgunluğun dinlenme ve psikolojik toparlanma ile ilişkisi üzerine boylamsal bir çalışma
A longitudinal study on the relationship of mental fatigue with rest and psychological recovery in team athletes
ŞEVAL KAYĞUSUZ
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KARAGÖZOĞLU
- Türkiye işgücü piyasasında cinsiyetler bazında çalışma saatlerindeki farklılaşmanın belirleyicileri: Blinder-Oaxaca ayrıştırma yöntemi
Determinants of the gender based differences in working hours in the Turkish labor market: Blinder-Oaxaca discrimination method
MÜCELLA BURSAL
Doktora
Türkçe
2023
EkonometriTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL ŞENTÜRK
- Türkiye'de hanehalkı gelir eşitsizliğinin mikroekonomik belirleyicileri
Microeconomic determinants of household income inequality in Turkey
ÖMER LİMANLI
Doktora
Türkçe
2014
EkonometriKaradeniz Teknik ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAHMİ YAMAK
- Unpacking the concept of the 'State': A systematic review of institutional research and a cross-national analysis of the effects of state autonomy, state capacity, and state goals on stock exchange adoption and development
'Devlet' kavramını çözümlemek: kurumsal araştırmaların sistematik bir incelemesi ve devlet otonomisi, devlet kapasitesi ve devlet amaçlarının borsaların kurulması ve gelişmişliği üzerindeki etkilerinin uluslararası bir analizi
MELTEM ÖZGE ÖZCANLI BOZKURT
Doktora
İngilizce
2022
İşletmeAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇETİN ÖNDER
- Atriyal fibrilasyonu olan hastalarda serum tiyol ve disülfid seviyelerinin sol atriyum remodeling parametreleri ile arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between left atrium remodeling parameters and serum thiol and disulfid levels in patients with atrial fibrillation
ELÇİN ÖZDEMİR TUTAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
BiyokimyaYıldırım Beyazıt ÜniversitesiKardiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL AKAR BAYRAM