19. yüzyıl Türk romanında kadının gündelik yaşamı
Daily life of women in the 19th century Turkish novel
- Tez No: 837684
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜZİN GONCA GÖKALP ALPASLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 368
Özet
Bu çalışmada 1851-1900 tarihleri arasında yayımlanmış, basılı Osmanlı-Türk romanında kadınların gündelik yaşamı incelenmiştir. Bu bağlamda Ahmet Mithat, Fatma Aliye, Mehmet Celal, Vecihî, Halit Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın eserleri başta olmak üzere on dokuzuncu yüzyılda kitap halinde basılmış yüz yirmi bir roman incelenmiştir. Modernleşmeyle beraber kadınların gündelik yaşamı ve rutinleri değişmeye başlamıştır. On dokuzuncu yüzyılın ilk dönem romanlarında daha yüzeysel anlatılan kadının gündelik yaşamı yüzyılın sonuna doğru çeşitlenmeye ve evden ev dışına doğru genişlemeye başlamıştır. Tezde kadınların gündelik yaşamı üç ana bölüm çerçevesinde incelenmiştir. Birinci bölümde kadınların romanlarda hangi rollerde karşımıza çıktığı, bu rollerin gündelik yaşamlarına etkisi değerlendirilmiştir. Bu bağlamda anne, eş, evlat, kardeş, sevgili, dadı ve irili ufaklı bütün kadınlık rolleri üzerinde durulmuştur. Bu rollerle bağlantılı olarak ortaya çıkan iktidar ve çatışma, aynı adam için mücadele eden kadınlar, gelin-kaynana, anne-kız, anne-oğul merkeze alınarak işlenmiştir. İkinci bölümde ise ilk dönem romanlarında kadınların zamanının büyük bir bölümünü geçirdiği ev içi yaşam konusu irdelenmiştir. Kadınların gündelik yaşamını oluşturan ev işleri, ev idaresi, kocaya karşı sorumluluklar, çocuk bakımı, yaşlılarla ilgilenme, temizlik-yemek-sofra hazırlama konuları üzerinde durulmuştur. Ayrıca kadının ev içinde kendine ait odası, yaşına, evdeki konumuna, evli veya bekâr oluşuna göre ele alınmıştır. Ev işlerinden arta kalan zamanda kadınların ev içi boş zaman etkinlikleri de okuma, çeşitli ev içi eğlenceler düzenleme, dikiş-nakış, bahçeyle ilgilenme, sokağı izleme, müzikle geçen zaman olarak detaylı bir biçimde incelenmiştir. Üçüncü bölümde kadının kamusal yaşamdaki varlığı üzerinde durulmuştur. Kadının ev içi ve ev dışı eğitimi, komşuluk, yolculuk, alışveriş ve çalışma yaşamı sayesinde kamusal alandaki varlığı ile mesire ve gezinti yerlerindeki, kırsal yaşamdaki ve diğer kamusal alandaki gündelik yaşamı ortaya konulmuştur. On dokuzuncu yüzyıl romanında kadınların ev içinde başlayan gündelik yaşamının sahip oldukları rollere göre şekillendiği, yüzyılın sonunda ev dışına doğru genişlediği ve modernleşmenin etkisiyle ev içi-ev dışı yaşamın çeşitlendiği görülür.
Özet (Çeviri)
In this study, the daily life of women in the printed Ottoman-Turkish novel published between 1851 and 1900 was examined. In this context, one hundred and twenty-one novels published in book form in the nineteenth century, especially the works of Ahmet Mithat, Fatma Aliye, Mehmet Celal, Vecihî, Halit Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Rahmi Gürpınar, were examined.With modernization, women's daily lives and routines began to change. The daily life of women, which was described more superficially in the early novels of the nineteenth century, began to diversify and expand from home to outside the home towards the end of the century. In the thesis, women's daily life is examined within the framework of three main sections. In the first part, the roles in which women appear in the novels and the impact of these roles on their daily lives are evaluated. In this context, mother, wife, child, sister, lover, nanny and all female roles, large and small, are emphasized. The power and conflict that arise in connection with these roles are handled by focusing on women fighting for the same man, daughter-in-law-mother-in-law, mother-daughter, mother-son. In the second part, the subject of domestic life, where women spent most of their time in early novels, was examined. Household chores, household management, responsibilities towards the husband, child care, taking care of the elderly, cleaning-cooking-table preparation, which constitute the daily life of women, are emphasized. In addition, a woman's own room in the house is discussed according to her age, position in the house, and whether she is married or single. Women's leisure activities at home in the time they have left over from housework have been examined in detail, such as reading, organizing various domestic entertainments, sewing-embroidery, gardening, watching the street, and spending time with music. The third chapter focuses on the presence of women in public life. Women's presence in public sphere, thanks to their in-home and out-of-home education, neighbourhood, travel, shopping and working life, and their daily life in recreation and excursion areas, rural life and other public spheres are revealed.In the nineteenth century novel, it is seen that the daily life of women, which started at home, was shaped according to the roles they had, and at the end of the century it expanded outside the home, and with the influence of modernization, life inside and outside the home became diversified.
Benzer Tezler
- Goethe'nin 'Genç Werther'in Acıları' adlı romanı ile Sabahattin Ali'nin 'Kürk Mantolu Madonna' adlı romanının varoluşçuluk felsefesi temelinde karşılaştırılması
A comparison between 'the Sorrows of Young Werther' novel by Goethe and 'Madonna in a Fur Coat' novel by Sabahatti̇n Ali under the skin of existentialist philosophy
İREM DERVİŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Karşılaştırmalı EdebiyatAydın Adnan Menderes ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL CAN BULUT
- Sosyolojik süreçleri edebiyat üzerinden okumak: Orhan Kemal'in romanlarında Türkiye'de toplumsal yapı, ilişkiler ve değişme
Reading the sociologic processes over literature: social structure, relationships and change in Turkey as reflected in Orhan Kemal's novels
SADIK ALBAYRAK
Doktora
Türkçe
2020
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ ASLAN
- The female character in realistic fiction: A comparative analysis of Jane Eyre and Çalıkuşu
Realist romanda kadın karakterler: Jane Eyre ve Çalıkuşu'nun karşılaştırmalı analizi
UTKU ALBAYRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
İngiliz Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PETRU GOLBAN
- 19. yüzyıl Türk romanında muhafazakârlık
Conservatism in the 19th century Turkish novel
ERDEM DÖNMEZ
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLSEMİN HAZER
- 19. yüzyıl Türk romanında derinliğin keşfi
The discovery of depth in the 19th century Turkish novel
DAMLA ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN İNCİ ELÇİ