19. yüzyıldan günümüze Karagöz'de gündelik hayat
Everyday in Karagöz from the 19th century to the present
- Tez No: 837696
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EVRİM ÖLÇER ÖZÜNEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halkbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 328
Özet
İnsan hayatının günlük akışında rutin, sıradan, önemsiz olarak görülen ancak ardında çok katmanlı bir yapı barındıran“gündelik hayat”var olduğu toplumun ve kültürel kodlarının tanımlanmasında kritik bir konumdadır. Geleneksel gösteri sanatlarından Karagöz'ü, en eski oyunlardan günümüze gündelik hayat merkezinde değerlendiren bu çalışma hem toplumun hem de Karagöz'ün süreç içerisindeki değişimini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Kökeni hakkındaki tartışmalar devam etse de kesin biçimini 17. yüzyıl itibarıyla Osmanlı sınırlarında aldığı kabul edilen Karagöz, 20. yüzyılın başına kadar Osmanlı'yı; Cumhuriyet'in ilanı ile birlikte Türkiye Cumhuriyeti'ni, 21. yüzyıl itibarıyla ise küreselleşen dünyanın bir parçası olan Türkiye'yi bir ayna gibi yansıtmayı başarmıştır. Bu süreç içerisinde özellikle Osmanlı'nın Tanzimat dönemi ile başlayan Batılılaşma ve modernleşme süreci; ardından Cumhuriyet ile birlikte yaşanan rejim değişikliği ve 21. yüzyılda zirveye ulaşan küreselleşme Karagöz'ü doğrudan etkilemiştir. Karagöz'ün süreç içerisinde yaşadığı bu dönüşüm“Karagöz geleneği ölüyor mu?”şeklinde varoluşsal bir kaygıyı da beraberinde getirmiştir. Bu noktadan hareketle, çalışma sonucunda gündelik hayattan beslenen Karagöz'ün varlığını sürdürüp sürdüremeyeceği yönündeki varoluşsal soru da yanıtlanmaya çalışılacaktır. Karagöz ve gündelik hayat arasındaki organik bağ üzerinden ilerleyen bu çalışma toplam altı bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın konusu, sorunu, literatüre olan katkısı ve temel hedeflerin yer aldığı giriş bölümünün ardından ikinci bölümde Karagöz'ün tarihi kökeni ve yapısına ilişkin genel bilgilere yer verilmektedir. Çalışmanın üçüncü bölümünde araştırmanın temel kavramlarından gündelik hayat yapılan literatür taraması ile açıklanmakta ve Osmanlı'dan günümüze toplumun gündelik hayat dinamikleri betimlenmektedir. Dördüncü bölümde ise bir sanat olarak Karagöz'ün süreç içerisinde toplumsal hayatta nasıl konumlandırıldığı tartışılmaktadır. Beşinci bölümde Kâr-i Kadîm, Nev-îcâd, Cumhuriyet ve 21. yüzyıl Karagöz oyunlarında tespit edilen gündelik hayat unsurları değerlendirilmekte ve mevcut dönemlerde gündelik hayatın oyunlara nasıl yansıdığı açıklanmaktadır. Sonuç bölümünde, Osmanlı'dan günümüze değişip dönüşen toplum yapısı ve gündelik hayat dinamiklerine rağmen varlığını sürdüren Karagöz'ün bu noktaya gelmesinde gündelik hayatı yansıtma potansiyelinin kritik önem arz ettiği gösterilmekte; gündelik hayat dinamiklerinden beslenen ve içinde bulunduğu dönemin şartlarına uyum sağlamayı başaran Karagöz'ün gündelik hayatla bağını koparmadığı müddetçe geçmişten günümüze ulaştığı gibi geleceğe de taşınacağı ortaya konmaktadır.
Özet (Çeviri)
“Everyday life”which is acknowledged as routine, ordinary and unessential in the daily flow of human life, but containing a multi-layered structure behind itself, is in a critical position through defining the society and its cultural codes. This study that evaluates Karagöz as one of the traditional performing arts in the center of daily life from the oldest plays to nowadays, aims to disclose the change of both society and Karagöz within the process. Despite the ongoing debates about its origin, Karagöz which is recognized to have gained its ultimate form within the Ottoman borders as of the 17th century, has managed to reflect both Ottoman Empire until the beginning of the 20th century and Republic of Turkey from the date of proclamation of Republic and finally the Republic of Turkey as of the 21st century which is a part of the globalizing world, like a mirror. Within this process, especially the Westernization and modernization era triggered with the Tanzimat period of the Ottoman Empire, afterwards the shifting regime followed by the proclamation of Republic, and globalization reaching its peak in 21th century, have directly affected Karagöz. This transformation that Karagöz experienced during the process has caused an existential anxiety by thinking the question“Is the Karagöz tradition dying?”. From this point forth, as a result of the study, the existential question of whether Karagöz that feeds upon the daily life can continue its existence or not, will be tried to be answered. This study, which proceeds through the organic bond between Karagöz and everyday life, consists of six chapters in total. Following the prologue which includes the subject of the study, its problem and its contribution to the literature and primary goals, second chapter, on the other hand, provides general information about the historical origin and form of Karagöz. Within the third part of the study, everyday life that one of the basic concepts of the research, is disclosed through a literature search and the daily life dynamics of the society from the Ottoman Empire to the present are described. In the fourth chapter, it is discussed how Karagöz, as a form of art, was positioned in social life through the process. As in the fifth chapter, the daily life elements detected in Kâr-i Kadîm, Nev-îcâd, Republic Period and 21st century Karagöz plays, are evaluated and how daily life is reflected on the plays during the existing periods, is explained. Within the conclusion chapter, it is viewed that Karagöz's potential to reflect everyday life is of vital importance in reaching this point, in spite of the social structure and daily life dynamics that have changed and transformed since the Ottoman period alongside through revealing Karagöz who feeds upon the dynamics of eveyday life and manages to adapt to the conditions of the period that he exists, will carry on to the future in the event that he does not loose her connection with the everyday life.
Benzer Tezler
- Karagöz gazetesi transkript ve değerlendirmesi (numara 19-36)
Karagöz newspaper transcript bream and assessment (no. 19-36)
MİKAİL DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
GazetecilikKilis 7 Aralık ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMZA ALTIN
- Bilim gazeteciliği bağlamında Covıd-19 haberlerinin yazılı basında incelenmesi
Examination of Covid-19 news in the print media context of science journalism
YUSRA YAĞMUR GÖLBAŞ
- Bazı müzelerde bulunan deri ürünlerin özellikleri üzerine bir araştırma
A Research on the qualifications of leather products in the museums
EBRU ALPARSLAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2001
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP GÖKÇESU
- 19. yüzyılın ilk yarısında Bafra Kazası nüfusu
Population of the first half of the 19th century Bafra accident
TANCAN ÖZKAN
- Bir yük vagonunun frenlenmesi sonucu tekerleğin sürtünme yüzeyinde oluşan maksimum sıcaklığın deneysel olarak incelenmesi
Experimental study of the maximum temperature on the friction surface of the wheel as a result of braking of a freight wagon
NAİL KARAGÖZ
Doktora
Türkçe
2020
Makine MühendisliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. HALİL İBRAHİM ACAR