Geri Dön

İbnü'l-Hâcib'in usul düşüncesi ve Muhtasaru'l-Müntehâ ekseninde oluşan şerh geleneği

Ibn al-Hādjib's usūl thought and the commentary tradition on his usūl work Mukhtasar al-Muntahā

  1. Tez No: 838634
  2. Yazar: AZAR ABBASOV
  3. Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL YILDIZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 511

Özet

Bu çalışma, fıkıh usulü tarihinin en etkin isimlerinden İbnü'l-Hâcib'in usul anlayışını ve görüşlerini ortaya koymayı ve bu alanda yazdığı Muhtasaru'l-Münteha etrafında gelişen şerh geleneğini incelemeyi hedeflemektedir. Metafizik-mantık dili üzerine kurulu mütekellim usul yazımınının en iyi örnekleri arasında yer alan bu eser, fıkıh usulü tarihinde üzerinde en çok şerh ve hâşiye çalışmasına esas teşkil etmiş bir metin olması yönüyle temayüz eder. Bu çalışma, dört bölümden müteşekkildir. Birinci bölümde ilk olarak İbnü'l-Hâcib'in hayatı ve eserleri hakkında genel bilgiler verilmiş, sonrasında usul eserlerinin kaynakları, muhtevası ve sistematiği ortaya konulmuştur. İkinci bölüm İbnü'l-Hâcib'in usul görüşlerine hasredilmiştir. Bu bölümün ilk kısmında İbnü'l-Hâcib'in özellikle fıkıh usulü tasavvuru ve bu ilmin bütününe yönelik küllî bakış açısı değerlendirilmiştir. İkinci kısmında ise eserinde yer verdiği temel fıkıh usulü meselelerine dair görüş ve yaklaşımları ayrıntılarıyla incelenmiştir. Ayrıca diğer usulcülerden farklı olan bakış açılarına, usul konularıyla ilgili kendine özgü görüş ve yaklaşımlarına değinilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde İbnü'l-Hâcib'in el-Muhtasar'ı üzerine yapılan şerh ve hâşiye çalışmalarının dökümü verilmiş, eser üzerine niçin bu kadar çok şerh yazıldığı sorusunun cevabı araştırılmıştır. Dördüncü bölümde eser üzerine yazılan dört şerh ayrıntılı olarak tanıtılmış, kaynakları ve şerh üslubuyla ilgili özellikleri tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

This study seeks to uncover Ibn al-Hādjib's ideas on Islamic theoretical jurisprudence (ilm usūl al-fiqh), one of the most significant figures in the history of usūl al-fiqh, and to scrutinize the commentary tradition that emerged with his abridgement jurisprudential work, Mukhtasar al-Muntahâ. This work, which is among the best examples of the school of mutakallim based on the language of metaphysics-logic, is distinguished by the fact that it is the text on which the most commentaries and glosses have been written in the history of usul of fiqh. This study consists of four chapters. Chapter one provides an overview of Ibn al- Hādjib's life and works, followed by an examination of the sources, content, and systematics of his usūl works. The second chapter focuses on Ibn al-Hādjib's approach to fiqh methodology. Initially, his understanding of usul al-fiqh was analysed, alongside his holistic perspective on the subject. Subsequently, the chapter presents an in-depth examination of his views and approaches towards the fundamental topics of usūl al-fiqh. Furthermore, we attempt to highlight his distinctive viewpoints and approaches on this subject, which differentiate him from other usūl al-fiqh scholars. The third chapter provides a list of commentaries and glosses on Ibn al-Hādjib's al-Muhtasar, investigating the reasons for the abundance of such commentaries. In chapter four, there is a detailed introduction of the four commentaries on this work, and their sources and characteristics related to the style of commentary are identified.

Benzer Tezler

  1. İbnu'l-Hȃcib'in eş-Şȃfiye adlı eseri

    Ibn al-Hacib's work named al-Shafiya

    SELMAN BİLİCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinDicle Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET CEVAT ERGİN

  2. İbnü'l-Hâcib'in icmâ anlayışı

    Ibnu'l-Hâcib's conception

    NURETTİN KÜÇÜK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinHakkari Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHSUM ASLAN

  3. İbnü'l-Hâcib'in eş-Şâfiyye fi İlmi't-Tasrîf adlı eserinde geçen kök isim ve kök fiil kalıpları

    Root noun and root verb patterns in İbnü'l-Hacib's work titled eş-Şâfiyye fi İlmi't-Tasrîf

    MEHMET KURAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu Üniversitesi

    Arap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TAHİRHAN AYDIN

  4. قوالب الأسماء و الأفعال المجردة التي مرت في الشافية في علم التصريف لإبن الحاجب و مقايستها بمفصل الزمخشري و ترجمتها

    İbnu'Hâcib'in eş-Şâfiye fi İlmi't-Tasrîf adlı eserinde geçen kök isim ve fiil kalıplarının ez Zemahşerî'nin Mufassıl' geçen kalıplarla mukayesesi ve tercümesi

    MEHMET KURAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimMardin Artuklu Üniversitesi

    Arap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TAHİRHAN AYDIN

  5. حاشية سيف الدين الأبهري على شرح العضد لمختصر ابن الحاجب للإمام سيف الدين أحمد الأبهري الشافعي

    Seyfüddin el-Ebherî'nin Adudüddîn Îcî'nın Şerhu Muhtasaru İbnü'l-Hâcib'ı üzerine haşiyesi [48-97. Varaklar Arası]

    VEISAL ORUJOVI

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2024

    DinFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMOUD MASRİ