Engelli bireylerin karşılaştıkları mikro saldırı deneyimlerinin incelenmesi
Investigating microagression experiences of disabled individuals
- Tez No: 838798
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLEK YELDA KAĞNICI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Bireylerin yaşamında tek başına yapması beklenen işleri bedensel ya da zihinsel yeterliliklerindeki genetik ya da sonradan edinilmiş herhangi bir noksanlık sonucunda yapamaması engellilik olarak tanımlanmaktadır. Engelli bireylere yönelik olumsuz tutumları besleyen incelikli, gizli ve örtülü bir şekilde ve genellikle iyi niyetli bireylerin farkındalık düzeyinin dışında gerçekleşen tutum davranış ya da sözlü ve sözsüz ifadeler engellilik mikro saldırıları olarak adlandırılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, engelli bireylerin yaşamlarında karşılaştıkları mikro saldırı deneyimlerinin ve bu deneyimleri nasıl anlamlandırdıklarının incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2022 yılında İzmir ilinde ikamet eden 4 görme engelli ve 6 ortopedik engelli olmak üzere 10 engelli birey oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında veriler, Yarı Yapılandırılmış Bireysel Görüşme Formu ile yüz yüze ve online görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Araştırma nitel araştırma metoduyla fenomenolojik/olgubilim deseninde yürütülmüştür. Verilerin analizinde içerik analiz yöntemlerinden olan tümdengelimci içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre engelli bireylerin deneyimlediği mikro saldırı oranının %69 olduğu; görme engelli bireylerin mikro saldırı deneyimleme oranının %87,5 ve ortopedik engelli bireylerin mikro saldırı deneyimleme oranının %56,66 olduğu bulunmuştur. Mikro saldırı deneyimleme açısından doğuştan ve sonradan engellilik arasında bir fark olmadığı tespit edilmiştir. En çok deneyimlenen mikro saldırı alanlarının Kimlik Reddi (Deneyim Reddi), Mahremiyet Reddi ve Çaresizlik; en az deneyimlenen mikro saldırı alanlarının ise İkinci Sınıf Vatandaşlık ve Cinsel Yönden Arındırma alanları olduğu bulunmuştur. Mikro saldırı sürecinin algı aşamasında en sık görülen algılama biçimlerinin“rahatsız edici, küçümseyici, ötekileştirici, aciz görülme ve değersizleştirici”olduğu görülmüştür. Tepki aşamasında en sık hissedilen duyguların“öfke, üzüntü, acizlik, rahatsızlık ve bunalma”olduğu; en sık ortaya çıkan düşüncelerin“neden arama, empati yapılmaması, ortamdan uzaklaşma isteği, sorgulama ve sınır ihlali”olduğu ve en sık sergilenen davranışların ise“karşı çıkma, kendini açıklama, sınır çizme, ortamdan uzaklaşma ve tartışma”olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yorum aşamasında en sık“empati yoksunluğu, cahillik, bilinçsizlik, ötekileştirme ve art niyet”şeklinde değerlendirmeler yapıldığı görülmüştür. Sonuç aşamasında ise en sık“izole olma, alışma, umursamazlık, moral bozukluğu ve çözüm üretme”şeklinde etkilerin ortaya çıktığı sonucuna ulaşılmıştır. Kimlik Reddi alanında yer alan Kişisel Kimliğin Reddi ve Deneyim Reddi alt alanları ile Himaye/Üstünlük Taslama alanındaki Himaye ve Üstünlük Taslama alt alanlarının bu araştırmada birer ana alan olarak işlediği tespit edilmiştir. Bu doğrultuda 8 alandan oluşan Engelli Mikro Saldırı Taksonomisi'nin Türkiye için uyarlandığı 10 alandan oluşan bir model önerisi sunulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular, ilgili alanyazın doğrultusunda tartışılmış ve gelecek çalışmalar için araştırmacılara ve uygulayıcılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Disability is defined as the inability of individuals to perform tasks that are expected to be done alone in his/her life as a result of genetic or acquired deficiencies in physical or mental abilities. Attitudes, behaviors or verbal and non-verbal expressions that occur in a subtle, hidden and covert manner and generally outside the awareness level of well-intentioned individuals that foster negative attitudes towards disabled individuals are called disability microaggressions. The purpose of this research is to examine the microaggression experiences that disabled individuals encounter in their lives and how they make sense of these experiences. The study group of the research consists of 10 disabled individuals, 4 visually impaired and 6 orthopedically disabled, residing in Izmir in 2022. Within the scope of the research, data have been collected through face-to-face and online interviews using the Semi-Structured Individual Interview Form. The research was conducted in a phenomenological pattern with a qualitative research method. In the analysis of the data, the deductive content analysis method, which is one of the qualitative analysis methods, has been used. According to the results of the analysis, it has been found that the rate of microaggression experienced by disabled individuals is 69%, the rate of microaggression experienced by visually impaired individuals is 87.5%, and the rate of microaggression experienced by orthopedically disabled individuals is 56.66%. It has been determined that there is no difference between congenital and acquired disabilities in terms of experiencing microaggressions. It has been found that the most experienced microaggression domains are Identity Denial (Denial of Experience), Privacy Denial and Helplessness, and the least experienced microaggression domains are Second Class Citizenship and Desexualization. It has been observed that the most common forms of perception in the perception phase of the microaggression process are“disturbing, belittling, marginalizing, being seen as incapable and devaluing”. It has been concluded that in the reaction stage, the most frequently felt emotions are“anger, sadness, helplessness, discomfort and overwhelm”; the most frequently occurring thoughts are“searching for a reason, lack of empathy, desire to move away from the environment, questioning and boundary violation”and the most frequently displayed behaviors are“opposition, self-explanation, drawing boundaries, moving away from the environment and arguing”. During the comment phase, it has been observed that the most common evaluations are made as“lack of empathy, ignorance, unconsciousness, marginalization and ulterior motives”. In the conclusion phase, it has been concluded that the most common effects are“isolation, habituation, indifference, demoralization and finding solutions”. It has been determined that the sub-domains of Denial of Personal Identity and Denial of Experience in the Denial of Identity domain and the sub-domains of Protectiveness and Superiority in the domain of Patronization operate as main domains in this research. In this regard, a model proposal consisting of 10 domains, in which the Disability Microaggression Taxonomy, consisting of 8 domains, having been adapted for Turkey, has been presented. The findings obtained from the research has been discussed in line with the relevant literature and various suggestions have been made to researchers and practitioners for future studies.
Benzer Tezler
- İşitme engellilerde spor eğitimi ve serbest zaman aktivite doyumu(İstanbul ili örneği)
Sport education and satisfaction of free time activity on hearing-impaired people
CÜNEYT SAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
SporSakarya ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H.NEDİM ÇETİN
- Türkiye'de farklı koruma statüsündeki göçmenlerin istihdam deneyimleri
Employment experiences of migrants with different protection status in Turkey
BÜŞRA USLU AK
Doktora
Türkçe
2021
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KASIM KARATAŞ
- Sağlamcılık temelli mikro saldırganlıklar ölçeğinin Türkçeye adaptasyonu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması
Adaptation of the resilience-based micro-aggressions scale into Turkish: Validity and reliability study
TUBU KHANIM HAMİDOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiEngellilik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKLEM TEKDEMİR
- Engelli bireylerin toplumla bütünleşmesinde sosyal sermayenin rolü
The role of social capital for integration into the society of disabled persons
YASİN ERDURAK
- Çalışma hayatında engelli bireylerin karşılaştıkları sorunların belirlenmesine yönelik araştırma
Research to determine the problems faced by people with disabilities in working life
MEHMET FURKAN ÇAMURLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜESSER DEHMEN GÜLASLAN