Öz-şefkat ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması
Development of the self-compassion scale: Validity and reliability study
- Tez No: 838913
- Danışmanlar: PROF. DR. SELİM GÜNÜÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Anlamlı bir yaşam için bilgi üretmeyi hedefleyen pozitif psikoloji, öz-şefkat yapısına yönelik araştırmaların ilerleyişini de beraberinde getirmiştir. Olumsuz yaşam deneyimleri karşısında benliğe yönelik nazik ve anlayışlı bir yaklaşımı ifade eden öz-şefkat yapısının klinik alanda yürütülen çalışmalar için önemli bir değişken olduğu anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, araştırmacıların sıklıkla başvurduğu Öz-Şefkat Ölçeği'ne yönelik eleştirilerin gün geçtikçe arttığı görülmektedir. Ölçek içerisinde yer alan ve negatif ifadeler içeren alt boyutların pozitif bakış açısıyla çelişki gösterdiği ve nezaket içerikli eylemlerden ziyade psikopatolojileri yordadığı düşünülmektedir. Buna ek olarak, Öz-Şefkat Ölçeği ile yürütülen araştırmaların alt boyut puanlarını sıklıkla ihmal ettiği aktarılmaktadır. Eleştirilerin diğer bir odak noktası ise öz-şefkat yapısının kültüre bağlı değişim göstermesidir. Ülkemizde yürütülen adaptasyon çalışmaları da ilgili eleştirileri desteklemekte ve orijinal yapının tekrarlanamadığı görülmektedir. Eleştiriler ve kısıtlılıklar göz önünde bulundurulduğunda, öz-şefkat yapısına ilişkin daha fazla araştırmaya ve yeni ölçüm araçlarına ihtiyaç duyulduğu düşünülmüştür. Bu bağlamda, Türkiye örneklemi için bir öz-şefkat ölçeği geliştirilmesi ve öz-şefkatin alt boyutları arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın diğer bir amacı da üniversite öğrencilerinin öz-şefkat profilinin belirlenmesi ve bazı sosyo-demografik değişkenlerle öz-şefkat arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesidir. Araştırma, Akdeniz Üniversitesi'nde 2022-2023 eğitim öğretim yılında ve farklı lisans programlarında kayıtlı bulunan lisans öğrencileriyle yürütülmüş ve nicel araştırma yönteminden faydalanılmıştır. Araştırma iki aşamada gerçekleştirilmiş ve her bir aşamada farklı örneklem gruplarıyla çalışılmıştır. Buna göre, AFA işlemleri 683 katılımcı ile yürütülürken DFA ve karşılaştırma analizleri için 468 katılımcı ile çalışılmıştır. Yapı geçerliği için AFA, DFA ve madde analizleri kullanılırken ölçek puanlarındaki gruplar arası farklılaşmalar bağımsız örneklem t-testi, ANOVA ve MANOVA ile incelenmiştir. Geçerlik ve güvenilirliğe ilişkin bulguların ardından standart belirleme çalışması kapsamında İki Aşamalı Kümeleme Analizi yürütülmüştür. Araştırma sonucunda olumlu yanıt seçeneklerini temel alan 40 maddenin beş faktör (evrensellik, öz-duyarlık, motivasyon, fark etme, tolerans) altında toplandığı ve bu beş alt boyutlu yapının toplam varyansın %52.61'ini açıkladığı görülmüştür. Tüm ölçek için Cronbach Alfa değeri .95 olarak hesaplanırken alt boyutlar için .78 ile .91 aralığında iç tutarlık katsayıları elde edilmiştir. İki Aşamalı Kümeleme Analizi sonucu iki grup (yüksek düzey, düşük düzey) belirlenmiş ve ölçeğin kesme noktası 142 olarak hesaplanmıştır. Öz-şefkatin çok boyutlu yapısını kapsayan ve alt boyut kullanımına olanak sağlayan ölçek formunun geçerli ve güvenilir bir araç olduğu görülmüştür. Sosyo-demografik değişkenler sonucu elde edilen bulgular ise cinsiyet, gelir düzeyi, ilişki durumu ve baba eğitim düzeyine göre öz-şefkat puanlarının anlamlı olarak farklılaştığını göstermektedir. Elde edilen diğer bulgular, literatür temel alınarak tartışılmış ve gelecek araştırma ve uygulamalara yönelik öneriler ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Positive psychology, which aims to produce information for a meaningful life, has prompted research on the structure of self-compassion. It is understood that self-compassion which expresses a kind and understanding approach to self in the face of negative life experiences is a crucial variable for clinical research studies. However, the widely used Self-Compassion Scale (SCS) has faced increasing criticism. Critics argue that the SCS's inclusion of negative statements contradicts the positive nature of self-compassion and predicts psychopathologies instead of acts of self-kindness. Additionally, researchers often overlook the subscale scores in SCS studies. Cultural variations in the self-compassion construct have also been observed, as evidenced by adaptation studies in Turkiye. Given these limitations, further research and the development of new measurement tools are needed. This study aims to create a culturally tailored self-compassion scale for a Turkish sample and explore the relationships among its subscales. Another aim of the study is to determine the university students' self-compassion profile and evaluate the relationship between self-compassion and several socio-demographic variables. University students enrolled in various programs at Akdeniz University during the 2022-2023 academic year participated in the study. Qualitative research methods were employed, and the study comprised two stages with different sample groups. Validity and reliability were assessed through EFA (with 683 participants), CFA (with 468 participants), and item analyses. Differences in scale scores between groups were examined using t-tests, ANOVA, and MANOVA. Two-Stage Cluster Analysis was employed for standard identification. The findings revealed a five-factor structure (universality, self-tenderness, motivation, awareness, and tolerance) encompassing 40 positively worded items, explaining 52.61% of the total variance. The total scale exhibited high internal consistency (Cronbach's alpha= .95), with satisfactory internal consistency for subscales exhibiting coefficients between .78 and .91. Two distinct groups (high and low levels) were identified using Two-Stage Cluster Analysis, with a cutoff point of 142 on the scale. The newly developed scale, incorporating a multidimensional structure and subscales, proved to be valid and reliable. Socio-demographic variables such as gender, income level, relationship status, and paternal education level significantly influenced self-compassion scores. In conclusion, this study addressed the limitations of the SCS by developing a self-compassion scale for a Turkish sample. The findings demonstrated the scale's validity and reliability, as well as the relationship between socio-demographic variables and self-compassion. Other findings of the study are argued within the literature and recommendations for future research and applications are discussed.
Benzer Tezler
- Yenimahalle Çarşı Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı erişkin yaş grubu kadınlarda sağlık okuryazarlığı düzeyinin saptanması
Determination of the health literacy level in adult age group women registered at Yenimahalle Çarşi Family Health Center
GÖZDE ALPYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk SağlığıHacettepe ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMMÜHAN ŞEVKAT BAHAR ÖZVARIŞ
- 'Şefkatle Soruşturma' terapötik yaklaşımının karma yöntemle araştırılması
'Compassionate Inquiry' a therapeutic approach: A mixed method study
İZGİ SELEN DİLİŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAVVA ÖZDEN BADEMCİ
- The effect of self-compassion on the relationship between body image and social media usage
Öz-şefkatin beden algısı ve sosyal medya kullanımı arasındaki ilişkiye etkisi
HATİCE KÜBRA ARAS TÜRKCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAZİYE BİLGE UZUN
- Kadınlarda psikolojik yardım almaya ilişkin tutumun öz şefkat ve sosyal damgalanma ile ilişkisi
The relationship between the attitudes to receive psychological help and self-compassion and social stigma in women
PELİN BİNGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ÖZLEM MESTÇİOĞLU GÖKMOĞOL
- Ergenlik döneminde zihni meşgul eden konularla ilişkili değişkenler: Bağlanma tarzları, öz-şefkat ve psikolojik belirtiler
Variables related to concerns that occupy one's mind in adolescence: Attachment styles, self-compassion and psychological symptoms
SEZİN ANDİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN