Büyük verinin büyük biradere dönüşümü: Dijital sosyoloji perspektifinden bireyin verileşmesi ve veri gözetimi
Transformation of big data to big brother: Datafication and dataveillance from the perspective of digital sociology
- Tez No: 839384
- Danışmanlar: PROF. DR. TUĞÇA POYRAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 336
Özet
Bu çalışmada bilgi ve iletişim teknolojilerinin ve gözetim sistemlerinin gelişimiyle birlikte bireyler hakkında toplanan verilerin toplumsal, kültürel, ekonomik, siyasi amaçlarla kullanıldığı ve kullanılabileceği potansiyeli düşünülerek büyük verinin artan etkisinin değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Bu hedefle özellikle verileştirme ve veri gözetimi temel alınarak, büyük veri ve yeni gözetim pratiklerinin yol açtığı toplumsal değişimler incelenmektedir. Araştırma, 16 veri bilimcisi (bu sistemleri ve onların yol açabileceği sonuçları öngörebilen ve aynı zamanda deneyimleyen bireyler oldukları için) ile uzman mülakatları ve derinlemesine mülakatlar yapılarak gerçekleştirilmiştir. Mülakatlar ile onların ontolojik güvenlik (bireylerin değişimler dolayısıyla ortaya çıkan tepkiler, korkular ve endişelere karşı ne tür bir başa çıkma stratejisi geliştirdikleri incelendiği için) anlamında ne tür bir strateji geliştirdiği, bu strateji ve çözüm önerilerinin toplumda da nasıl fayda sağlar hale gelebileceği inşacı bir bakış açısı ve nitel analiz yöntemiyle analiz edilmektedir. Değerlendirmeler sonucunda, veri bilimcilerin gözünden bakıldığında, büyük verinin tanımının ve içeriğinin değiştiği ve bunun tamamen yeni bir dijital gözetim pratiği oluşturduğu görülmektedir. Bu çerçevede büyük veri karar verme mekanizmalarının temel öğesi, bir tür sermaye ve sınıflandırma aracı olarak ele alınmaktadır. Büyük veri ve yeni gözetim pratikleri, unutulma hakkı, kontrol amaçlı yaptırım, veri güvenliği ve manipülasyonu, güvenlik ihlali, bozulmuş veri, ayrımcılık, panoptik sınıflandırma, anonimliğin kalmaması, güç dengesizliği ya da gücün tekelleşmesi, yankı odası, sosyal ilişkilerde ön yargı gibi pek çok sorunla ilişkilendirilmektedir. Çalışmada yeni gözetim pratiklerinin özellikle güvenlik, risk ve ötekinin tanımlanması ile ilişkilendirildiği; sosyal ilişkiler ve sorumluluklar alanında da“mikro düzeyde gözetim pratiklerinin”uygulandığı görülmektedir. Katılımcıların ontolojik güvenlik anlamında özellikle kendi ülkelerindeki veri ihlallerinin onlarda“kendi güvenliğine ilişkin şüphe”yarattığı görülmekte; sosyal fayda için büyük veri ile bu sistemlerin ontolojik güvenliğe katkısı incelenirken; sosyal zarar için büyük veri kavramsallaştırmasıyla ontolojik güvensizliğin daha belirgin hale geldiği anlaşılmaktadır. Katılımcıların ontolojik güvenlik/güvensizlik anlamında daha çok pragmatik bir kabulleniş (örtülü bir kötümserlik) stratejisine başvurdukları, ama sürekli iyimserlik, alaycı kötümserlik ve radikal katılım anlamında değerlendirilebilecek stratejilere de sahip olduklarına dair bulgular olduğu da görülmekte ve açıklanmaktadır. Bu stratejiler bağlamında veri bilimcilerin görüşleri doğrultusunda farklı alanlarda çözüm önerileri sunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to evaluate the increasing impact of big data, considering the potential that data collected about individuals can be used for social, cultural, economic, and political purposes with the development of information and communication technologies and surveillance systems. With this aim, social changes caused by big data and new surveillance practices are examined, especially based on datafication and data surveillance. The research was carried out by conducting expert interviews and in-depth interviews with 16 data scientists (as they are individuals who experience these systems and can predict the consequences they may cause). Through the interviews it is examined with a constructivist perspective and the qualitative analysis method what kind of strategy individuals have developed in terms of ontological security (what kind of coping strategy they develop against reactions, fears and anxieties that arise due to changes) and how these strategies and solution suggestions can become beneficial in society. As a result of the evaluations, when viewed from the eyes of data scientists, it is seen that the definition and content of big data has changed, and this creates a completely new digital surveillance practice. In this context, big data is considered as the basic element of decision-making mechanisms and as a type of capital and classification tool. Big data and new surveillance practices are associated with a variety of problems, such as the right to be forgotten, sanctions for control purposes, data security and manipulation, security breach, rotted data, discrimination, panoptic classification, lack of anonymity, power imbalance or monopolization of power, echo chamber, prejudice in social relations. In the study, new surveillance practices are particularly associated with security, risk, and identification of the other; it is seen that“micro-level surveillance practices”are also applied in the field of social relations and responsibilities. In terms of ontological security, it is seen that data breaches in the participants' own countries raise“doubt about their own security”in them; while examining the contribution of big data and ontological security of these systems for social benefit; it is understood that ontological insecurity becomes more evident with the conceptualization of big data for social harm. It is also seen and explained that there are findings that the participants mostly resort to a pragmatic acceptance (implicit pessimism) strategy in the sense of ontological security/insecurity, but they also have strategies that can be evaluated in the sense of constant optimism, cynical pessimism, and radical participation. In the context of these strategies, solution suggestions are offered in different areas in line with the opinions of data scientists.
Benzer Tezler
- İnsan aktivitesi tanımaya yönelik büyük veri setlerinde kümeleme yöntemlerinin bulut üzerinde paralelleştirilmesi
Parallelization of clustering methods for human activity recognition big datasets on cloud
AHMED ABDULRAHMAN M.JAMEL
Doktora
Türkçe
2020
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolErciyes ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHRİYE AKAY
- Gizlilik artırıcı teknolojiler ve kullanım örnekleri
Privacy enhancing technologies and examples of their usage
İSMAİL VELİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilim ve Teknolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiBilişim ve Teknoloji Hukuku Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEYLA KESER
- Metin ön işleme fazının makine öğrenmesinde sınıflandırmaya etkileri
Effects of text preprocessing phase on classification in machine learning
ESME GÜL TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolHaliç ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜLVİYE HACIZADE
- The adoption and influences of big data in tourism industry in Turkey
Büyük verinin Türkiye'de turizm sektöründe kullanımı ve turizm sektörüne etkileri
MERVE KÜÇÜKBATIR
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
TurizmKadir Has ÜniversitesiYeni Medya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM BOZDAĞ BUCAK