Kültürel coğrafyanın sosyal bilgiler dersindeki yeri ve önemi ile ilgili sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi
Examination of social studies teachers opinions about the place and importance of cultural geography in social studies course
- Tez No: 839729
- Danışmanlar: PROF. DR. SEYİT TAŞER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Kültürel coğrafyanın Sosyal Bilgiler öğretmenleri tarafından ne düzeyde bilindiğinin ve Sosyal Bilgiler dersinde kültürel coğrafya konusuna ne düzeyde yer verildiğinin araştırıldığı bu çalışma, Nitel araştırma yönteminden yararlanılarak yapılmış ve fenomenoloji (olgubilim) deseni kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Bu çalışma 2021-2022 eğitim öğretim döneminde Ankara'daki 40 ortaokulda görev yapmakta olan 50 Sosyal Bilgiler öğretmeniyle gerçekleştirilmiştir. Sosyal Bilgiler öğretmenlerine cevaplandırmaları için temelde 10 sorudan oluşan, ilk üç sorudaki alt sorularla birlikte toplamda 16 açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu geliştirilmiştir. Bu sorular, problem cümlesi ve alt problemler temel alınarak oluşturulmuştur. Sorulara verilen yazılı yanıtlardan yola çıkılarak tekrarlanan görüşler belirlenmiş, bu görüşler tema haline getirilerek frekans ve yüzde değerleriyle birlikte yorumlanmıştır. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlara göre kültürel coğrafyanın Sosyal Bilgiler öğretmenleri tarafından yeterli düzeyde bilinmediği sonucuna ulaşılmıştır. Özellikle kültürel coğrafyanın tanımında yetersizliklerin olduğu sonucuna ulaşılmış ve kültürel coğrafya ile ilgili anlam karmaşası yaşadıkları görülmüştür. Kültürel coğrafyada; coğrafyanın kültüre olan etkisinin yanı sıra, kültürün de coğrafyaya etkisi olduğunu belirten öğretmen görüşlerinin sınırlı kaldığı görülmüştür. Coğrafi özellikler ve iklimsel etkilerin kültür üzerinde etkili olduğunu belirten öğretmenlerin oranı ise daha fazla öne çıkmıştır. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin önemli bir bölümünün, kültürel coğrafyanın Sosyal Bilgiler dersinde ele alınışında daha çok coğrafi etkilerin, coğrafi özelliklerin kültüre olan etkisinin öne çıkarılmış olduğundan bahsettikleri görülmüştür. Esasen kültürel coğrafya, Sosyal Bilgiler dersinde yer alan bir ünite olmamakla birlikte, konular içerisinde özellikle“Kültür ve Miras”ünitesinde ele alınan, üstü kapalı değinilen bir alan olma özelliğiyle öne çıkar. Bu haliyle 4, 5, 6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları incelenerek, kültürel coğrafyaya ne düzeyde yer verildiği, hangi konularla daha fazla ilişkilendirilmiş olduğu araştırmanın amaçlarından biri olmuştur. Özellikle“Ülkem, Kültürüm ve Tarihim”,“Yaşadığımız Yer”,“Üretimden Tüketime”,“Ülkemizde Nüfus”gibi ünitelerde yer alan konularda kültürel coğrafyanın ön plana çıktığı görülmüştür. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin görüşlerine göre, kültürel coğrafyanın Sosyal Bilgiler dersinde ayrı bir başlık halinde ele alınması gerektiğini belirtenlerin çoğunlukta olduğu görülmüştür. Bu çalışmada öğretmenlerin, kültürel coğrafyanın Sosyal Bilgiler dersinde yeterli düzeyde ele alınmadığı görüşüne sahip oldukları ortaya çıkmış; yaparak-yaşayarak öğrenme, gezi-gözlem, görsel materyaller, konuşma halkası, drama, araştırma-inceleme yoluyla kültürel coğrafyanın daha etkili öğretilebileceği önerilerinde bulunmuşlardır. Kültürel coğrafya oldukça kapsamlı ve geniş içeriklere sahip bir alandır. Bu yönüyle Sosyal Bilgiler dersinde daha etkili ve görsel temalarla zenginleştirilerek öğretilebilirse ve yeni bir ünite başlığı halinde ele alınabilirse, öğrenciler tarafından daha anlaşılabilir bir hale gelecek ve hem coğrafyasını hem de kültürünü daha iyi tanıyan, seven, coğrafyasına ve kültürüne çok daha hâkim bireyler yetiştirilebilecektir.
Özet (Çeviri)
This study aims to investigate the level of knowledge of cultural geography by Social Studies teachers and the level of cultural geography in the Social Studies course and this study was conducted using qualitative research techniques and phenomenology design was used. Descriptive analysis methods were used in the examination of the data. This study was carried out with 50 Social Studies teachers working in 40 secondary schools in Ankara during the 2021-2022 academic year. A semi-structured interview form consisting of 10 questions, together with sub-questions for the first three questions, a total of 16 open-ended questions has been developed for Social Studies teachers to answer. These questions are based on the problem sentence and subproblems. Based on the written answers to the questions, repeated opinions were determined, and these opinions were made into a theme and interpreted together with frequency and percentage values. According to the results obtained from this research, it has been concluded that cultural geography is not known at a sufficient level by Social Studies teachers. In addition to the impact of geography on culture, it has been observed that the perspectives of the teachers on the influence of culture on geography are often limited. There was a higher percentage of instructors who stated that climatic and geographic factors had an impact on culture. It has been observed that a significant part of the Social Studies teachers mentioned that the geographical effects and the effect of geographical features on culture were highlighted more when cultural geography was discussed in the Social Studies lecture. Cultural geography is not a unit in the Social Studies lecture, but it stands out because it is an implicitly covered topic, particularly in the“Culture and Heritage”unit. In the current situation, examining 4, 5, 6, and 7. grade Social Studies textbooks, it has been one of the aims of the research to determine at what level cultural geography is included and which subjects are more associated. In particular, it has been observed that cultural geography has been mentioned more in the units such as“My Country, My Culture and My History”,“Where We Live”,“Production to Consumption”, and“Population in our Country”. According to the opinions of Social Studies teachers, it has been observed that there is a majority of those stated that cultural geography should be considered as a separate topic in the Social Studies lecture. In this study, it was revealed that teachers have the opinion that cultural geography is not dealt with at an adequate level in the Social Studies course; they made suggestions that cultural geography can be taught more effectively through doing-living learning, sightseeing-observation, visual materials, speech ring, drama, research-examination. Cultural geography is a field that is quite comprehensive and extensive contents. In this regard, if it can be taught more effectively, enhanced with visual themes in the Social Studies course, and handled as a new unit title, it will be easier for students to understand, and people who know and like both their geography and culture better will be raised.
Benzer Tezler
- Azerbaycan akademisyenlerinin coğrafya ders kitapları bağlamında türk dünyası vatandaşlığı ile ilgili görüşlerinin incelenmesi
An evaluation of Azerbaijani academicians' views on turkish world citizenship in the context of geography textbooks
FATMA KANTEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MEYDAN
- 12.sınıf öğrencilerinin coğrafya dersinde öğrendiklerini yaşadıkları yerle ilişkilendirme düzeylerinin ölçülmesi (Seydişehir örneği)
Measuring the level of relationship of 12th grade students between the place where they live and the information where they learn in geography lesson (Seydişehir example)
HATİCE ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANER ALADAĞ
- Muhammed Hakîm Han'ın Müntehabü't-Tevârîh'i ışığında Hokand Hanlığı ile Buhara Emîrliği arasındaki alan hâkimiyeti mücadelesi
Territorial conflicts between the Kokand Khanate and the Bukhara Emirate (based on the materials of Muhammad Khakim- Khan 'Muntahab at-Tavarikh') - Кокон хандыгы менен Бухара эмирлигинин ортосундагы территориялык конфликттер (Мухаммад – Хаким Хандын «Мунтахаб ат- Таварих» эмгеги боюнча)
SEMİNA ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEENBEK ALIMBAEV
YRD. DOÇ. DR. ROZA ABDIKULOVA
- 'Coğrafyadan Kültüre Bağ' isimli belgeselin sosyal bilgiler dersi öğretim programı açısından incelenmesi
Examination of the documentary 'The Bond From Geography to Culture' in terms of social studies course curriculum
GÜLŞAH DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERPİL DEMİREZEN