İzmirli İsmail Hakkı'nın bidat ve gulât fırkalar bağlamında İslâm mezhepleri tarihine katkıları
Contributions of Izmirli Ismail Hakkı to the history of Islamic sects in the context of bid'ah and gulât sects
- Tez No: 840775
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH TOPALOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: İslami İlimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam ve İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Bu çalışmada, İzmirli İsmail Hakkı'nın bidat ve gulât fırkaları ele alışı bağlamında İslâm Mezhepleri Tarihine katkıları incelenmiştir. İzmirli, öncelikle İslâm dünyasında gerçeği araştırma iddiasında bulunanları; Selef, Kelâmcılar, Mutasavvıflar, Felsefeciler ve Bâtıniyye olarak beş kısma ayırmıştır. Konumuz açısından bakıldığında önem arz eden Kelâmcılar bahsi içerisinde bidat ve gâlî fırkaları; Mârika, Şîa, Kaderiyye, Mürcie ve Cehmiyye olarak beş kısımda incelemiştir. Bâtıniyye mezhebinin aşırılıklarını, bu beş kısımdan ayrı olarak değerlendirmiştir. İzmirli İsmail Hakkı'ya göre Bidat ehli; kitap, sünnet ve icmaya rağmen Ehli Sünnetin ittifak ettiği meselelerde ihtilafa düşenlerdir. Gâliyye ise, yaratılmışları peygamber veya ilâhlık seviyesine çıkaranlardır. Bu bağlamda gâlî fırkaların bidatleri, teşbih, hulûl, tenasüh, ibâha, bedâ ve ric'at gibi çeşitli inançlardan oluşmaktadır. Gâlî fırkaların bu inançlarından bazıları incelendiğinde İslâm dininin itikâdî temelleri ile alakasının olmadığı, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslâm öncesi döneme ait izler taşıdığı görülmektedir. İzmirli İsmail Hakkı gâlî fırkaları iki kısımda incelemiştir. Birinci kısım Gâliyye, ulûhiyyetin Allah'tan başka bir varlıkta da bulunduğunu savunmuş, ikinci kısım Gâliyye, peygamberliğin bitmediğini yeryüzünde devam ettiğini savunmaktadır. İzmirli'ye göre gâlî fırkalar, Hz. Ali'nin yaşadığı dönemde ona ulûhiyyet isnat etmekle ortaya çıkmış olup günümüzde de bu düşünce doğrultusunda varlığını devam ettiren mezhepler bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, Izmirli Ismail Hakkı's contributions to the History of Islamic Sects were examined in the context of his treatment of bid'ah and ghulat sects. Izmirli, first of all, those who claim to investigate the truth in the Islamic world; Salaf divided it into five parts: Theologians, Sufis, Philosophers and Batiniyya. Bidah and Ghali sects within the subject of Kalamists, which are important in terms of our subject; He examined it in five parts: Mârika, Shia, Qadariyah, Murji'ah and Jahmi. He evaluated the excesses of the Batiniyya sect separately from these five parts. According to Ismail Hakkı from Izmir, people of heresy; They are those who disagree on issues on which Ahl al-Sunnah agree, despite the Book, Sunnah and Ijma. Ghaliyah are those who elevate created beings to the level of prophets or divinity. In this context, the bid'ahs of the gāli sects consist of various beliefs such as taşbih, hulûl, reincarnation, ibâha, beda and raj'a. When some of these beliefs of the Ghali sects are examined, it is seen that they have nothing to do with the religious foundations of the Islamic religion and that they bear traces of Judaism, Christianity, and the pre-Islamic period. Izmirli Ismail Hakkı examined the sects in two parts. The first part, Ghaliyah, argues that divinity exists in a being other than Allah, and the second part, Ghaliyah, argues that prophecy does not end and continues on earth. According to Izmirli, the main sects are emerged during Ali's lifetime by attributing divinity to him, and today there are sects that continue to exist in line with this idea.
Benzer Tezler
- İzmirli İsmail Hakkı'nın İlm-i Hilâf adlı eserinin fıkıh usûlü açısından değerlendirilmesi
The evaluation of the work of Ismail Hakkı named Ilm-i Hılaf according to the Islamic Law
RUKİYE GÖGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABRİ ERTURHAN
- İzmirli İsmail Hakkı'nın Meali ve Kur'an ilimlerine dair görüşleri
İzmirli İsmail Hakki's Translation of Qur'an and the opinions about scienes of Qur'an
AKİF YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. SAİT ŞİMŞEK
- İzmirli İsmail Hakkı'nın Moğol tarihli eserinin transkripsiyonlu metni ve araştırılması
The book named the hi̇story of the Mongols wri̇tten by İsmai̇l Hakkı transcri̇bed text and research
MUSTAFA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MÜNİR ATALAR
- İzmirli İsmail Hakkı'nın İsbat-ı Vacib anlayışı
Proof for the Existence of God according to Izmirli Ismail Hakki
AHMET HÜSREV ERDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RIDVAN ÖZDİNÇ
- İzmirli İsmail Hakkı' nın Mülahhas İlm-i Tevhid adlı eserinin sadeleştirilmesi ve kelami açıdan değerlendirilmesi
The work of İzmirli İsmail Hakki entitled 'Mülahhas Ilm-i Tevhid' and its evaluation from the viewpoint of Kalam.(Theology)
YUSUF SAVURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MUHİTTİN BAĞÇECİ