Üstsöylem belirleyicilerinin farklı metin türlerinde görünümleri
The appearances of metadiscourse markers in different text types
- Tez No: 841013
- Danışmanlar: PROF. DR. KAMİL İŞERİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Üstsöylem, makale, öykü, deneme, metin türü, Metadiscourse, article, story, essay, text type
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Dilbilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
Bireyler, dil yapılarını ve metin türü özelliklerini kavrayarak eleştirel düşünme yeteneklerini geliştirmekte ve iletilerini daha etkin bir biçimde sunabilmektedir. Böylece, okuma sürecinde metinlerin daha kapsamlı bir biçimde anlaşılması olanaklı kılınmakta ve bilgiye daha hızlı bir erişim sağlanmaktadır. Üstsöylem, metnin yalnızca dilbilimsel özelliklerini değil, aynı zamanda sosyal bağlamını ve işlevini de yansıtan bir dil özellikleri bütünüdür. Bu özellikler, metnin hangi türde sınıflandırılacağına ilişkin ipuçlarını sunmaktadır. Üstsöylem modeli, metnin metinsel özelliklerine ve yazar-okuyucu arasındaki etkileşime odaklanmaktadır. Metinsel yapı, metnin nasıl düzenlendiğini, hangi bilgilerin nerede ve nasıl sunulduğunu belirtirken; kişilerarası etkileşim özellikleri, yazarın okuyucuyla kurduğu bağı ve metni nasıl bir etkileşim aracı olarak kullandığını göstermektedir. Bu araştırmanın amacı, tarafından geliştirilen üstsöylem modeline dayanarak üstsöylem belirleyicilerinin farklı metin türlerindeki görünümlerini ortaya çıkarmaktır. Çalışmada; öykü, deneme ve araştırma makalesi olmak üzere üç metin türü ve 295 metin çözümlenmiştir. Elde edilen veriler sonucunda, her metin türünün kendine özgü bir üstsöylem belirleyici görünümü sergilediği ortaya çıkmıştır. Araştırma makalelerinde nesnel verileri sunmanın yanı sıra öznel görüşlere de yer veren bir bilgi paylaşımı, öykü metinlerindeki kurgusal yapı ve kendine gönderimler, deneme türü metinlerdeki yazarın okuyucuya doğrudan seslenerek gönderimde bulunma eğilimi, üstsöylem belirleyicilerinin türe özgü kullanımına yönelik örnekleri olarak metin türü ayrımlarının yapılabilmesine olanak tanımaktadır.
Özet (Çeviri)
By understanding language structures and text type features, individuals improve their critical thinking skills and can present their messages more effectively. Thus, a more comprehensive understanding of the texts is made possible during the reading process, and faster access to information is provided. Metadiscourse consists of linguistic features that not only reflect the inherent characteristics of the text but also its social context and function. These features provide clues about how the text should be classified. The metadiscourse model focuses on the textual features of the text and the interaction between the writer and the reader. While the textual structure indicates how the text is organized, what information is presented where, and how; interpersonal interaction features show the bond the author establishes with the reader and how they use the text as an interaction tool. This research aims to reveal the appearance of metadiscourse determinants in different text types, based on the Metadiscourse Model developed by Hyland. In the study, three text types, including short stories, essays, and research articles, and 295 texts were analyzed. As a result of the data obtained, it was revealed that each text type exhibited its own unique metadiscourse-determining appearance. Information sharing that includes subjective opinions as well as presenting objective data in research articles, the fictional structure and self-references in story texts, the author's tendency to address the reader directly in essay-type texts, allow text type distinctions to be made as examples of the genre-specific use of metadiscourse markers.
Benzer Tezler
- Türkçe eğitimi alanında yapılmış yüksek lisans tezlerinde kişilerarası üstsöylem belirleyicilerinin betimlenmesi
Description of the interpersonal metadiscourse markers in the master thesis studies about Turkish education
MUHAMMED ALİ ÖNEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELÇİN ESMER
- Unpacking teacher talk: The use of metadiscourse markers in online efl classrooms
İngilizcenin yabancı dil olarak öğretildiği çevrimiçi sınıflarda öğretmenlerin üstsöylem belirleyicisi kullanımı
CANSEL KIVRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiYabancı Diller Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE CENGİZ
- A comparative analysis in written discourse: A corpus-based study on frame marker use in native and non-native students' argumentative essays
Yazılı söylemde karşılaştırmalı analiz: Anadili İngilizce olan ve İngilizce'yi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin savlama temelli metinlerinde çerçeve belirleyicilerini kullanımı üzerine bir derlem çalışması
SERAP ATASEVER
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
DilbilimAnadolu ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKNUR KEÇİK
- Metadiscourse markers in the abstract sections of research articles written by Turkish and English researchers
Türk ve İngiliz araştırmacılar tarafından yazılan makalelerin özetlerindeki üstsöylem belirleyicileri
DİLAY IŞIK KİRİŞÇİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EDA DURUK
- The investigation of metadiscourse markers in native and non-native academic corpora: Authorial stance and the use of hedging
Yerli ve yabancı derlemlerde üstsöylem belirleyicilerinin incelenmesi: Yazar duruşu ve kaçınma kullanımı
ZEHRA GÜRSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Batı Dilleri ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ŞÜKRÜ ÖZBAY