Türkçe akademik metinlerde üstsöylemsel adlar
The metadiscoursive nouns in Turkish academic texts
- Tez No: 841012
- Danışmanlar: PROF. DR. KAMİL İŞERİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Dilbilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Son yıllarda yazarların kişisel duygularını ve değerlendirmelerini iletmek için kullandıkları dilsel mekanizmalara olan ilgi giderek artmakta; değerlendirme, duruş, üstsöylem gibi dil kaynakları büyük ilgi görmektedir. Özellikle üstsöylem; akademik yazmada retorik yapıları anlamanın ve ikna edici iddiaların altında yatan dinamik etkileşimleri ortaya çıkarmanın bir yolu olarak algılanmaktadır. Üstsöylem, bu bağlamda, temelde kolay kabuledilebilir ve anlaşılabilir bir terim gibi görünse de aslında üstsöylemin sınırlarını belirlemek oldukça zordur. Yazarın metni oluştururken okuyucuyu ikna etme amacı taşıyarak belirli bir seçenek dizgesinden seçimler yaptığı göz önünde bulundurulduğunda sözcük seçimleri ve dolayısıyla da sözcük türlerinin de iknada rol oynadığı söylenebilir. Bu çerçevede yazarın baş ad kullanarak söylemi yapılandırmasına yardımcı olan ve aynı zamanda okuyucunun da söylemle ilgili düşüncelerini yönlendiren adlar Üstsöylemsel Adlar olarak kabul edilmektedir. Bu açıdan çalışmada akademik metinlerde yazar duruşunu gösteren üstsöylemsel adlar benimsenmiştir. Çalışmanın amacı yazarların okuyucularını ikna etmek ve onlarla iletişim kurmak amacıyla adları metinlerinde nasıl ve hangi işlevlerde kullandıklarını ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla çalışma kapsamında 2015-2019 arasında yayımlanmış 322 araştırma makalesi incelenmiştir. Veri tabanını oluşturan araştırma makaleleri Jiang ve Hyland (2016) tarafından geliştirilen üstsöylemsel adların işlevlerine göre çözümlenmiştir. Bu bağlamda araştırma makalelerinde yer alan üstsöylemsel adlar tespit edilmiş ve işlevleri belirlenmiştir. Çalışmada; yazarın baş ad seçiminin yazar duruşu açısından etkili bir strateji olduğu, üstsöylemsel adların yazarlara iddialarını savunma ve okuyucuyu ikna etmede bir yol olduğu ve yazar duruşunun yalnızca söylemin sözcüksel bir özelliği olmayıp aynı zamanda dilbilgisel bir olgu olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In recent years, there has been increasing interest in the linguistic mechanisms writers employ to convey their personal feelings and evaluations; linguistic resources such as evaluation, stance, and metadiscourse have garnered significant attention. Metadiscourse, in particular, is perceived as a means of understanding rhetorical structures in academic writing and uncovering the dynamic interactions underlying persuasive claims. Although metadiscourse may seem like an easily acceptable and understandable term in this context; determining its boundaries is actually quite challenging. Given that authors make choices from a specific range of options while aiming to persuade the reader in their text creation, it can be argued that word choices, and thus types of words, also play a role in persuasion. In this context, nouns that assist authors in structuring the discourse by employing head nouns, while simultaneously directing the reader's thoughts about the discourse, are considered Metadiscourse Nouns. Accordingly, metadiscursive nouns, which manifest the author's stance in academic texts, were adopted for this study. The aim of this study is to reveal how authors use nouns in their texts to persuade and communicate with their readers, and to determine the functions of these nouns. For his purpose, 322 research articles published between 2015 and 2019 were examined. The research articles constituting the database were analyzed according to the functions of metadiscursive nouns developed by Jiang and Hyland (2016). Metadiscursive nouns in the research articles were identified, and their functions were determined. The study concluded that the author's choice of head nouns is an effective strategy for representing author stance; metadiscursive nouns serve as a means for authors to defend their claims and persuade the reader; and author stance is not only a lexical feature of the discourse but also a grammatical phenomenon.
Benzer Tezler
- Metadiscoursive interaction in the ma theses and doctoral dissertations of the native speakers of English and the Turkish speakers of english: the case of transition markers
Ana dili ingilizce olan ve olmayanların yüksek lisans ve doktora tezlerindeki üstsöylemsel etkileşim: Bağlaçların durumu
ZEHRA KÖROĞLU
Doktora
İngilizce
2017
DilbilimÇukurova Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLDEN TÜM
- Türkçe bilimsel metinlerde tanıtsallık sunumları ve üstsöylem ilişkisi
Relations between evidentiality presentations and metadiscourse in Turkish scientific texts
EMİNE OFLAZ KÖLECİ
- A diachronic and gender-based analysis of Turkish MA theses: The use of metadiscourse markers
Türkçe yüksek lisans tezlerinin art zamanlı ve cinsiyet-temelli çözümlemesi: Üstsöylem belirleyicilerinin kullanımı
RUHAN GÜÇLÜ
Doktora
İngilizce
2022
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL ÖZYILDIRIM
- İkinci / yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde akademik dinlemeye yönelik üstsöylem belirleyicilerinin tespiti
Identifying discourse markers for academic listening in teaching Turkish as a second / Foreign language
GÜL DENİZ DEMİREL AYDEMİR
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN GENÇ
- Uluslararası öğrencilerin akademik yazmalarının geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması
An action research for the improvement of academic writing of international learners
FATİH KAHRAMAN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA BÖLÜKBAŞ KAYA