Akdeniz keşiş foku (Monachus monachus (Hermann,1779))'un Gökova Körfezi'ndeki mevcut durumu ve turizm - balıkçılık aktiviteleri ile etkileşimi
The current status of Mediterranean monk seal (Monachus monachus (Hermann, 1779)) in the Gökova Bay and its interaction with tourism and fishing activities
- Tez No: 842260
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HARUN GÜÇLÜSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Deniz Bilimleri, Marine Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Canlı Deniz Kaynakları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 245
Özet
Türkiye'nin güneybatı kıyısında yer alan Gökova Körfezi'nde gerçekleştirilen kıyı sörveyi sonucunda, dünya genelinde soyu tehlike altında olan Akdeniz keşiş foku (Monachus monachus) kullanımına uygun beş kıyı mağarası belirlenmiştir. Türün mağara kullanımı hakkında bilgi elde etmek amacıyla bu mağaralara fotokapan kameralar yerleştirilmiş ve 2017 - 2021 yılları arasında Gökova Körfezi'nde türün mağara kullanımına yönelik veri açığının giderilmesi sağlanmıştır. Mağara izleme çalışması verilerinin değerlendirilmesi sonucunda, mağaraları kullanan birey sayısının genellikle kıştan ilkbahar sonuna kadar artış gösterdiği ve çoğunlukla gün batımı ile gün doğumu arasındaki saatlerde mağaraların kullanıldığı tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında belirlenen mağaraları kullanan 18 birey tanımlanmıştır. Beş mağaradan ikisinin üreme mağarası olduğu saptanmıştır. İstatistiksel analiz sonuçları, aylık mağara kullanım oranlarının mevsimsel olarak değiştiğini ortaya koymuş ve yıllık mağara kullanım oranlarındaki değişimler, mevsimsellik, rüzgâr hızı, mağara içindeki ıslak alanların büyüklüğü, aydınlanma miktarı, insan aktivitesinin yoğunluğu ve mağaralara giren yol sayısı türün mağara seçimini tahmin edebilecek en iyi değişkenler olarak tespit edilmiştir. Ayrıca, Kruskal Wallis H testi ile farklı faktörlere göre mağaraların kullanım süreleri analiz edilmiş ve toplam mağara kullanım sürelerinin; farklı mağaralara, cinsiyetlere, bireylere ve yaş gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Aynı zamanda, anket çalışmalarından elde edilen gözlemci gruplarının faaliyetlerine ilişkin mekânsal verilerin Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS)'de analizinde, balıkçı ve tur teknesi alan kullanım yoğunlukları ile balıkçılık ve turizm açısından alan kullanım frekansları tespit edilmiştir. Bu sayede fok gözlem verilerinden yola çıkılarak fok-insan etkileşiminin gerçekleştiği alanlar belirlenmiştir. Sonuç olarak, tez çalışmasından elde edilen bilgiler doğrultusunda, zaten kısıtlı sayıda olan fok mağaralarının insan baskısına karşı korunması için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
A coastal survey was conducted in Gökova Bay on the southwest coast of Türkiye, and five marine caves suitable for the endangered Mediterranean monk seal (Monachus monachus) use were identified. Camera traps were placed in these caves to gather data on the species' cave use between 2017 and 2021 to eliminate the data gap for Gökova Bay. Based on the data of cave monitoring study, it was found that the number of individuals using the caves generally increased from winter to late spring, with the primary activity occurring between sunset and sunrise. During study period, 18 individuals using the caves were identified. Two of the five caves were found to be breeding caves. Statistical analysis revealed seasonal variations in monthly cave use proportions. Key predictors of cave preference included changes in annual cave use ratios, seasonality, wind speed, the size of wet areas inside the caves, luminosity, human activity intensity, and the number of paths entering the caves. The Kruskal Wallis H test results highlighted statistically significant differences in total cave use durations based on different caves, genders, individuals, and age groups. Spatial analysis of the questionnaire study data in the Geographic Information System determined area use densities for fishers and tour boats, as well as the frequencies of area use for fisheries and tourism. This information identified areas of seal-human interaction based on observation data. Consequently, in line with the information obtained from the thesis, recommendations were presented to protect seal caves, which are already limited in number, against human pressure
Benzer Tezler
- The Conservation of the mediterranean monk seal (Monachus monachus, Hermann 1779) in Foça protecting area
Akdeniz Fokunun (Monachus monachus, Herman 1779) Foça Koruma Alanı, Türkiye'de korunması
HARUN GÜÇLÜSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
1998
BiyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYKUT KENCE
- Past, present status and future of the Mediterranean Monk Seal (Monachus monachus, Hermann 1779) in the Northeastern Mediterranean
Akdeniz Foku'nun (Monachus monachus, Hermann 1779) Kuzeydoğu Akdeniz'deki geçmişi, bugünkü durumu ve geleceği
MELTEM OK
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
BiyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiDeniz Biyolojisi ve Balıkçılık Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ALİ CEMAL GÜCÜ
- Akdeniz keşiş foku (Monachus monachus)'nun Çandarlı Körfezi'ndeki güncel durumu ve balıkçılıkla etkileşimi
The current Status of Mediterranean monk seal (Monachus monachus) and interaction with isheries in Çandarlı Bay
ZSUZSA GIZELLA CEYHUNI SZABO
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Deniz BilimleriDokuz Eylül ÜniversitesiDeniz Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HARUN GÜÇLÜSOY
- Foça özel çevre koruma bölgesinde Akdeniz keşiş foku (Monachus monachus) mevcut durumu
Current status of Mediterranean monk seal (Monachus monachus) in Foca special environmental protection area
EZGİ SAYDAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BiyolojiDokuz Eylül ÜniversitesiCanlı Deniz Kaynakları Bilim Dalı
DOÇ. DR. HARUN GÜÇLÜSOY
- Implementation of protection of endangered species and their habitats to the integrated coastal zone management concept: A case study for the Mediterranean monk seal (Monachus monachus) in Foça-İzmir
Nesli tehlikedeki türler ve yaşam alanlarının korunmasının bütünleşik kıyı alanları yönetimi kavramı içinde değerlendirilmesi: Foça-İzmir yöresinde Akdeniz keşiş foku (Monachus monachus) için örnek bir çalışma
GÖKHAN KABOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
Deniz BilimleriDokuz Eylül ÜniversitesiDeniz Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL CAN BİZSEL