Kronik obstrüktif akciğer hastalığında yaşam kalitesi ve ilaç uyumunu değerlendirilmesi
Evaluation of quality of life and medication compliance in chronic obstructive pulmonary disease
- Tez No: 846711
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DURSUN BARUT
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, KOAH, yaşam kalitesi, ilaç uyumu, Chronic obstructive pulmonary disease, COPD, Quality of life, Medication adherence
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 67
Özet
Amaç: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) solunum sistemi hastalıklarının başlıcalarındandır. KOAH morbidite, mortalitesi olan ve tedavisi uzun süre devam eden yaşam kalitesini önemli derecede olumsuz etkileyen akciğer hastalığıdır. Çalışmamız, KOAH'da yaşam kalitesi ve ilaç uyumu arasındaki ilişkiyi inceleyerek hastalık yönetimine katkı sağlamayı amaçlamıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Mart 2023-Temmuz 2023 tarihleri arasında Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi polikliniklerine başvuran 18 yaş üzeri KOAH tanılı hastalardan çalışmaya katılmayı kabul edenler dahil edildi. Gönüllülere yüz yüze sosyodemografik ve hastalık bilgilerini içeren form, EQ 5D 5L yaşam kalitesi ölçeği ve İlaç Uyum Bildirim Ölçeği (İUBÖ) uygulandı. Bulgular: Araştırmaya toplam 120 kişi katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 59 olup, %86,7'si erkek, %91,7'si evli, %25'i emekliydi. Eğitim durumu sorgulandığında %73,3'ü ilkokul mezunu ya da okuryazar seviyesinde idi. Beden Kitle Endeksi ortalaması 28,5, sigara kullanımı %59,2 ve toplam sigara paket yıl ortalama 35,15 olarak görülmüştür. İUBÖ puan ortalaması 19,68±3,92 idi. Sosyodemografik veriler ile İUBÖ puanları arasında anlamlı bir fark saptanmadı. İlaç uyumuna ilaç türü sayısı ortalaması, ilaç türünün 4 ve üzeri olması, günlük ilaç kullanım sıklığı ve nebül kullanımı olumlu etkilediği görülmüştür. EQ 5D 5L yaşam kalitesi indeks puanı 0,48±0,28, EQ VAS(visual analog scala) puanı 57,1±18,5 idi. Yaşam kalitesini erkek cinsiyet, çalışıyor olmak, lise ve üzeri eğitim seviyesi, obez olmamak, çekirdek ailede yaşamak, bki düşüklüğü, alevlenme nedeni ile hastane yatışının olmaması, ek hastalık olmaması, günlük bir kez ilaç kullanımı olması olumlu yönde etkilemekteydi. Yaşam kalitesi ile KOAH tanı yılı ve kullanılan ilaç türü sayısı arasında negatif yönde düşük kuvvette ilişki görülmüştür. Sonuçlar: Hastaların yaşı ve hastalık süreci arttıkça tedaviye uyum ve göreceli sağlık durumunun azaldığı, eğitim durumunun da yaşam kalitesini olumlu etkilediği görülmüştür. İlaç uyumu ile yaşam kalitesi arasında bir ilişki bulunamamıştır. Erken tanı için hastalık farkındalığı oluşturarak erken teşhisin yaşam kalitesindeki ve morbidite üzerindeki öneminin ön plana çıkarılması önerilir.
Özet (Çeviri)
Aim: Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is one of the main respiratory system diseases. COPD is a lung disease with morbidity, mortality and long-term treatment, which significantly affects the quality of life. Our study aimed to contribute to disease management by examining the relationship between quality of life and drug compliance in COPD. Materials and Methods: Patients diagnosed with COPD over the age of 18 who applied to the outpatient clinics of Harran University Medical Faculty Hospital between March 2023 and July 2023 were included in the study. The form containing sociodemographic and disease information, the EQ 5D 5L quality of life scale and the Medication Adherence Report Scale (MARS) were administered to the volunteers face to face. Results: A total of 120 people participated in the research. The average age of the participants was 59, 86.7% were male, 91.7% were married, and 25% were retired. When their education status was questioned, 73.3% were primary school graduates or literate. The average Body Mass Index was 28.5, smoking was 59.2% and the average total cigarette pack years was 35.15. The mean IUBS score was 19.68±3.92. No significant difference was detected between sociodemographic data and IUBS scores. It has been observed that the average number of drug types, 4 or more drug types, daily drug use frequency and nebule use have a positive effect on drug compliance. EQ 5D 5L quality of life index score was 0.48±0.28, EQ VAS (visual analog scale) score was 57.1±18.5. Quality of life was positively affected by male gender, being employed, high school education level or above, not being obese, living in a nuclear family, low BMI, no hospitalization due to exacerbation, no comorbidities, and using medication once a day. A low-strength negative relationship was observed between quality of life and the year of COPD diagnosis and the number of medication types used. Results: It has been observed that as patients' age and disease process increase, compliance with treatment and relative health status decrease, and educational status also positively affects the quality of life. No relationship was found between medication adherence and quality of life. It is recommended to highlight the importance of early diagnosis on quality of life and morbidity by creating disease awareness for early diagnosis.
Benzer Tezler
- Prediction of COVID 19 disease using chest X-ray images based on deep learning
Derin öğrenmeye dayalı göğüs röntgen görüntüleri kullanarak COVID 19 hastalığının tahmini
ISMAEL ABDULLAH MOHAMMED AL-RAWE
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM TEKEREK
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığının maliyetinin ve yaşam kalitesinin belirlenmesi: Bitlis ili örneği
Determination of cost and quality of life of chronic obstructive pulmonary disease: The case of bitlis province
BURAK SAYAR
Doktora
Türkçe
2024
Sağlık Kurumları YönetimiAnkara ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL AĞIRBAŞ
- Kronik obstrüktif akciğer hastalarında dispne algısı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi
Evaluation of quality of life measures and dyspnea perception in chronic obstructive pulmonary diseases
CANAN ARSLAN
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığında formoterol, teofilin ve bu ilaçların kombine kullanımının solunum fonksiyonlarına, egzersiz toleransına ve yaşam kalitesine etkilerinin karşılaştırılması
The comparison of effects to pulmonary functions, exercise tolerance and quality of life in use of formoterol, theophylline and both of them combination in copd
SUAT KİRİŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2005
Göğüs HastalıklarıAtatürk ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ARZU MİRİCİ
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığında verilen sağlık eğitimi ve pulmoner rehabilitasyonun yaşam kalitesi ve solunum fonksiyonlarına etkisi
The impact of health education and pulmonary rehabilitation given to the patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD) on the quality of life and breathing functions
ALEV ELÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Göğüs HastalıklarıGaziantep ÜniversitesiYRD. DOÇ. DR. NİMET OVAYOLU
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELBEK