Otizm spektrum bozukluğu taramasında göz izleme verilerinin dilsel özetlemesi
Linguistic summarization of eye tracking data in autism spectrum disorder screening
- Tez No: 846839
- Danışmanlar: PROF. DR. DİYAR AKAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Otizm spektrum bozukluğu (OSB), bir çocuğun sosyal iletişim gelişimini etkileyen karmaşık nörolojik bir durum olarak tanımlanır. OSB'nin erken teşhisi, zor ve uzun değerlendirme süreci gerektirmektedir. Erken yaştaki çocuklarda OSB'yi değerlendirmek için birçok farklı veri analizi tekniği kullanılmıştır. Yapılan araştırmalarda göz izleme (Gİ) verilerinin klinik teşhis için yararlı bilgiler sağladığı bulunmuştur. Literatürde genellikle tahmin yöntemleri kullanılsa da, tanımlayıcı tekniklerin uygulanmasının bu alanda ortak bir anlayışa yol açabileceği gösterilmiştir. Bilinen istatistiksel teknikler, insanların anlayabileceği açık bilgiler sağlamada yetersizdir. Diğer yandan, dilsel özetleme teknikleri, ham verilerden doğal dilde üretilen ve kolayca anlaşılabilecek bilgiler sağlar. Bu tezde bulanık dilsel özetler üretmek üzere literatürden edinilen Bayley ölçekleri ve Gİ veri seti kullanmıştır. OSB'li çocuklar ile normal gelişim gösteren çocuklar arasındaki farkları değerlendirebilmek için Gİ verileri ve Bayley puanları birlikte kullanılmıştır. Dilsel özetleme teknikleri ile doğal dilde basit, anlaşılır ifadeler oluşturulmuş ve dilsel özetler yarı bulanık temelli yöntem ile değerlendirilmiş, OSB'li ve normal gelişen (NG) çocuklar arasındaki karşılaştırmalı sonuçlar sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Autism Spectrum Disorder (ASD) is defined as a complex neurological condition that affects a child's social communication development. The early diagnosis of ASD requires a difficult and time-consuming assessment process. Various data analysis techniques have been used to assess ASD in young children at an early age. Research has found that eye-tracking data provides valuable information for clinical diagnosis. Although predictive methods are commonly used in the literature, it has been demonstrated that applying descriptive techniques can lead to a common understanding in this field. Traditional statistical techniques are inadequate in providing clear information that humans can understand. On the other hand, linguistic summarization techniques provide quickly understandable information in natural language derived from raw data. This thesis used Bayley scales and the eye-tracking dataset from the literature to produce fuzzy linguistic summaries. To evaluate the differences between children with ASD and those with typically developed, eye-tracking data and Bayley scores were used together. Linguistic summarization techniques have been used to create simple, understandable statements in natural language, and the linguistic summaries have been evaluated using a semi-fuzzy based method. Comparative results between children with and without ASD have been presented.
Benzer Tezler
- Türkiye'de yeni başlayan otizm spektrum bozukluğu tarama programının etkinlik değerlendirmesi, yaşanan sorunlar ve çözüm öneriler
Effectivity of autism spectrum disorders screening in Turkey, problems and solutions
SELİN ONAY IŞIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMİHA ÇAKMAK
- Otizm spektrum bozukluğu ile ilişkili bazı genlerdeki SNP'lerin biyoinformatik analizi
Bioinformatic analysis of SNPs in some genes associated with autism spectrum disorder
KÜBRA ÇORUH KINALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
GenetikÜsküdar ÜniversitesiNörobilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT KARAHAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU ÖZKAN OKTAY
- Özel Eğitim Uygulama Okulu DKAB Öğretim Programının öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the Special Education Practice School Religious Culture and Ethics Education Program from teacher's opinions
TOLGAHAN FERMAN POLAT
Doktora
Türkçe
2024
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. YUSUF ACUNER
- 18-36 aylık çocuklarda otizm spektrum bozuklukları riskinin araştırılması: Aydın il merkezi örneği
Risk investigation for autism spectrum disorders in children aged 18-36 months: Aydin city center sample
SEÇİL ASRAV ŞENTOSUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYFER GEMALMAZ
- Çocuklarda otizm spektrum bozukluğunun M-CHAT (modified checklist for autism in toddlers/ değiştirilmiş erken çocukluk dönemi otizm tarama ölçeği) ve TIDOS (three-item direct observation screen/ üç maddelik direk gözlemsel tarama) tarama testleri ile değerlendirilmesi
Çocuklarda otizm spektrum bozukluğunun M-CHAT (modified checklist for autism in toddlers/ değiştirilmiş erken çocukluk dönemi otizm tarama ölçeği) ve TIDOS (three-item direct observation screen/ üç maddelik direk gözlemsel tarama) tarama testleri i̇le değerlendirilmesi
SEDA TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BETÜL ULUKOL