Akademik kariyer sürecinde toplumsal cinsiyet ayrımcılığı deneyimleri: Fenomenolojik bir araştırma
Experiences of gender discrimination in the academic career process: A phenomenological analysis
- Tez No: 847397
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜL TUNCEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası ve Karşılaştırmalı Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu araştırmada kadın akademisyenlerin toplumsal cinsiyet ayrımcılığı deneyimleri üzerine derinlemesine bir anlayış geliştirebilmek ve toplumsal cinsiyetin kadın akademisyenlerin yaşantılarındaki yansımalarını öznel deneyimleri çerçevesinde açıklayabilmek amaçlanmıştır. Bu kapsamda toplam 13 kadın akademisyen ile fenomenolojik görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde görev yapan farklı unvanlara sahip ve çeşitli bölümlerde görev yapan kadın akademisyenlerdir. Fenomenoloji araştırmaları katılımcıların deneyimlerine odaklanır. Dolayısıyla kadın akademisyenlerin toplumsal cinsiyet ayrımcılığı deneyimlerinin anlaşılması için uzman görüşü alınarak düzenlenmiş bir görüşme formu hazırlanmıştır. Görüşmeler neticesinde elde edilen veriler araştırmacı tarafından metinlere dönüştürülmüş ve katılımcılara yeniden gönderilerek görüşme metnine ilişkin teyitlerinin alınması sağlanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde yorumlayıcı fenomenolojik analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem ile araştırmacı katılımcıların kendi deneyimleri üzerindeki yorumlarını yorumlayarak fenomeni anlamlandırmaya çalışmıştır. Araştırmanın bulgularında kadın akademisyenlerin toplumsal cinsiyet ayrımcılığı deneyimleri toplam 5 ana tema ve ilgili 7 tema altında toplanmıştır. Bulgular göstermiştir ki kadın akademisyenler akademi ortamında hem istihdam hem de fırsat eşitliği konusunda toplumsal cinsiyetin etkisini üzerlerinde hissetmektedir. Kadın akademisyenlerin toplumsal cinsiyet rollerinin etkisiyle erkek meslektaşlarının gerisinde kaldığı; üretkenliklerinin çeşitli sebeplerle yavaşladığı veya tamamen durduğu katılımcılar tarafından aktarılan bir diğer nokta olmuştur. Bunun yanında kadın akademisyenler çalışma ortamlarında görmezden gelinen özneler olduklarını ve görünür olabilmek için erkek meslektaşlarına kıyasla daha fazla çabalamaları gerektiğine değinmiş; akademideki olası başarısızlıklarının biyolojik cinsiyetleri temelinde ön kabulünün yapıldığına dikkat çekmişlerdir. Bulgular göstermiştir ki kadın akademisyenler akademide toplumsal cinsiyetin etkisi altında şekillenen pozitif ayrımcılıklar da deneyimleyebilmektedir. Son olarak akademinin talepkâr doğasının yarattığı rekabet atmosferinde kadın akademisyenlerin görünür olma ve yükselme çabaları gibi farklı sebepler ile zaman zaman birbirlerine karşı acımasız olabildikleri görülmüştür. Bu durum akademide kraliçe arı sendromu olarak nitelendirilebilecek bir olgunun varlığına işaret etmektedir. Tartışma bölümünde araştırmadan elde edilen bulgular literatürdeki ilgili araştırmaların bulguları ile beraber tartışılarak sunulmuş; araştırma gelecek araştırmalar ve uygulamalar için önerilerde bulunularak tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to develop an in-depth understanding of women academics' experiences of gender discrimination and to explain the reflections of gender in the lives of women academics within the framework of their subjective experiences. In this context, phenomenological interviews were conducted with a total of 13 female academics. The participants are female academics with different titles and working in various departments in various regions of Turkey. Phenomenological research focuses on the experiences of the participants. Therefore, in order to understand the experiences of gender discrimination of female academics, an interview form was prepared by taking expert opinion. The data obtained as a result of the interviews were transformed into texts by the researcher and re-sent to the participants to obtain their confirmation of the interview text. Interpretative phenomenological analysis method was used to analyze the research data. With this method, the researcher tried to make sense of the phenomenon by interpreting the participants' comments on their own experiences. In the findings of the study, female academics' experiences of gender discrimination were categorized under 5 main themes and 7 related sub-themes. The findings show that women academics feel the impact of gender on them in terms of both employment and equal opportunities in the academic environment. Another point conveyed by the participants was that female academics lag behind their male colleagues due to the influence of gender roles; their productivity slows down or stops completely for various reasons. In addition, women academics mentioned that they are ignored subjects in their work environments and that they have to make more effort to be visible compared to their male colleagues; they pointed out that their possible failures in academia are presupposed on the basis of their biological gender. The findings show that female academics may also experience positive discrimination in the academy, which is shaped under the influence of gender. Finally, in the competitive atmosphere created by the demanding nature of the academy, it has been observed that women academics can sometimes be ruthless towards each other for different reasons such as their efforts to be visible and to rise. This situation points to the existence of a phenomenon that can be characterized as queen bee syndrome in academia. In the discussion section, the findings obtained from the research are discussed and presented together with the findings of related studies in the literature, and the research is completed by making suggestions for future research and practice.
Benzer Tezler
- Engelli kadınların kariyer gelişimini etkileyen faktörlerin ve kariyer hedeflerinin incelenmesi
The investigation of the factors affecting the career development of women with disabilities and their career choices
AHMET TAYFUR ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiKadın ve Aile Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR BARUT
- A curriculum development study for natural gas heating and gas burner device service personnel training
Doğalgazlı ısıtma ve gaz brülör cihazı servis personeli eğitimine yönelik eğitim programı geliştirme çalışması
VOLKAN BİNİCİ
Doktora
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLARA DEMİRBULAK
- Yükseköğretimde yurttaşlık eğitimi bağlamında eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması
An action research on developing critical thinking skills in the context of citizenship education in higher education
ARZU SALDIRAY
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET DOĞANAY
- Çift kariyerli eşler olgusunun akademisyenler üzerindeki etkisine ait çalışma
Study on the effect of double career spouses case on academicians
SEDA GÖÇER
- Yükseköğretimde akademik yılmazlık: Kadın akademisyenler üzerine nitel bir çalışma
Academic resilience in higher education: A qualitative study on women academics
BEREN İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ARASTAMAN