İş talepleri ve iş kaynaklarının iş performansı üzerindeki etkisinde işte var olamama ve bilinçli farkındalığın rolü
The role of presenteeism and mindfulness in the impact of job demands and job resources on job performance
- Tez No: 848629
- Danışmanlar: PROF. DR. İPEK KALEMCİ TÜZÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
İş talepleri-kaynakları ve iş performansı arasındaki dinamikleri açıklamada Kaynakların Korunması Kuramı ve Sosyal Mübadele Kuramından hareket ile bu doktora tezi ş talepleri ve kaynakları, işte var olamama ve bilinçli farkındalık arasındaki etkileşimi ve bunların iş performansı üzerindeki birleşik etkisini araştırmaktadır. Bu kuramlardan hareket ile, algılanan tehditlerin ve iş talepleri ile kaynaklar arasındaki dengenin çalışanların performansını ve refahını nasıl etkileyebileceğini anlamak için çeşitli sektörlerden 406 çalışanla anket yapılmış ve 15 çalışanla derinlemesine nitel görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bulgular, iş taleplerinin ve kaynaklarının iş performansı üzerindeki güçlü etkisinin altını çizmektedir. İşte var olamamanın çalışma kapsamında kısmi aracılık etkisi olarak ortaya çıkmış olup; çalışanların hastayken veya diğer nedenlerden dolayı kaynak kaybına verilen bir tepki olduğunu ve potansiyel olarak zaman içinde genel iş performansında düşüşe yol açtığına dair bulgulara ulaşılmıştır. Çalışma kapsamında bilinçli farkındalığın kaynak kullanımını artıran ve yüksek iş taleplerinin olumsuz etkilerini azaltan düzenleyici bir faktör olarak ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Bulgular aynı zamanda kişisel bir kaynak olarak farkındalığı, diğer bir deyişle bireylerin farkındalığını ve şimdiki anın yargılayıcı olmayan kabulünü artırarak, yüksek iş taleplerinin olumsuz etkilerini önemli ölçüde azaltabileceğini ve böylece daha iyi iş performansını teşvik edebileceğini göstermiştir. Araştırma, örgütlerin yalnızca iş taleplerini yönetmekle kalmayıp aynı zamanda çalışanların performansını destekleyecek kaynakları da geliştirmeleri gerektiğini ortaya koymaktadır. Dahası, bilinçli bir çalışma ortamının teşvik edilmesi ile çalışanların iş taleplerine ve kaynaklarına yanıt verme ve bunları yönetme biçimine dair iyileştirme adımları atabileceği, böylelikle performans artışı sağlayabileceği değerlendirilmektedir
Özet (Çeviri)
Drawing on Resource Conservation Theory and Social Exchange Theory describing the dynamics between job demands and resources as well as job performance, this doctoral thesis investigates the interaction between job demands and resources, presenteeism and mindfulness and their combined impact on job performance. Based on these theories, a survey was performed with 406 employees from various sectors and in-depth qualitative interviews were conducted with 15 employees to understand how perceived threats and the balance between job demands and resources can affect employees' performance and well-being. The findings underscore a strong impact of job demands and resources on job performance. It has been revealed under this study that the employees' response to the resource loss due to sickness or to other reasons potentially leads to a decline in overall job performance over time, thus, presenteeism emerged as having a partial mediation effect. Within the scope of the study, it was determined that mindfulness emerges as a regulatory factor facilitating increase of resource utilisation and reduction of the negative effects of high job demands. Findings also demonstrate that by increasing mindfulness as a personal resource, in other words, by increasing individuals' awareness and non-judgmental acceptance of the present moment, the negative effects of high job demands can be significantly reduced, thus promoting a better job performance. The research reveals that organizations should not only manage job demands but also develop resources that would support employee performance. Moreover, it is considered that with the promotion of a conscious work environment, employees can take certain improvement steps towards their response and management of job demands and resources, thus increasing job performance.
Benzer Tezler
- Sağlık kurumlarında iş talepleri ve iş kaynakları çerçevesinde iş biçimlendirmenin çalışan performansına etkisi
The effect of job crafting on employee performance within the framework of job demands and job resources in health institutions
FEYZA ŞENAY ULAŞ
Doktora
Türkçe
2025
Sağlık Kurumları YönetimiHacettepe ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR UĞURLUOĞLU
- Pozitif psikolojik sermayenin uyumsal performans üzerindeki etkisinde yenilikçi iş davranışları ve işe angaje olmanın aracı rolü
The mediating role of innovative work behavior and work engagement in the effect of positive psychological capital on adaptive performance
PINAR AYDEMİR
- Rol içi ve rol dışı performansta iş taleplerinin-iş kaynaklarının ve psikolojik sözleşmenin etkileri: Örgüt kültürünün düzenleyicilik rolü
The effects of job demands-job resources and psychologicalconctracton in-role and extra-role performance: Moderating role of organizational culture
MEHTAP ŞEKER KAYAR
Doktora
Türkçe
2021
İşletmeNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELEN DOĞAN
- Evden çalışmanın bireysel performansa etkisinde iş tutkusu ve psikolojik dayanıklılığın rolü
The role of work passion and psychological resilience in the impact of working from home on individual performance
AYSUHAN ALPKAN ÖZTÜRK
- Duygusal emeğin iş stresine etkisinde psikolojik dayanıklılığın rolü: Sağlık sektöründe bir araştırma
The role of psychological resilience in the effect of emotional labour on job stress: A research in health sector
KANAN ASLANOV
Doktora
Türkçe
2025
Sağlık Kurumları Yönetimiİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU DOĞAN