Arketipsel sembolizm bağlamında masallarda öze dönüş yolculuğu (Gaziantep masalları örneği)
The journey of return to self with tales in the context of archetypal symbolism (Gaziantep tales as reference)
- Tez No: 848825
- Danışmanlar: PROF. DR. BEHİYE KÖKSEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Masallar; hayalle gerçek, bilinç ve bilinç dışı arasında köprü kuran anonim halk edebiyatı türlerindendir. Evrensel konuları sembol diliyle harmanlayan masallar, insanların içinde yaşadığı topluma ait kültürel kodları da bünyesinde barındırmaktadır. Masalların sembollerle örülü olması ve kolektif bilinç dışını yansıtması büyük önem arz etmektedir. İnsan yaradılışı gereği içsel süreçlerini yansıtma ihtiyacı hissetmektedir. Masallar bu ihtiyacı karşılayan türler arasındadır. Halk anlatmalarından olan masalın oluşum ve aktarım süreci, analitik psikoloji kuramının her bir aşamasını gözler önüne sermektedir. Jung ve Campbell'ın çalışma prensipleriyle oluşan arketipsel sembolizm kuramı ile incelenen masallar, psişenin içeriklerine ulaşmada en önemli araçlardan biri olmuştur. İnsanın bilinç dışı içeriklerini bilince çıkarmayı başaran bu tür, insana psişenin katmanlarını tek tek ziyaret ettirmektedir. Kültürel kodlar ve semboller, bu türün her bir bölümüne âdeta gizlenmiştir. Çalışmadaki amaç, var olan ve derleme yöntem ve teknikleri kullanılarak bir araya getirilen masalları arketipsel sembolizm bağlamında incelemektir. Çalışmada, toplam otuz bir masal incelenmiştir. Bu masalların bir kısmı daha önce derlenen akademik çalışmalardan alınmıştır. Geri kalan on altı masal kendi derlemelerimiz olup masallarda bulunan arketiplere ve anlatmalar arasındaki paralelliklere, ayrıca ortak sembollere ulaşılmıştır. Bunula birlikte, belirli sembollerin ve arketiplerin derlenilen masallardaki varlığı incelenmiştir. Bir diğer amaç ise; kahramanın monomit (yola çıkış, erginlenme ve dönüş) bağlamında yolculuğunu sınıflandırmak ve bu bölümlerde var olan sembolleri açığa çıkarmak, her bir sembolün kültürle ilişkisini gözler önüne sermek ve analitik psikoloji açısından bilinç dışıyla olan bağlantısını göstermektir. Kahramanın nihai arketipi olan“Benlik”e ulaşmasının aşamalarının incelendiği bilgilerin literatüre kazandırılması hedeflenmektedir. Çalışmada, bir diğer öneri ise birçok masalda tespit edilen yoksunluk ve dönüştürücülük durumlarıdır. Bu durumun tüm masallardaki varlığı ve birbirini tamamlayıcı özelliği olması da ayrıca dikkat çeken nokta olmuştur. Böylelikle temeli insanlığın tarihine dayanan ve kültürü geçmişten bu yana taşıyan masalların insanlığa ne tür mesajlar verdiği saptanıp ilk tip olan arketiplerine ise semboller aracılığıyla ulaşılıp bu bilgiler yazının kalıcılığına emanet edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Tales; it is one of the anonymous folk literature genres that builds a bridge between dream and reality, consciousness and unconscious. Fairy tales, which blend universal subjects with the language of symbols, also contain the cultural codes of the society in which people live. It is of great importance that fairy tales are woven with symbols and reflect the collective unconscious. Humans feel the need to reflect on their inner processes due to their creation. Literary works serve as a mirror to this creation. Fairytales, legends, epics and folk tales which are types of folk literature based on narration, make use of symbols while narrating the social, cultural and psychological states of the communities' in which they are created. It is of great importance that especially fairytales are full of symbols and reflect the collective unconscious. The formation and transmission process of tales, which are a type of folk narrations, reveal every state of psychoanalytic theory. The tales which are examined by the archetypal symbolism theory which is formed by Jung and Campbell's working principals, have been one of the most important tools in reaching the contents of the psyche. This type that succeeds to transfer the unconscious contents to the conscious, makes humans visit each layer of the psyche. Cultural codes and symbols are, in fact, hidden in every part of this sort. The aim of this study is to examine the tales, which have been brought together using existing and compilation methods and techniques, in the context of archetypal symbolism. In this study, a sum of thirty tales are examined. Each of these tales are tales told in culture and the parallels and common symbols between them are reached. Moreover, the existence of specific symbols and archetypes in tales are examined. Other aims are; to classify the Hero's journey in a sense of monomyth (departure, initiation and return) and reveal the symbols present in these parts, display the relation of each symbol to culture and show the connection to the unconscious in a psychological manner, examine the Hero's steps to reach his ultimate archetype,“The Self”and bring it to literature. Another of the study is deprivation and transformativeness of conditions which are determined as conditional. Hereby, the kind of messages given from the tales rooted in human history and which conveyed the culture from past to present are determined, through symbols, reached the first types of archetypes and these informations are entrusted to the permanence of inscription.
Benzer Tezler
- Kırım Karay masallarının arketipsel sembolizm bağlamında incelenmesi (Metin aktarımı-tıpkıbasım)
Analysis of Crimean Karaite tales in the context of archetypal symbolism (Text transfer-facsimile)
TUĞBA KARAKAYA
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NINA PETROVICI
- Arketipsel sembolizm bağlamında Bingöl masalları üzerine bir inceleme
A study on Bingöl tales in the context of archetypal symbolism
ÖZLEM BOR GENGÖRÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET EMİN BARS
- Arketipsel kuram bağlamında Kırgız masallarının incelenmesi
Examation of Kyrgyz folktales in the context of archetypal theory
BETÜL BEGÜM KARADAYI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıÇağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEGÜM KURT
- Azerbaycan peri masallarının arketipsel sembolizm bağlamında incelenmesi
Analysis of Azerbaijani fairy tales in the context of archetypal symbolism
AYKUT YAŞAR KOTANCI
Doktora
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ardahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
- Arketipsel sembolizm bağlamında Kuzeydoğu Anadolu masallarının analizi
The analysis of Norteast Anatolian tales in the context of archetypal symbolism
FATİH EGE
Doktora
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Ardahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK