Ahmet Hamdi Tanpınar'ın hikâye ve romanlarında mekân tasviri
Depiction of space in Tanpınar's stories and novels
- Tez No: 848975
- Danışmanlar: PROF. DR. KAZİM YETİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: tasvir, mekân, mekân tasviri, edebî tasvir, tasvir şekilleri, description, place, description of space, literary description, forms of description
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 238
Özet
Türk edebiyatının önemli isimlerinden olan Ahmet Hamdi Tanpınar, yaşadığı dönem itibariyle 600 yıllık imparatorluğun çöküşüne ve Millî Mücadele ruhu ile kurulmuş Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk adımlarına tanıklık etmiştir. 1923 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinden mezun olan Tanpınar, edebî sahadaki eğitiminin yanı sıra kuvvetli bir gözlemci ve düşünürdür. Edebiyat, tarih, resim, musiki, politika, sosyoloji, folklor alanlarına yönelik bilgi birikimini aktardığı hikâye ve romanlarında okura hem çok yakın hem de aslında çok uzakta kalmış bir zamanın kapılarını aralayarak geniş bir perspektiften gözlem yapabilme olanağı sunar. Tanpınar'ın, yaşadığı dönemdeki açmazlara dayanarak oluşturduğu kahramanlar ile kurguladığı yapı, değişim-dönüşüm içerisindeki topluma uyum sağlamakta zorlanan bireyin derinden hissettiği yabancılaşma ve bununla gelen yalnızlaşma açısından hayli zengindir. Bu yabancılaşma ve yalnızlaşmanın tesiri ile iç dünyasına yönelmiş, düşünce gücü zengin, yüksek kültürlü, hemen her konuda tereddütleri olan, genellikle travmalı kahramanlar kurgulamayı tercih eden Tanpınar; eserlerinde kahramanların duygu durumlarıyla örtüşecek mekânlar tertip eder. Gerek kahramanın duygu durumunun yansıması gerekse öykünün ana omurgasının teşekkülü bakımından Tanpınar'ın eserlerindeki en önemli ögelerden olan mekân; tasvir tekniğinin sağladığı imkânla özgün tablolar olarak karşımıza çıkar. Yer yer öykünün önüne geçip tüm dikkati üzerinde toplayan mekânlar, Tanpınar'ın detayı merkeze alarak ortaya koyduğu bakış açısı ile inceleme açısından geniş bir saha sunar. Bu bakımdan tasvir, Tanpınar'ın hikâye ve romanlarında önemli bir misyona sahiptir. Bu çalışmada, Tanpınar'ın hikâye ve romanlarında bolca kullanılmış olan mekân tasvirleri iç mekânda dükkân, kahvehane, konak, lokanta ve otel-pansiyon; dış mekânda ise bağ-bahçe, istasyon ve sokak-mahale çerçevesinde incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Ahmet Hamdi Tanpınar, one of the important names of Turkish literature, witnessed the collapse of the 600-year-old empire and the first steps of the Republic of Turkey, which was established with the spirit of the National Struggle. Tanpınar, who graduated from Istanbul University Faculty of Letters in 1923, is a strong observer and thinker in addition to his education in the literary field. In his stories and novels, in which he conveys his knowledge on the fields of literature, history, painting, music, politics, sociology and folklore, he offers the reader the opportunity to observe from a wide perspective by opening the doors of a time that is both very close and actually very distant. The structure that Tanpınar created with the heroes he created based on the dilemmas of the period he lived in is very rich in terms of the alienation and the loneliness that comes with it, deeply felt by the individual who has difficulty in adapting to the society in change and transformation. Under the influence of this alienation and loneliness, Tanpınar prefers to create heroes who are oriented towards their inner world, who are rich in thought, highly cultured, who have hesitations about almost everything, and who are often traumatized; In his works, he arranges places that match the emotional states of the heroes. Space is one of the most important elements in Tanpınar's works, both in terms of reflecting the emotional state of the hero and forming the main backbone of the story; They appear as original paintings with the range of movement provided by the depiction technique. The places, which sometimes overtake the story and attract all the attention, offer a wide field of examination with the perspective that Tanpınar puts forward by focusing on detail. In this respect, description has an important mission in Tanpınar's stories and novels. In this study, the descriptions of space used extensively in Tanpınar's stories and novels are shops, coffeehouses, mansions, restaurants and hotels-lodgings in the interior; In the outdoor area, it was examined within the framework of vineyard-garden, station and neighborhood-street depictions.
Benzer Tezler
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın hikâye ve romanlarında ev
The house in Tanpınar?s stories and novels
TURGAY ANAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEMA UĞURCAN
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın romanlarında yapı ve tema
Structure and theme in Ahmet Hamdi Tanpınar's novels
SEMİRA MİRALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıHarran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALEF NAS
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın hikâye ve romanlarında oyun
Plays of Ahmet Hamdi Tanpinar?s stories and novels
SEVAL ŞAHİN GÜMÜŞ
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH UÇMAN
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın hikâye ve romanlarında duyuların yansıması
Ahmet Hamdi Tanpınar's story and the age in the reflection
ENGİN KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıAdnan Menderes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H.YASEMİN MUMCU