Konut yapılarında mekânsal dönüşümün 1900'lerden günümüze incelenmesi: Çankırı örneği
The study of spatial transformation in housing buildings since 1900: Çankırı example
- Tez No: 849266
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMİNE SAKA AKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
İnsanoğlunun temel ihtiyaçlarından biri olan barınma eylemini karşılayan yapılar insanlık tarihinde karşılaşılan ilk yapılardır. Bu yapılar zamanla barınmanın yanı sıra dinlenme, çalışma, eğlenme, psikolojik vb. pek çok ihtiyaç ve beklentilerini karşılayan mekânların bir araya gelmesi ile konut yapılarını oluşturmuştur. Konut yapılarında yer alan bu mekanların organizasyonları bulunduğu iklim, coğrafya, teknoloji, gelenek, görenek, aile biçimi, yaşam görüşü, yönetim biçimleri, dini inanç gibi maddi ve manevi kültürleri ile şekillenmiştir. Durağan olmayan hayatta her şey değiştiği gibi kültürler de değişir ve bu değişimler insanların yapılı çevrelerine yansır. Konut yapılarına bakıldığında bu sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik, teknolojik, değişimler doğrudan mekân organizasyonlarında görülür. Bu tezde de sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik verilerin doğrudan etkilediği konut yapılarının Türkiye'de Cumhuriyet sonrası ekonomik, teknolojik, siyasi, kültürel vb. değişimlerin konut mimarisine yansımasının Çankırı kent merkezinde yer alan konut yapılarının mekân organizasyonlarında yaşanan değişim ve dönüşüm sürecini, tarihsel altyapıya ve Türkiye'de aynı dönemler içinde inşa edilen farklı kentlerde bulunan konut yapılarına dayalı olarak analiz etmek amaçlanmıştır. Çalışmanın amacına yönelik literatür ve alan çalışması yürütülmüştür. Literatür çalışması ile konut ve konut gelişiminin tarihsel süreç içerisinde kuramsal alt yapısı ortaya konulmuş, Türkiye'de 1900'lerden günümüze kadar konut yapılarının oluşumu, yasal ya da kurumsal çalışmalar ile ilgili bilgiler edilmiştir. Daha sonra Çankırı kent merkezinde yer alan konut yapılarının planları literatür ve alan çalışması ile elde edilmiş ve dönemsel olarak mekânsal dönüşümleri analiz edilmiştir. Yapılan analizlerle değişen sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel değişimler ile değişen ihtiyaç ve beklentilere göre mekânsal kurgu, mekanların birbirine dönüşmesi, eksilmesi ya da yeni mekanların eklenmesi, konut tiplerinin farklılaşması ve aynı zamanda aynılaşması gibi birçok konuda değişikliklerin gerçekleştiği tespit edilmiş ve Çankırı kentinin konut alt yapısı ortaya konulmuştur. Sonuç olarak tarihsel süreçte dünyada ve Türkiye'de yaşanan değişim ve dönüşümlerin Çankırı kent merkezinde inşa edilmiş konut yapılarının mekân organizasyonuna yansıdığı, giderek yerel verilerden uzaklaşarak kimliksiz bir yapı stokuna döndüğü, Türkiye'de her kentte bulunan konut yapılarına benzer nitelikler kazandığı ve konut yapılarının da küreselleştiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Helter, are the first structures encountered in human history. Over time, these structures have formed residential buildings by combining spaces that meet many needs and expectations such as rest, work, entertainment and psychological etc. as well as shelter. The organizations of these spaces in residential buildings are shaped by cultures such as climate, geography, technology, traditions, customs, family style, life view, management styles and religious beliefs. Cultures change just as everything else in the dynamic nature of life and these changes are reflected in the built environment of individuals. When we examine residential buildings, these socio-cultural, socio-economic and technological changes are directly seen in space organizations. This thesis aims to analyze the changes and transformations in the spatial organization of residential buildings in the city center of Çankırı, Turkey, influenced by post-Republic economic, technological, political, cultural etc. changes based on residential buildings in different cities built in the same periods in Turkey. Literature and field studies were conducted for the purpose of the study. With the literature study, the theoretical background of residential buildings and development of residential buildings in the historical process was revealed, and information was obtained about the formation of residential buildings, legal or institutional studies in Turkey from the 1900s to the present day. Subsequently, plans of residential buildings in the city center of Çankırı were obtained through literature and fieldwork, and their spatial transformations over time were analyzed. Through these analyses, it has been determined that there have been changes in many issues such as spatial configuration, the transformation of spaces into each other, their decrease or addition of new spaces, the differentiation and at the same time the sameization of housing types, according to socio-economic and socio-cultural changes and changing needs and expectations and the housing infrastructure of the city of Çankırı has been revealed. As a result, it has been observed that the changes and transformations experienced in the world and in Turkey throughout the historical process are reflected in the spatial organization of the residential buildings in Çankırı city center, they have gradually moved away from local data and turned into an anonymous building stock, gained qualities similar to the residential buildings in every city in Turkey and globalized.
Benzer Tezler
- Miras yapı komplekslerinin yeniden kullanımı: Ankara Saraçoğlu mahallesi için yeniden kullanım stratejileri
Adaptive reuse of heritage building complexes: Adaptive reuse strategies for Ankara Saraçoğlu neighborhood
DİLAY ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE CORDAN
- Tarihi kent merkezlerinde mekansal dönüşüm ile yeniden canlandırma: Malatya Battalgazi Sur İçi örneği
Revitalization with spatial transformation in historical city centers: Case of Malatya inside the city wall
HACI MEHMET AYVALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAADET ARMAĞAN GÜLEÇ KORUMAZ
- Apartman tipi konut yapılarında mekansal dönüşümün incelenmesi; Gaziantep örneği
A review of spatial changes in the apartment type of residences; Gaziantep example
YURDAGÜL GÖRÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkHasan Kalyoncu ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT SERHAT YENİCE
- Erken Cumhuriyet Dönemi'nde Ankara kenti mekansal dönüşümlerinin Ankara Romanı üzerinden değerlendirilmesi
The Evaluation of the residental transformation of the city Ankara in the Early Republican Era through the Novel Ankara
DİDEM ERTUĞRUL AKSAMAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DÜRRİN SÜER KILIÇ
- Türkiye'de 1920-2020 yılları arasındaki konut mimarlığında morfolojik ve mekansal değişimin irdelenmesi
Examination of morphological and spatial change in residential architecture between 1920-2020 in turkey
KÜBRA KILIÇ TATOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkAvrasya ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAVVA ÖZDOĞAN