İstanbul metropoliten alanında alışveriş mekanlarının dönüşümü ve yeni alışveriş merkezlerinin oluşumu (1839-1996)
Transformation of commercial areas and formation of shopping centers in greater municipality of İstanbul
- Tez No: 84948
- Danışmanlar: PROF. DR. EMRE AYSU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
ÖZET Dünyanın 1980 yılından sonra küreselleşme sürecine girmesi, Türkiye'nin yeni ekonomik, siyasi politikalar izlemesi ve dünyaya açılması ile yeni ve hızlı bir dönüşüm süreci içine girilmiştir. Bu değişim süreci içinde, İstanbul metropoliten alanında, kent mekansal yapısı da değişime uğrarken, alışveriş mekanlarında da yeni yapılanmalar ortaya çıkmıştır. Bu yeni yapılanmalar içinde çok katlı, kente imaj kazandıran, kent içinde odak noktalan oluşturan salt alışveriş değil, aynı zamanda rekreasyon/boş zaman geçirme alanı olarak kent içinde rol üstlenen yeni alışveriş merkezleri dikkat çekmektedir. Çalışma; bu yeni alışveriş merkezlerinin oluşum sürecini kavrayabilmek, tanımlayabilmek amacıyla, İstanbul metropoliten alanında alışveriş mekanlarının gelişim ve dönüşüm sürecini, kent mekansal yapışma bağlı olarak irdelemektedir. 19. yüzyılın II. yansından, 1990'h yıllara dek, ekonomik, politik, toplumsal olgular gözönüne alınarak, 1839 yılı tanzimatın ilam ile ülkenin batıya açılması, kent mekansal yapısı ve alışveriş mekanlannda ilk dönüşüm hareketlerinin başlangıcı kabul edilerek, 1839-1996 süreci içinde belli periodlara ayrılarak analiz edilmektedir. Çalışma, genelde İstanbul metropoliten alanında alışveriş mekanlarındaki değişim ve gelişim süreçlerini, metropoliten alan mekansal gelişmeleriyle ilişkili olarak analiz ederken, özelde 1990 sonrası gelişen yeni alışveriş merkezleri üzerine odaklanmaktadır. İstanbul metropoliten alanında, 1839-1996 yıllan arasında alışveriş mekanlannın gelişimi, Doğu ve Batı Yakalan olarak birlikte irdelenirken, Doğu Yakası aynntıda analiz edilmektedir. Çalışmanın her aşamasmda farklı yöntem izlenerek, yerli ve yabancı yazılı kaynaklardan, haritalardan, belgelerden, istatistiklerden, yerinde yapılan tesbit çalışmalanndan, çeşitli kurum/kuruluş ve kişilerle yapılan anket ve mülakatlardan yararlanılarak geliştirilmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde; amaç, kapsam ve yöntem, birinci bölümde; çalışmanın kuramsal çerçevesi ve varsayımlar yer almaktadır. İkinci bölümde 1839-1996 döneminde İstanbul metropoliten alanının mekansal dönüşümü ve bu mekansal dönüşüm süreci içinde alışveriş mekanlannın dönüşümü ve gelişimi; üçüncü bölümde, İstanbul metropoliten alanında 1990 sonrası ortaya çıkan yeni alışveriş merkezlerinin oluşumunu etkileyen faktörler; dördüncü bölümde; bu yeni alışveriş merkezlerinden Doğu Yakasında 1993 yılında açılan Capitol ve Canefour alışveriş merkezleri, aynntıda analiz edilmektedir. Beşinci bölümde ise; ikinci, üçüncü, dördüncü bölümdeki araştırma bulgulan, çalışmanın kuramsal çerçevesi ve varsayımlan ile karşılaştınlıp, ilişkilendirilerek değerlendirilmektedir. Bu çalışma; İstanbul metropoliten alanında 1839-1996 sürecinde alışveriş mekanlarının toplumsal, ekonomik, siyasal gelişmelere bağlı olarak değiştiğini ve bu değişimin, kent mekansal yapısmı etkilediğini ve gelecekte kentin alacağı biçimi (makro formu) giderek alışveriş mekanlannın/merkezlerinin belirlediğini ortaya koymaktadır. IV
Özet (Çeviri)
ABSTRACT World's entering globalizm period after the year of 1980, and Turkey's adopting new economic and politic policies and opening herself to the world, entered into a quickly changing period. Within this process, beside of changing city residential structure of Istanbul's metropolitan area, arised new structures on commercial dealing places. Among these new structures, new dealing centre's which let the city gain a new image and which constitute focus points and which undertake a role as recreation place beside of being a dealing place, draw attention. This study, for the purpose of to understand and to be able to make a definition of forming process and development of these new dealing centre's discusses, development and changing process in Istanbul metropolitan area in connection with her city residential structure. Taking the economic, politic and social events occurred in the period from the second part of 19. Century to the years 1990 into consideration. Accepting country opening herself to West with the declaration of“Beneficial Reforms”beginning of changing in city residential structure and dealing places analysed the period of 1839-1996 dividing predetermined periods. This study, analysing changing and development processes in dealing places at Istanbul metroplitan area in connection with the developments at metropolitan residential area, is focused especially on developing new dealing centre's after 1990. Development within the period of 1839-1996 of dealing place in Istanbul metropolitan area considered East and West sides together, the East Side analysed in detail. In each phase of Study using a different method, domestic and foreign sources, maps, documents, statistics various inquiries and interviews made with persons and institutions have been used. In the entrance part of this Study : purpose, coverage, and methods and in the first part : theoretical borders and hypothesises take place. In the second part : Residential changing at Istanbul metropolitan are within the period of 1839-1996 and changement and development of the dealing places in the residential changement process take place. In the third part : the factors effected forming on the new dealing centres arisen after 1990 in Istanbul metropolitan area, take place. In the fourth part : of these new dealing centres, Capitol and Carrefour dealing centres which are opened in 1993 at East Side are analysed in detail. In the fifth part : Comparing and relating the theoretical frame and hypothesises of this study research results in the second, third ad fourth part area evaluated. This study brings up that, the dealing places at Istanbul metropolitan area, have been changed dependent to social, economic and politic improvements in the 1839-1996 process and this changement has effected the residential structure of the city and the future formation (macro-formation) Will be determined by dealing places centres.
Benzer Tezler
- İstanbul metropoliten alanında 1980 sonrası gelişen alışveriş merkezleri olguları
Facts about shopping centers emerged after 1980 in the İstanbul metropolitan area
METE EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN CENGİZ
- Büyük kentlerde otogar planlaması: İstanbul örneği
Terminal planning in metropoliten cities
GÜLDEN ARSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR YAYLA
- Salgın sonrası dönemde metropitan kent çeperlerinin değişen sosyo-mekânsal yapısı: İstanbul-Kocaeli-Tekirdağ kent bölgesi örneği
The changing socio-spatial structure of metropolitan city peripheries in the post-pandemic period: The case of İstanbul-Kocaeli̇-Teki̇rdağ city region
SONGÜL ŞAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaBursa Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇEN KILINÇ ÜRKMEZ
DOÇ. DR. MUHAMMED ZİYA PAKÖZ
- İstanbul'da organize gıda perakendesi coğrafyasındaki değişimler
Changes in the geography of organized food retail in Istanbul
BAŞAK URAZ
Doktora
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT
- Analysis of e-bike charging station locations: Case of Kadıköy, Istanbul
E-bisiklet şarj istasyonu konumlarının analizi: Kadıköy, İstanbul örneği
SERRA GARİPAĞAOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİLMİ BERK ÇELİKOĞLU