Clitic/affix interactions a corpus-based study of person marking in the mukri variety of central kurdish
Klitik - ek etkileşimleri orta kürtçe'nin mukri ağzında kişi işaretleme üzerine derlem tabanlı bir çalışma
- Tez No: 850147
- Danışmanlar: PROF. DR. FRANCOİSE JACQUESSON, PROF. DR. GEOFFREY HAİG
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Université Sorbonne Nouvelle (Paris III)
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 504
Özet
Orta Kürtçenin kişi işaretleme sistemi, karmaşık bir dizi kişi işaretleyici paradigmasıyla, özellikle farklı kişi işaretleyici paradigmalarının argüman indeksleme için dağıtılma biçimlerinde bir dizi sorun ortaya koymaktadır. Örneğin, bir edatın pronominal tümleci, şimdiki zaman yapısında klitik kişi işaretleyicileri paradigmasından bir kişi biçimidir, ancak aynı argümanın biçimsel ifadesi, geçmiş zaman yapısında sözel ek kişi işaretleyicisine değiştirilir. Önceki çalışmalar (Bynon 1979; Samvelian 2007; Haig 2008; Jügel 2009) ilgili olgulara işaret etmiş ve önemli tanımlayıcı gerçekler sunmuştur, ancak sorunun kapsamlı bir şekilde ele alınması ve arkasındaki olası yapısal motivasyonlara yönelik kapsayıcı bir açıklama hala eksiktir. Orta Kürtçenin morfosentaksındaki bu özel sorunun araştırılması, kişi işaretleme sisteminin kapsamlı bir analizini gerektirmektedir. Böylece, ilgili kişi işaretleme paradigmalarının morfofonolojik statüsü belirlenir ve argüman indeksleme işlevi kişi işaretleme paradigmaları kapsamlı bir şekilde araştırılır ve 'gramer uyumu'nu eklerle ve 'pronominal uyum' veya 'çapraz referans'ı 'klitiklerle' ilişkilendirmedeki baskın diller arası eğilimlerden çarpıcı sapmalar gösterir (Siewierska 2004). Orta Kürtçe'de klitik yerleşimin yeni bir analizi önerilmiştir, bu analizde bir klitiğin sistematik olarak prozodik bir kelimeyi takiben oluştuğu düşünülmektedir. Klitik kişi işaretleyicilerinin, sözdizimsel öbekler, biçimbilimsel sözcükler ve sözel çekim biçimbirimleri gibi çeşitli sözdizimsel ve biçimbilimsel statüdeki konaklarda ortaya çıkması (yani Samvelian 2007'de 'endoklitiksis'), klitikleşme türündeki farklılıklara indirgenmiştir (Selkirk 1995). Bir dizi argümanın ifadesinde klitikten sözel ek kişi işaretleyicisine biçimsel geçiş, belirli klitik kombinasyonlardan kaçınmak için meydana geldiği için analiz edilir (Gerlach 2002), çünkü ikincisi kaçınılmaz olarak yanlış yerleştirilmiş bir klitiğe yol açar. Klitik kişi işaretleyicilerinin klitik olmayan ve/veya kendine özgü görünümleriyle ilgili bir dizi diğer sorun, söz konusu biçimlerin prozodik yapısının daha yakından incelenmesiyle ve söz konusu kişi biçimlerinin farklı morfolojik ve fonolojik kimliğini koruyarak amaçlanan argümanları ifade etmenin daha büyük kısıtlamaları (Prince ve Smolensky 1993; Yip 1998) dahilinde açıklanmaktadır.
Özet (Çeviri)
The person-marking system of Central Kurdish, with a complex set of person-marker paradigms, presents a number of problems, especially in the manners in which different person-marker paradigms are distributed for argument-indexing. For instance, a pronominal complement of an adposition is a person form from the paradigm of clitic person markers in a present-tense construction, but the formal expression of the same argument is switched to verbal affix person marker in a past-tense construction. Previous scholarship (Bynon 1979; Samvelian 2007; Haig 2008; Jügel 2009) has pointed to the relevant phenomena and provided important descriptive facts, but, a comprehensive treatment of the problem and an inclusive explanation to possible structural motivations behind it are still lacking. Exploration of this specific problem of the morphosyntax of Central Kurdish requires a thorough and comprehensive analysis of its person-marking system. Thus, morphophonological status of respective person marking paradigms is established and argument-indexing function person-marker paradigms are thoroughly investigated, showing striking deviations from dominant cross-linguistic tendencies in associating 'grammatical agreement' with affixes and 'pronominal agreement' or 'cross-reference' with 'clitics' (Siewierska 2004). A novel analysis of clitic placement in Central Kurdish is proposed whereby a clitic is considered to be occurring systematically following a prosodic word. The occurrence of clitic person markers on hosts of diverse syntactic and morphological status, such as syntactic phrases, morphological words and verbal inflectional morphemes (i.e. 'endocliticisis' in Samvelian 2007) is reduced to differences in the type of cliticization (Selkirk 1995). The formal switch from a clitic to a verbal affix person marker in the expression of a number of arguments is analysed as occurring for avoiding certain clitic combinations (Gerlach 2002) since the latter inevitably leads to an improperly placed clitic. A number of other problems relating to seeminlgy non-clitic-like and/or idiosyncratic manifestations of clitic person markers are explained through a closer investigation of the prosodic structure of the forms in question and within larger constraints (Prince and Smolensky 1993; Yip 1998) of expressing the intended arguments by preserving distinct morphological and phonological identity of the person forms in question.
Benzer Tezler
- Tarihî Türk lehçelerinde klitikler (8-15. yüzyıl)
Clitics in historical Turkish dialects (8th-15th century)
SELCEN KOCA
Doktora
Türkçe
2018
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA KARAHAN
- Doğal dil işleme ve metin madenciliği yöntemleriyle teletıp randevu robotunun tasarlanması
Designing a teletip appointment robot with natural language processing and text mining methods
MÜBERRA TERZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiAkıllı Sistemler Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NACİ MURAT
- Gîreke rêzmanî û ferhengiyekanî kar, le zmanî kûrdî û farsîda
Fiilerin Kürtçe ve Farsçada aldığı ekler
HANA NAWZAD FAQE IBRAHIM
Yüksek Lisans
Kürtçe
2017
DilbilimBingöl ÜniversitesiKürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HEMİN OMAR AHMAD
- Türkçede uyum özelliklerinin olaya ilişkin beyin potansiyelleri (OİP) çerçevesinde incelenmesi
The investigation of Turkish agreement features through event-related brain potentials (ERPs)
MEHMET AYGÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2013
DilbilimAnkara ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR AYDIN
PROF. DR. TAMER DEMİRALP
- Özbekçede cümle bağlayıcıları
Sentence connectors in Uzbek
GÜLŞAH TUĞLACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimHacettepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN DEMİR