Türkçede uyum özelliklerinin olaya ilişkin beyin potansiyelleri (OİP) çerçevesinde incelenmesi
The investigation of Turkish agreement features through event-related brain potentials (ERPs)
- Tez No: 331995
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGÜR AYDIN, PROF. DR. TAMER DEMİRALP
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Agreement, Event-Related Brain Potentials, Feature Hierarchy Hypothesis
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Sözdizim kuramında, phi-özelliklerinin, Zaman Öbeği?nin başında tek bir özellik demeti biçiminde bulunduğunu varsayan standart açıklamaların tersine, [kişi], [sayı], [cinsiyet] özelliklerinin ayrık sondalar olarak türetime girdiği de ileri sürülmektedir. Bu çalışmada temel olarak, Türkçede [kişi] ve [sayı] özelliklerinin işlemlemesinde farklılık bulunup bulunmadığı sorgulanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çalışmada temel olarak şu sorulara yanıt aranmıştır: i) Türkçede k-paradigması ve z-paradigmasında [kişi] ve [sayı] özelliklerinin işlemlemesinde farklılık var mıdır? ii) phi-özellikleri arasında [kişi]>[sayı] biçiminde bir hiyerarşi bulunduğunu öne süren Özellik Hiyerarşisi Varsayımı, Türkçe için geçerli midir? Bu sorulara yanıt bulmak amacıyla, çalışmada bir onarım deneyi, iki Olaya İlişkin Beyin Potansiyelleri (OİP) deneyi gerçekleştirilmiştir. Onarım deneyi sonucunda, Belirleyici Öbeği (BelÖ) ile daha fazla ilişkilenen özelliğin [kişi], Zaman başı ile daha fazla ilişkilenen özelliğin [sayı] özelliği olduğu görülmüştür. OİP deneylerinde ise, gerek k-paradigmasında gerekse z-paradigmasında [kişi] ve [sayı] özelliklerinin işlemlenmesinde farklılığın olduğu görülmüştür. Bu farklılık, aynı zamanda [kişi]>[sayı] biçimindeki Özellik Hiyerarşisi Varsayımı?nı desteklemektedir. Çalışmada ayrıca k-paradigması (ek) ile z-paradigmasının (kaynaşık) işlemlenmesinde de farklılık bulunmuştur. BelÖ ve Zaman başındaki [kişi] ve [sayı] özelliklerinin işlemlenmesine bakıldığında ise, BelÖ ve Zo başının farklı görünümler sergilediği, BelÖ?de 2.Kişi>1.Kişi biçiminde bir kişi hiyerarşisi görülürken, Zaman başında [kişi] özellikleri içerisinde bir farklılık görülmemiştir. Ayrıca, gerek BelÖ?de gerekse Zaman başında tekillik ile çoğulluk arasında işlemleme sürecine yansıyan bir farklılık görülmemiştir. Tüm bu bulgular, Türkçede [kişi] ve [sayı] özelliklerinin işlemlemesinin farklılıklar içerdiğini göstermektedir. Çalışmanın bulguları, [kişi] ve [sayı] özelliklerinin ayrık özellikler olduğunu öne süren alanyazınını, dahası farklılığın sözdizimsel nedenlerden (Sigur?sson, 2004) ve özellik tabanlı nedenlerden kaynaklandığını (Nevins, 2011) öne süren görüşleri desteklemektedir. nahtar Sözcükler: Uyum, Olaya ?lişkin Beyin Potansiyelleri, Özellik Hiyerarşisi Varsayımı
Özet (Çeviri)
Contrary to the standard explanations by the syntactic theory that assume phi-features as a single features bundle before tense phrase, it has also been argued that the features such as [person], [number], [gender] undergo derivation separately. The main purpose of the present study is to examine whether the processing of the [person] and [number] features in Turkish follow a fundamentally different pattern. To this end, the following questions were analyzed: i) is there a difference between the processing of [person] and [number] in the k- and z-paradigms in Turkish? ii) does the Feature Hierarchy Hypothesis, which suggests such a hierarchy as [person]>[number] in phi-features, hold true for Turkish? In order to answer these empirical questions, both a repair and an Event-Related Brain Potentials (ERP) experiments were conducted. Through the repair experiment, the [person] feature was found to be more associated with the Determiner Phrase (DP), while the [number] feature was found to be more related to the Tense head. The ERP experiments, on the other hand, yielded a difference in the processing of the [person] and [number] features in both k- and z-paradigms. This remarkable difference is also compatible with the Feature Hierarchy Hypothesis in the form of [person]>[number]. Furthermore, the current study reports a dissimilar processing of the k-paradigm (affix) and z-paradigm (clitics). As for the processing of the [person] and [number] features in DP and Tense head, the study revealed that the DP exhibited a person hierarchy as 2.Person>1.Person, whereas Tense head did not posit such a distinction in [person] features. In this respect, no discrepancy between the processing of the singularity and plurality in both DP and Tense head was observed. All these findings indicate that the Turkish language displays varieties in the processing of [person] and [number] features. Therefore, the findings are in line with the literature that regards [person] and [number] as separate features, and claims the differences to be grounded in the syntactic (Sigur?sson, 2004) and feature-based reasons (Nevins, 2011).
Benzer Tezler
- 基于汉语国际教育的汉土语序类型研究（a typology study on chinese and Turkish word order based on Chinese international education）
Uluslararası Çince öğretimine(eğitimine)yönelik Çince ve Türkçe söz diziminin tipolojik açıdan incelenmesi
MESUT KESKİN
Doktora
Çince
2020
DilbilimShanghai International Studies University {Shanghai Municipality 上海市}Dilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LİXİN JİN
- Üniversite öğrencilerinin öz yönelimli öğrenme becerileri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki
The relation between self directed learning skills and personality traits of university students
EMİNE DENİZ KAYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ŞİMŞEK
- Uluslararası travma ölçeği 7-17 yaş çocuk/ergen ve bakım veren formları Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması
Validation and reliability study for the Turkish versions of international trauma questionnaire - child/adolescent and caregiver forms
BERAT MERİH YETİM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA YÜRÜMEZ
- Türkiye Türkçesinde isim-fiillerle kurulan bağımlı cümleler
Subordinated clauses with nominal function in Turkish
GÜLDEREN TOKMAK
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL ÖZTÜRK
PROF. DR. EMİNE YILMAZ