Türkiye'de 15 Yaş Üzeri Tütün Kullanan Bireylerde Sigara Bırakma Denemelerini Açıklamaya Yönelik Bir Model Önerisi
A Model Proposal to Explain Smoking Cessation Attempts in Tobacco Users Over 15 Years of Age in Turkey
- Tez No: 851015
- Danışmanlar: PROF. DR. NADİYE PINAR AY
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 75
Özet
AMAÇ Çalışmamızda GATS 2016 veri tabanı ile Türkiye'de 15 yaş ve üzeri bireylerin tütün kullanımını bırakma denemeleri prevalansını ve bırakma denemelerini etkileyen çeşitli faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM Bu araştırmada Türkiye'de 15 yaş ve üzeri bireyleri temsil eden, çok aşamalı tabakalı coğrafik küme örnekleme yöntemiyle verileri toplanmış kesitsel bir çalışma olan GATS 2016 verilerinin sekonder analizi yapılmıştır. Tütün kullanımını bırakma denemelerini etkileyen faktörler yapısal eşitlik modeli oluşturularak değerlendirilmiştir. Modelde; sosyodemografik özellikler, sigara bağımlılık düzeyi, pasif maruziyet, tütün kullanımını bırakmaya özendirici uygulamalar, bu uygulamalara yönelik tutum, tütün reklamları, sponsorluk ve promosyonları değişkenlerinin sigara bırakma denemesine etkisi test edilmiştir. BULGULAR Kentsel bölgede yaşama, yüksek varlık indeksine sahip olma, batı bölgelerinde ikamet etme, lise ve üzeri eğitim durumu ve gençlerde tütün bırakma denemeleri pozitif yönde etkilenmiştir. Sigara bağımlılık düzeyinin artışı ve pasif maruziyet tütün bırakma denemelerini negatif yönde etkilemiştir. Tütün kullanımını bırakmaya özendirici uygulamalar, bu uygulamalara yönelik pozitif tutum ve tütün reklamları, sponsorluklarının tütün bırakma denemelerini olumlu yönde etkilediği saptanmıştır. SONUÇ Sosyoekonomik açıdan dezavantajlı gruplar ve ileri yaştaki bireylere sigara bırakma hizmetleri ve bırakmaya özendirici uygulamaların daha fazla ulaşması sağlanabilir. DSÖ'nün TKÇS çerçevesinde oluşturulan M-POWER paketindeki uygulamaların günlük hayata daha entegre olması sağlanarak bireyler daha fazla tütün kullanımını bırakmayı denemeye yönlendirilmesi sağlanabilir.
Özet (Çeviri)
AIM In our study, it was aimed to evaluate the prevalence of smoking cessation attempts and various factors affecting quitting attempts in individuals aged 15 and over in Turkey with the GATS 2016 database. METHOD In this research, secondary analysis of GATS 2016 data, which is a cross-sectional study, whose data were collected by multi-stage stratified geographic cluster sampling method, representing individuals aged 15 and over in Turkey was conducted. Factors affecting tobacco cessation attempts were evaluated by constructing a structural equation model. In the model; The effects of sociodemographic characteristics, smoking addiction level, passive exposure, practices encouraging smoking cessation, attitudes towards these practices, tobacco advertisements, sponsorship and promotions on smoking cessation trial were tested. RESULTS Living in the urban area, having a high wealth index, residing in the western regions, high school and above education level, and tobacco cessation attempts among young people were positively affected. The increase in the level of cigarette dependence and passive exposure negatively affected the tobacco cessation trials. It has been determined that practices encouraging smoking cessation, positive attitudes towards these practices and tobacco advertisements and sponsorships affect tobacco cessation trials positively. CONCLUSION More access to smoking cessation services and practices encouraging cessation can be provided to socioeconomically disadvantaged groups and older individuals. By ensuring that the applications in the M-POWER package created within the framework of WHO's FCTC are more integrated into daily life, individuals can be guided to try to quit smoking more.
Benzer Tezler
- Bedeni yeniden üretme aracı olarak sosyal medyanın estetik müdahalelerdeki rolü
Social media as a tool to regenerate the body imagination in aesthetic interventions
ŞULE NUR SOYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiGiresun ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEM GÜRLER
- Diyabet hastalarının diyabetik ayak bakımı konusunda verilen eğitimden sonra bilgi tutum ve davranışlarındaki değişikliklerin değerlendirilmesi
The evaluation of changes in knowledge, attitudes and behaviours after training about diabetic foot care of diabetic patients
ENVER BAKMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. SEÇİL ARICA
- Sigara içme davranışı ve sigara bırakma sürecinin multifaktöriyel analizi
Multifactorial analysis of smoking behavior and smoking cessation process
AHMET GÜRBÜZEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Göğüs HastalıklarıGazi ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN ÖZTÜRK
- Türkiye'de alkol, tütün ve elektronik sigara kullanımını etkileyen faktörlerin çok değişkenli probit regresyon modeli ile araştırılması
Investigation of factors affecting alcohol, tobacco, and elektronic cigarette use in Turkey with a multivariate probit regression model
OĞUZHAN BOZKURT
- Bir ilçedeki 15 yaş ve üzeri kişilerde sağlık davranışları ve ilişkili risk etmenleri
Health behaviours and related risk factors in 15 years and older people in A district
VOLKAN MEDENİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Halk SağlığıGazi ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA NUR BARAN AKSAKAL