Bazı tıbbi aromatik bitki türlerinin şeker hastalığına karşı (antidiyabetik) ve cilt yenileme (antiaging) özelliklerinin belirlenmesi; türlerin fitokozmetik ve fitofarmasötik potansiyellerinin ortaya konulması
Determination of the against diabetes (antidiabetic) and skin renewal (antiaging) properties of some medicinal aromatic plant species; disclosing the phytocosmetic and phytopharmaceutical potentials of species
- Tez No: 851146
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET HÜSEYİN ALKAN, DOÇ. DR. İSMAİL YENER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyokimya, Kimya, Biochemistry, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Halk arasında anti-aging (cilt yenileme) özelliğinden dolayı kullanılan kiraz sapı, kına, badem, ayva çekirdeği, kayısı çekirdeği, menegiç (bıttım), yenidünya, salatalık kabuğu ve anti-aging etki potansiyeli olduğu düşünülen; Astragalus, Spartium, Trifolium, Centaurea, Onopordum, Carduus, Gundelia, Scolymus, Achillea, Echinops, Tragopogon, Pulicaria, Carlina, Alcea, Malva, Verbascum, Veronica, Kickxia, Stachys, Melissa, Sideritis, Ballota, Teucrium, Mentha, Salvia, Calystegia, Hypericum, Sedum, Cardaria, Capsella, Anchusa, Beta, Silene, Euphorbia ve Reseda cinslerine ait bazı türlerin etanol ekstreleri hazırlanarak elastaz ve kolajenaz enzim inhibisyon aktiviteleri ölçülmüştür. Ayrıca bu türlerin GC-MS cihazı ile triterpen olan α-amirin, monoronik, oleanonik, oleanolik, betulinik, ursolik ve ursonik asit içerikleri tayin edilmiştir. Çalışmanın ikinci kısmında halk arasında antidiyabetik etkisi olan bu türlerin hazırlanan ekstrelerinin ayrıca α-glukozidaz ve α-amilaz enzim inhibisyon aktiviteleri tespit edilmiştir. Antiaging açısından, halk arasında kullanılan materyallerin genel olarak hem elastaz hemde kolajenaz enzim inhibisyon aktivitelerinin yüksek olduğu, özellikle kına örneğinin elastaz (% inhibisyon: 90,72±1,60) ve kolajenaz (% inhibisyon: 98,80±1,26) enzim inhibisyon aktivitesinin oldukça yüksek olduğu bulunmuştur. Antidiyabetik açısında ise halk arasında kullanılan türlerin özellikle, 200 μg/mL konsantrasyonda α-glukozidaz inhibisyon aktivitesinde badem dışındaki tüm örneklerin aktif olduğu ve bıttım çekirdeği, kiraz sapı, ayva çekirdeği, tarçın, sarımsak, kına ve meyan kökünün çok yüksek inhibisyon aktivitesi sergiledikleri bulunmuştur. GC-MS sonuçlarına göre ise Salvia marashica, ve Carlina corymbosa türlerinin ursolik asit (sırasıyla, 83.108±12,47 ve 112.220±16,83 µg analit/g ekstre) ve oleanolik asit (sırasıyla, 105.885±27,53 ve 161.833±42,07 µg analit/g ekstre) bakımından en zengin örnekler olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Melissa officinalis subsp. officinalis, Astragalus schizopterus ve Mentha longifolia subsp. noeana türlerininde bu bileşenlerince zengin olduğu tespit edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda antiaging ve antidiyabetik açıdan fitokozmetik ve fitofarmasötik olarak çok değerli türlerin olduğu ve özellikle çok yüksek inhibisyon aktivitesi sergileyen türlerin daha ileriki çalışmalara konu olması ile ülke ekonomisine kazandırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Plant materials such as cherry stalk, henna, almond, quince seed, apricot seed, terebinth, loquat, cucumber peel, which are popularly used for their anti-aging (skin renewal) properties, and Astragalus, Spartium, Trifolium,Centaurea, Onopordum, Carduus, Gundelia, Scolymus, Achillea, Echinops, Tragopogon, Pulicaria, Carlina, Alcea, Malva, Verbascum, Veronica, Kickxia, Stachys, Melissa, Sideritis, Ballota, Teucrium, Mentha, Salvia, Calystegia, Hypericum, Sedum, Cardaria, Capsella, Anchusa, Beta, Silene, Euphorbia and Reseda which are thought to have anti-aging effect potential elastase and collagenase enzyme inhibition activities of ethanol extracts of species belonging to the genera were measured. In addition, the contents of α-amyrin, monoronic, oleanonic, oleanolic, betulinic, ursolic and ursonic acids, which are triterpenes of these species, were determined with the GC-MS device. In the second part of the study, the α-glucosidase and α-amylase enzyme inhibition activities of the prepared extracts of these species, which have antidiabetic effects among the public, were also determined. In terms of antiaging, the materials used among the public are generally activated in both elastase and collagenase enzyme inhibition activities, and especially the henna sample was found to be high in both elastase (inhibition %: 90,72±1,60) and collagenase (inhibition %: 98,80±1,26) enzyme inhibition activities. In terms of antidiabetics, it was found that the species used among the public, especially all samples except almond, were active in α-glucosidase inhibition activity at a concentration of 200 μg/mL, and bıttım seed, cherry stem, quince seed, cinnamon, garlic, henna and licorice root exhibited very high inhibition activities. According to GC-MS results, ursolic acid (83.108±12,47 and 112.220±16,83 µg analyte/g extract, respectively) and oleanolic acid (105.885±27,53 and 161.833±42,07 µg analyte/g extract) of Salvia marashica, and Carlina corymbosa species, were found to be the richest samples in terms of extract. Additionally, Melissa officinalis subsp. officinalis, Astragalus schizopterus and Mentha longifolia subsp. noeana species were found to be rich in these components. As a result of the study, it was concluded that there are valuable species of phytocosmetics and phytopharmaceuticals in terms of antiaging and antidiabetic, and that especially the types that show very high inhibition activity should be subject of further studies and brought the country's economy.
Benzer Tezler
- Derna (Libya) yöresi bazı tıbbi aromatik bitkileri
The medicinal and aromatic plant in the city of Derna
ANWAIGE A.MOHAMED ALMASAWRİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
BotanikKastamonu ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURCAN YİĞİT
- Rize ilinde yayılış gösteren lamiaceae familyasına mensup bazı tıbbi ve aromatik bitki türlerinin kültüre alınma olanakları ve etken maddelerinin belirlenmesi
Culti̇vati̇on possi̇bi̇li̇ti̇es and determi̇nati̇on of acti̇ve compounds of some medi̇ci̇nal and aromati̇c plants belongi̇ng to the lami̇aceae fami̇ly di̇stri̇buted i̇n the Ri̇ze provi̇nce
EMİNE YURTERİ
Doktora
Türkçe
2018
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KUDRET KEVSEROĞLU
- Maçka (Trabzon) ilçesinde yetişen bazı bitkilerin etnobotanik özellikleri ve peyzaj değerleri
Ethnobotanic features and landscape values of some plants growing in Maçka (Trabzon) district
ZEHRA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj MimarlığıArtvin Çoruh ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA SARI
- Bazı endemik tıbbi aromatik bitkilerin element içeriklerinin araştırılması
Investigation of element content of some endemic medicinal aromatic plants
VATİMETOU ETHMANE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyokimyaKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiMoleküler Tıp Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM ER ÇALIŞKAN
- Medicinal and aromatic plants from the perspective of consumers, collectors, shopkeepers, and herbalists in the soran area of northern Iraq
Kuzey Irak'ın soran bölgesinde tüketiciler, toplayıcılar, aktarlar ve hekimler açısından tıbbi ve aromatik bitkiler
KHADIJAH MUHAMMAD ALI RASUL RASUL
Doktora
İngilizce
2022
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBiyomühendislik ve Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUMA AKBAY
DR. ÖĞR. ÜYESİ YEŞİM AYTOP