Geri Dön

İslam siyasi düşüncesinde iktidar ve İbn-i Haldun'un iktidar anlayışının asabiyet teorisine göre değerlendirilmesi

Power in Islamic political thought and evaluation of Ibn Khaldun's understanding of power according to asabiyyah theory

PDF İndir

  1. Tez No: 851362
  2. Yazar: ZEYNEP YILDIRIM
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÇİĞDEM ERDEM
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Public Administration, Political Science
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 272

Özet

İslam siyasi düşüncesi İslamiyetin yayılması ile birlikte güçlenen devlet ile birlikte şekillenmiştir. İslam dini devlet şeklinde örgütlenmeyen Arap kabile yaşamında zuhur etmiştir. Arap kabilesel yaşamı, devlet düzeyinde örgütlenmekten uzak olduğu gibi hükümdarlık / mülk benzeri örgütlenme biçimine de şiddetle karşı olmuştur. Hükümdarın / melikin güç ve şiddeti menfi amaçlar için diğerlerine karşı kullanması tedirginliği, Arapların hükümdarlık yönetimine cephe almasında önemli bir neden olmuştur. İslam dini, kabile dışı bir referansla, ilahi bir vahiy etrafında bir araya gelen inananların oluşturduğu İslam asabiyeti etrafında giderek güçlenmiş ve bir devlet teşekkülüne ulaşmıştır. Peygamberden sonra devletin başına gelen kişiye halife denilmiştir. Hilafet kurumu, dinin ve ümmetin korunmasını esas alan bir rejim türü olarak halifenin göreve gelmesinde seçim esasını baz almıştır. Bunun dışında başka bir meşruluk türü kabul edilmemiştir. Dört halifeden sonra hilafete gelmek, güç ve şiddet üzerinden belirlenmiştir. Halifelik yönetiminden İslam dinin men ettiği ve Arap toplumsal hafızasında negatif anlam barındıran hükümdarlık sistemine geçilmiştir. Emevilerle birlikte siyasi yaşamın mülk olarak örgütlendiği İslam siyasi düşüncesinde iktidara ilişkin yazılan eserlerde, şeriat ile mülk yönetimini uzlaştırma, şeriata uygun ahlaki yönetimin esasları ve şeriata göre ideal devlet fikirleri incelenmiştir. Bu tür eserler genellikle sekizinci yüzyıldan itibaren, başka kültürlerin de etkisiyle İslam siyasi düşüncesinde İslamî bir muhtevaya sahip olarak verilmiştir. 14. yüzyılda yaşayan İbn-i Haldun, devlet ve iktidar ilişkilerine getirdiği yorum ile farklı bir noktada durmuş ve ortaya koyduğu umran ilmi çerçevesinde umranî bir olay olarak değerlendirdiği devleti, umran kanunları çerçevesinde ele almıştır. İbn-i Haldun, bir Müslüman düşünür olarak, şeriatı ve gereklerini olduğu gibi kabul etmekle birlikte mülkü, umranın bir gereği olarak görmüş ve mülkün ortaya çıkışını, umranın kendi yasalarına bağlamıştır. Ona göre mülke dönüşmeden önce hilafet, sahabe döneminde ortaya çıkan bir iktidar türüdür ve evrensel kurallar dahilinde değerlendirilemeyecek kadar o döneme özeldir, bir daha tekrarlanması mümkün değildir. Hilafeti, asabiyet ekseninde değerlendiren İbn-i Haldun, hilafetin mülke dönüşmesini, riyasetten hükümdarlığa/melikliğe dönüşen asabiyet ilişkileri bağlamında değerlendirmiştir. Devleti, iktidar ilişkilerini ve her türlü toplumsal hareketi asabiyet ile ilişkilendiren İbn-i Haldun, getirdiği yorumla ve yöntemle İslam siyasi düşüncesinde özgün bir değere sahiptir.

Özet (Çeviri)

Islamic political thought was shaped along with the strengthening of the state along with the spread of the religion. The religion of Islam emerged in Arab tribal life, which was not organized as a state. Arab tribal life was far from being organized at the state level and was strongly opposed to the monarchy/estate-like form of organization. The uneasiness of the ruler/malik using power and violence against others for negative purposes was an important reason for the Arabs to oppose the royal administration. The religion of Islam has gradually become stronger and has reached the formation of a state around the Islamic asabiyya, which is formed by believers who come together around a divine revelation, with a non-tribal reference. The person who became the head of the state after the Prophet was called caliph. The institution of the Caliphate, as a type of regime based on the protection of religion and the ummah, is based on the principle of election in the appointment of the caliph. Apart from this, no other type of legitimacy has been accepted. Coming to the caliphate after four caliphs was determined by power and violence. The transition from the Caliphate rule to the monarchy system, which is prohibited by Islam and has a negative meaning in the Arab social memory. In the works written about power in Islamic political thought, where political life was organized as property with the Umayyads, the ideas of reconciling sharia and property management, the principles of moral management in accordance with sharia, and the ideal state according to sharia were examined. Such works were generally written with an Islamic content in Islamic political thought, with the influence of other cultures, starting from the eighth century. Ibn Khaldun, who lived in the 14th century, stood at a different point with his interpretation of state and power relations and discussed the state, which he considered as an umranic event within the framework of the umran science he put forward, within the framework of umran laws. Ibn Khaldun, as a Muslim thinker, accepted the sharia and its requirements as they are, but saw mulk as a requirement of umra and attributed the emergence of mulk to the laws of umra itself. According to him, before it turned into property, the caliphate was a type of power that emerged during the period of the Companions and was too specific to that period to be evaluated within universal rules, and it is impossible to repeat it again. Ibn Khaldun, who evaluated the caliphate on the axis of asabiyyah, said that the caliphate turned into property; He evaluated it in the context of asabiyya relations that transformed from leadership to rulership/malik. Ibn Khaldun, who associates the state, power relations and all kinds of social movements with asabiyyah, has a unique value in Islamic political thought with his interpretation and method.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    31679

    Karşılaştırmalı olarak islam siyasi düşüncesinde otorite kavramı

    Başlık çevirisi yok

    HALUK ALKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    Siyasal Bilimlerİstanbul Üniversitesi

    Siyaset ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET NİYAZİ ÖKTEM

  2. Tez No

    53200

    Liberal düşüncenin gelişiminde iktisat politikasının evrimi ve Türk örneği

    The Evolution of economic policy in the development of liberal thought and the Turkish case

    KIVANÇ ACAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    DOÇ.DR. YUSUF TUNA

  3. Tez No

    777957

    İbnü'l Mukaffa ve Maverdi'nin siyasal düşüncesinde meşruiyet

    Legitimacy in the political thought of Ibn al-Muqaffa and Mawardi

    ABDULLAH HUZEYFE İŞLER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinHatay Mustafa Kemal Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİZAM ÖNEN

  4. Tez No

    638959

    İbn Teymiyye ve Thomas Hobbes'un otorite anlayışlarının karşılaştırmalı analizi

    Comparative analysis of Ibn Taymiyyah and Thomas Hobbes' understandings of authority

    ÖZLEM KÖSE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Siyasal BilimlerKocaeli Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADEM ÇAYLAK

  5. Tez No

    545866

    Ortadoğu'da devlet tartışmaları bağlamında İbn Haldun'un mülk anlayışı

    Ibn Khaldun's conception of mulk within the context of state discussions in the Middle East

    DENİZ FIRAT TEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Kamu YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Bölgesel Araştırmalar Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AZNAVUR DEMİRPOLAT

Geri Dön