Soğuk Savaş dönemi Türkiye'nin savunma politikaları ve Türk dünyasına etkileri
Turkey's defense policies in the Cold War period and its efects on the turck word
- Tez No: 851361
- Danışmanlar: PROF. DR. VARİS ÇAKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
I. Dünya Savaşı'nın ardından Osmanlı İmparatorluğu son bulurken, Türk milletinin son kalesi olan Anadolu'nun dört bir yanı işgale uğramıştır. Mustafa Kemal önderliğinde Türk milletinin verdiği bağımsızlık mücadelesinin sonunda işgal güçleri Anadolu'dan atılarak yeni Türk devleti kurulmuştur. 29 Ekim 1923'te cumhuriyetin ilanıyla genç Türk devletinin yönetim şekli belirlenirken, sıra ülkeyi ekonomik, siyasi, sosyal, askeri alanlarda geliştirip, güçlendirmeye gelmiştir. Türkiye bu süreçte muasır medeniyetler seviyesine ulaşabilmek için Batıyı örnek alırken, savunma politikalarını ise Atatürk'ün“Yurtta sulh, cihanda sulh”ilkesi doğrultusunda şekillendirmiş. Savunma politikaları kapsamında, bir taraftan hem komşu hem ülkeler hem de dünyanın diğer devletleriyle savunma ve dostluk antlaşmaları, paktlar ve birliktelikler oluşturulurken, diğer taraftan ordunun gücünü artırmak için Ankara ve civarında çeşitli, silah, teçhizat ve mühimmat fabrikaları açılmıştır. Dünya 1939'da yeni bir savaşla karşı karşıya kalırken, Türkiye'nin başında bulunan yönetici kademesi I. Dünya Savaşı'ndan edindikleri tecrübe nedeniyle, savaşın dışında kalmak adına tarafsızlık ve denge politikası izleyerek savaşan devletlere taraf olmamaya çalışmıştır. II. Dünya Savaşı insanlık tarihinin gördüğü en büyük yıkımlardan biri olmuştur. Savaş bittiğinde dünyanın bilinen düzeni tamamen altüst olurken, dünya Amerika ve Sovyetler Birliğinin başını çektiği iki kutuplu bir şekle bürünmüştür. Türkiye yeni dünya düzeninde yalnız kalmamak adına iki kutuptan birine taraf olmak zorunda kalmıştır. Savaşın ardından toprak bütünlüğüne kasteden Sovyet Rusya'nın tehditlerinden dolayı Türkiye, tercihini ABD'den yana kullanmıştır. Türkiye'nin yönünü Amerika'dan yana çevirmesi, Truman Doktrini ve Marshall Planları kapsamında ABD yardımlarından yararlanması ve NATO'ya üye olması Atatürk dönemi savunma politikalarından vazgeçmesine sebep olmuştur. Kıbrıs Barış Harekâtına kadar devam eden Amerikan eksenli savunma politikaları, harekâtın ardından bambaşka bir boyuta evrilmiştir. Türkiye bu dönemde kendine yeni müttefikler aramış ve savunma politikalarını yeniden şekillendirmeye çalışmıştır. Özal döneminde Türkiye'nin savunma politikaları yeniden Amerika'ya endekslenirken, SSCB'nin dağılmasının ardından Türk Cumhuriyetlerinin bağımsızlığını ilan etmesi, Türkiye'nin yönünü Türk dünyasına çevirmesine ve savunma politikalarına Türk dünyasını da dâhil etmesine sebep olmuştur.
Özet (Çeviri)
After World War I, as the Ottoman Empire came to an end, all four parts of Anatolia, the last stronghold of the Turkish nation, were occupied. At the end of the Turkish nation's struggle for independence under the leadership of Mustafa Kemal, the occupation forces were expelled from Anatolia and a new Turkish state was established. On October 29, 1923, with the declaration of the republic, the form of government of the young Turkish state was determined, and it was time to develop and strengthen the country in economic, political, social, military fields. In this process, Turkey took the West as an example in order to reach the level of contemporary civilizations, while shaping its defense policies in line with Atatürk's principle of“Peace at home, peace in the world”. Within the scope of defense policies, on the one hand, defense and friendship treaties, pacts and unions were established with both neighboring countries and other states of the world, while on the other hand, various weapons, equipment and ammunition factories were opened in and around Ankara to increase the strength of the army. While the world was facing a new war in 1939, Turkey's leadership, due to the experience they had gained from World War I, tried to stay out of the war by pursuing a policy of neutrality and balance. World War II was one of the most devastating wars in human history. At the end of the war, the known order of the world was completely overturned and the world took on a bipolar shape led by the United States and the Soviet Union. Turkey had to side with one of the two poles in order not to be left alone in the new world order. Due to the threats of Soviet Russia, which threatened Turkey's territorial integrity after the war, Turkey chose the United States. Turkey's turning to the US, benefiting from US aid under the Truman Doctrine and Marshall Plans, and becoming a member of NATO caused Turkey to abandon the defense policies of the Atatürk era. The American-oriented defense policies that continued until the Cyprus Peace Operation evolved into a completely different dimension after the operation. In this period, Turkey sought new allies and tried to reshape its defense policies. While Turkey's defense policies were once again indexed to the United States during the Özal era, the declaration of independence by the Turkic Republics following the dissolution of the USSR caused Turkey to turn its attention to the Turkic world and to include the Turkic world in its defense policies.
Benzer Tezler
- Batı faktörünün etkisinde Türkiye-İsrail ilişkilerinin politikası
Başlık çevirisi yok
RECEP ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2004
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN METİN ÖZTÜRK
- Kore Savaşı ve Kars Ardahan Iğdır Kore şehitleri ile gazileri
Korean War And Kars Ardahan Iğdır martyres and war veterans
İLYAS TOPÇU
- Soğuk Savaş döneminde Türkiye-Sovyetler Birliği ilişkisi (1945-1965) ve Türk dış politikası, cilt 1
Turkish-Soviet Union relations (1945-1965) during the Cold War and Turkish foreign policy (1 valume)
MEHMED ALİ GEMUHLUOĞLU
Doktora
Türkçe
2003
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REFET YİNANÇ
- Montreux (Montrö) Boğazlar Sözleşmesini değiştirme çabaları ve Türkiye'nin geçişi düzenleme çalışmaları
Changing efforts of Montreux Convention and Türkiye's regulation works of passing
ZEYNEL HACIMUSTAFAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Uluslararası İlişkilerBeykent ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MUZAFFER ÜREKLİ
- Türkiye-ABD ilişkilerinde gerilimler (2002-2021), S-400 örneği
Tensions in Turkey-US relations (2002-2021), case of S-400
ALI TOPCHI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ATAY AKDEVELİOĞLU