Geri Dön

الحياة العلمية في نابلس خلال العصر المملوكي( 648_923 هجري/ 1250_1517 ميلادي).

Mamlükler döneminde (648-923 / 1250-1517) Nablus'ta bilimsel hayat / Scientific life in Nablus during the Mamluk era (648-923 / 1250-1517)

PDF İndir

  1. Tez No: 854668
  2. Yazar: MUHAMMED ALJASEM
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ RACHID CHIKHOU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
  6. Anahtar Kelimeler: İlim hayatı, Nablus, Memlük dönemi, Memluk sultanlarının rolü, ilim ailelerinin rolü, eğitim kurumları, Scientific life, Nablus, the Mamluk era, the role of the Mamluk sultans, the role of scientific families, educational institutions
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Arapça
  9. Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kudüs ve Filistin Çalışmaları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 119

Özet

Bu tez, Memlükler döneminde Nablus kentindeki bilimsel yaşamın ayrıntılı bir incelemesini içermektedir. Çalışmada Memlük devletinin Mısır ve Levant'ta hüküm sürdüğü dönem olan (H. 648-922/MS 1215-1517) dönemine kadar uzanan dönem ele alınmaktadır. Araştırma, Nablus'un tarihini ve Memluk dönemindeki tarihi önemini inceledi, o dönemde Nablus'taki bilimsel faaliyetleri araştırdı ve bilginlerin, bilim ailelerinin ve eğitim kurumlarının bilgi ve bilimin gelişimindeki rolünü analiz etti. Tez, Memlük sultanlarının Nablus'taki bilimsel hareketteki rolü ve eğitim türleri, bilimsel rönesansa katkıda bulunan eğitim kurumları ve bilim ailelerinin rolü gibi bilimsel yaşamın ve gelişiminin çeşitli yönlerini ele aldı. Nablus'ta çeşitli dini، zihinsel ve edebi yönlerden eğitim ve bu bilimlerin gelişimi. Tez, Memluk döneminde Nablus şehrinin bilimsel yaşamının zenginleştirilmesinde Memluk padişahlarının, ilim ailelerinin ve ilim adamlarının rolüne ışık tutularak Nablus şehrini tarihsel olarak ve ilmi hayatı ele alan üç bölüme ayrılmış ve Memluk döneminde Nablus şehrinin ilmi hayatı zenginleştirilmiştir. Dini ve zihinsel bilimlerin gelişimi. Araştırmada Nablus'taki bilimsel hayata ilişkin önemli ve doğru sonuçlara ulaşıldı. Bunlardan en önemlileri şöyle: Araştırmanın sonuçları, Memluklar döneminde Nablus'ta bilim yaşamının geliştiğini, eğitim ve bilim kurumlarında kayda değer gelişmelerin yaşandığını ortaya çıkardı. Okullar, camiler ve zaviyeler bilginin dolaşımının, din ve dil bilimlerinin gelişiminin merkezleriydi. Memlükler döneminde Nablus'taki bilim aileleri, o dönemde mevcut olan eğitim kurumlarının çoğunda eğitim aldıkları ve kendi dönemlerinin en önemli alimlerinden bazılarını mezun ettikleri için o dönemde eğitim sürecinin öğretilmesinde ve yönetilmesinde rol oynamışlardı. Çalışma، Memlük padişahlarının Memluk döneminde Nablus şehrinde bilim yaşamını zenginleştirmede oynadığı önemli role ışık tutmasına katkı sağladı. Padişahların bilimin teşvik edilmesinde ve kültürel değerlerin pekiştirilmesinde büyük etkisi olmuş, şehirdeki eğitim ve bilim kurumlarını destekleyici politikalar benimsemişlerdir. Çalışma، dini ve zihinsel düşüncenin ilerlemesinin motoru olan önde gelen bilim adamlarının Nablus'taki varlığından bilimsel yaşamın nasıl etkilendiğini gösterdi. Çeşitli alanlarda araştırma ve düşünmeyi teşvik ettiler. Memlükler döneminde Nablus'ta dini ve aklî ilimlerin gelişmesi, anlama ve düşünmenin doğasının kapsamlı bir şekilde şekillenmesi nedeniyle toplum üzerinde olumlu bir etki yarattı. Aynı zamanda günlük yaşamda değerlerin ve ahlakın pekiştirilmesine de katkıda bulundu. Belgeler, el yazmaları, edebi ve tarihi referanslar da dahil olmak üzere çeşitli tarihi kaynaklara dayanan çalışmada, Memluk döneminde Nablus'taki bilimsel ortamı anlamak ve şehirdeki bilimsel gelişime etkisini analiz etmek için bu kaynaklar incelenecektir. Tez, Nablus'un Memluk döneminde önemli bir bilim ve kültür merkezi olarak üstlendiği role ışık tutmayı ve bu dönemde şehirdeki bilimsel yaşamın gelişimini anlamayı amaçlamaktadır. Sonuç ve analizler, tarih hakkındaki bilgilerin zenginleştirilmesine katkıda bulunacaktır. Nablus'un Orta Çağ'da kültür ve bilime katkısı.

Özet (Çeviri)

يشملُ هذا البحثُ دراسةً مفصّلةً للحياةِ العلميَّةِ في مدينةِ نابلسَ خلالَ الفترةِ المملوكيَّةِ، ويركّزُ على الفترةِ الممتدّةِ مِن سنةِ (648-922ه/1215-1517م)، وهي الفترةُ التي حكمَتْ فيها الدّولةُ المملوكيَّةُ في مصرَ وبلادِ الشّامِ. فقامَ الباحثُ بدراسةِ تاريخِ نابلسَ وأهمّيّتِها التّاريخيَّةِ خلالَ العصرِ المملوكيّ، واستكشفَ النّشاطَ العلميَّ في نابلسَ خلالَ تلكَ الفترةِ، وقدَّم إسهاماتِ العلماءِ والأسرِ العلميَّةِ والمؤسّساتِ التّعليميَّةِ في تطوُّرِ المعرفةِ والعلومِ. وتناولَ البحثُ الجوانبَ المختلفةَ للحياةِ العلميَّةِ وتطوُّرِها، كدورِ سلاطينِ المماليكِ في الحركةِ العلميَّةِ في نابلسَ، وأنواعِ التّعليمِ، والمؤسَّساتِ التّعليميَّةِ التي أسهمتْ في النّهضةِ العلميَّةِ، ودورِ الأسرِ العلميَّةِ في نابلسَ في مختلفِ جوانبِ التّعليمِ الدّينيَّةِ والعقليَّةِ والأدبيَّةِ وتطوُّرِ هذهِ العلومِ. قامَ البحثُ على أربعةِ أقسامٍ، غطَّتْ مدينةَ نابلسَ تاريخيّاً، والحياةَ العلميَّةَ مِن خلالِ إلقاءِ الضّوءِ على دورِ سلاطينِ المماليكِ والأسرِ العلميَّةِ والعلماءِ في إثراءِ الحياةِ العلميَّةِ في مدينةِ نابلسَ خلالَ العصرِ المملوكيّ، وتطوُّرَ العلومِ الدّينيَّةِ والعقليَّةِ، فتوصَّلَ البحثُ إلى نتائجَ هامَّةٍ ودقيقةٍ حولَ الحياةِ العلميَّةِ في نابلسَ، أهمُّها: أ‌. كشفُ نتائجِ البحثِ عنِ ازدهارِ حياةِ العلمِ في نابلسَ خلالَ العصرِ المملوكيّ، إذْ تطوَّرتِ المؤسّساتُ التَّعليميَّةُ والعلميَّةُ تطوُّراتٍ ملحوظةً، حتَّى صارَتِ المدارسُ والمساجدُ والزّوايا مراكزَ لتداوُلِ المعرفةِ وتطويرِ العلومِ الدّينيَّةِ واللُّغويَّةِ. ب‌. كانَ للأسرِ العلميَّةِ في نابلسَ خلالَ العصرِ المملوكيّ دورٌ في التّدريسِ وإدارةِ العمليَّةِ التّعليميَّةِ في ذلكَ العصرِ، إذْ درسُوا في أغلبِ المؤسّساتِ التَّعليميَّةِ المتاحةِ في ذلكَ العصرِ، وتخرَّجَ على أيديهم عددٌ مِن أبرزِ علماءِ عصرِهم. ت‌. أسهمَ البحثُ في إلقاءِ الضّوءِ على الدَّورِ البارزِ الذي لعبَهُ سلاطينُ المماليكِ في إثراءِ الحياةِ العلميَّةِ في مدينةِ نابلسَ خلالِ الفترةِ المملوكيَّةِ، فكانَ للسَّلاطينِ تأثيرٌ كبيرٌ في تشجيعِ العلمِ وترسيخِ القيمِ الثّقافيَّةِ، وتبنَّوا سياساتِ داعمةً للمؤسّساتِ التّعليميَّةِ والعلميَّةِ في المدينةِ. ث‌. أظهرَ البحثُ تأثَّرَ الحياةِ العلميَّةِ بوجودِ علماءَ بارزينَ في نابلسَ، أسهموا في تقدُّمِ الفكرِ الدّينيّ والعقليّ، وشجّعوا على البحثِ والتّأمُّلِ في مختلفِ المجالاتِ. ج‌. أثّرَ تطوُّرُ العلومِ الدّينيَّةِ والعقليَّةِ في نابلسَ خلالَ العصرِ المملوكيّ تأثيراً إيجابيّاً في المجتمعِ، وشكّلَ طبيعةَ الفهمِ والتّفكيرِ تشكيلاً شاملاً، ورسَّخَ القيمَ والأخلاقَ في الحياةِ اليوميَّةِ. واعتمدَ البحثُ على مصادرَ تاريخيَّةٍ متنوّعةٍ، بما في ذلكَ الوثائقُ والمخطوطاتُ والمراجعُ الأدبيَّةُ والتّاريخيَّةُ، وستُراجَع تلكَ المصادرُ لفهمِ البيئةِ العلميَّةِ في نابلسَ خلالَ العصرِ المملوكيّ، وسيُدرَس تأثيرُها على التّطوُّرِ العلميّ في المدينةِ، وهدفَ إلى إلقاءِ الضَّوءِ على دورِ نابلسَ كمركزٍ علميّ وثقافيّ هامّ في العصرِ المملوكيّ، وفهمِ تطوُّرِ الحياةِ العلميَّةِ في المدينةِ خلالَ تلكَ الفترةِ، وستساهمُ النّتائجُ والتّحليلاتُ في إثراءِ المعرفةِ حولَ تاريخِ نابلسَ وتأثيرِها في الثّقافةِ والعلومِ خلالَ العصورِ الوسطى. الكلماتُ المفتاحيَّةُ: الحياةُ العلميَّةُ، نابلسُ، العصرُ المملوكيُ، دورُ سلاطينِ المماليكِ، دورُ الأسرِ العلميَّةِ، المؤسّساتُ التّعليميَّةُ. This thesis includes a detailed study of scientific life in the city of Nablus during the Mamluk period. The study focuses on the period extending from (648-922 AH/1215-1517 AD(, which is the period during which the Mamluk state ruled in Egypt and the Levant. The research studied the history of Nablus and its historical importance during the Mamluk era, explored scientific activity in Nablus during that period, and analyzed the role of scholars, scientific families, and educational institutions in the development of knowledge and science. The thesis dealt with various aspects of scientific life and its development, such as the role of the Mamluk sultans in the scientific movement in Nablus and the types of education, the educational institutions that contributed to the scientific renaissance، and the role of scientific families in Nablus in the various religious, mental and literary aspects of education and the development of these sciences. The thesis was divided into three chapters that covered the city of Nablus historically, and scientific life by shedding light on the role of the Mamluk sultans، scientific families, and scholars in enriching scientific life in the city of Nablus during the Mamluk era, and the development of religious and mental sciences. The study reached important and accurate results about scientific life in Nablus، the most important of which are: The results of the research revealed that the life of science flourished in Nablus during the Mamluk era, as there were notable developments in educational and scientific institutions. Schools, mosques, and zawiyas were centers for the circulation of knowledge and the development of religious and linguistic sciences. Scientific families in Nablus during the Mamluk era had a role in teaching and managing the educational process in that era، as they studied in most of the educational institutions available in that era and a number of the most prominent scholars of their era graduated from them. The study contributed to shedding light on the prominent role played by the Mamluk sultans in enriching scientific life in the city of Nablus during the Mamluk period. The sultans had a great influence in encouraging science and consolidating cultural values, and they adopted policies supportive of educational and scientific institutions in the city. The study showed how scientific life was affected by the presence of prominent scholars in Nablus, who were the engine of the progress of religious and mental thought. They encouraged research and reflection in various fields. The development of religious and mental sciences in Nablus during the Mamluk era had a positive impact on society, as the nature of understanding and thinking was comprehensively shaped. It also contributed to consolidating values and morals in daily life. The study relied on various historical sources, including documents, manuscripts, and literary and historical references. These sources will be reviewed to understand the scientific environment in Nablus during the Mamluk era, and to analyze its impact on scientific development in the city. The thesis aims to shed light on the role of Nablus as an important scientific and cultural center in the Mamluk era، and to understand the development of scientific life in the city during that period. The results and analyzes will contribute to enriching knowledge about the history of Nablus and its contribution to culture and science during the Middle Ages.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    820644

    مراعاة فقه الواقع في عهد الصحابة  (الخلفاء الراشدون أنموذجاً)

    Ashap döneminde realite fıkhına riayet-Raşid Halifeler dönemi örnekliği-

    AMEEN ABDULLAH AHMED AHMED

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2023

    DinÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO

  2. Tez No

    695173

    قــصـة مــــوسـى والرجـل الـصالح فــي تفاسير الدرايـة والإشـــارة

    Dirayet tefsirlerinde ve işari tefsirlerde Hz. Musa ve Salih Adam Kıssası

    IBRAHIM MOHAMMED AHMAD

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2021

    DinTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ENVER BAYRAM

  3. Tez No

    650149

    أثرُ دُورِ العِبَادةِ عَلـــى المُجتمــعِ فـــي الديانتينِ: النصرانيَّةِ والإسلاميَّةِ(دِراسَةٌ مُقـارنـــةٌ)

    Hıristiyanlık ve İslâm dininde ibadethanelerin topluma etkisi (Karşılaştırmalı bir çalışma) - The effect of places of worship on society in the Christian and Islamic religions (A comparative study)

    HATEM KHLAF NAJM

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2020

    DinAksaray Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM PAÇACI

  4. Tez No

    890773

    تطور الحياة العلمية والفكرية في بلاد الشام في العهد الأيوبي

    Eyyubiler döneminde Biladü'ş-Şam'daki bilimsel ve düşünsel yaşamın gelişimi (1174-1250)

    ALAA ALDDIN NASR ALLAH

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    SosyolojiMardin Artuklu Üniversitesi

    Yabancı Diller Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ RACHİD CHİKHOU

  5. Tez No

    825758

    صبغة الله الأوّل الحيدري ومنهجه في حاشيته على تفسير سورة الفاتحة للبيضاوي

    Sibgatullâh el-Evvel el-Haydarî ve menhecuhu fî hâşiyetihi 'alâ tefsîri sûretil-Fâtiha lil-Beydâvî

    WSHYAR QADER KHUDHUR KHUDHUR

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2021

    DinVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Tefsir Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SELİM AYDAY

Geri Dön