Geri Dön

Kronik ruhsal bozukluğa sahip bireylere uygulanan akran eğitimi destekli psikososyal beceri eğitiminin hastaların damgalanma algılarına, işlevsellik ve içgörü düzeylerine etkisi

The effect of peer education-supported psychosocial skills education applied to individuals with chronic mental disorder on patients' perceptions of stigma, levels of functionality and insight

  1. Tez No: 853913
  2. Yazar: HALİL İBRAHİM BİLKAY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NERMİN GÜRHAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Hemşirelik, Psikiyatri, Nursing, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Psikiyatri Hemşireliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 134

Özet

Bu araştırmada akran eğitimi destekli verilen psikososyal beceri eğitiminin kronik ruhsal bozukluğa sahip bireylerin damgalanma algıları, işlevsellik ve içgörü düzeylerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel ve nitel yöntemlerim birarada kullanıldığı karma yöntem desenlerinden açımlayıcı sıralı karma yöntem deseni kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda ön test, ara ölçüm-1, ara ölçüm-2, sontest-1, sontest-2 ölçümlerinden oluşan randomize kontrollü bir deneysel çalışma tasarımı, nitel boyutunda ise fenomenolojik çalışma deseni benimsenmiştir. Araştırmanın örneklemini Samsun iline bağlı Pelitköy Toplum Ruh Sağlığı Merkezinde takibi yapılan ve kronik ruhsal bozukluğa sahip 38 birey (Deney grubu:19, Kontrol grubu:19) oluşturmaktadır. Araştırmanın üç aşamadan oluşan veri toplama süreci 07.07.2023-29.09.2023 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada dâhil edilme kriterlerine göre belirlenen 3 hastaya araştırmacı tarafından 8 oturumdan oluşan“Akran Eğitimi Destekli Psikososyal Beceri Eğitimi-Uygulayıcı Eğitimi”verilmiştir. İkinci aşamasında randomizasyon ile belirlenen deney grubuna uygulayıcı eğitimi alan akranlar tarafından 6 oturumdan oluşan“Akran Eğitimi Destekli Psikososyal Beceri Eğitimi (AE-PSBE)”araştırmacının desteği ile uygulanmıştır. Bu süreçte veri toplama aracı olarak“Tanıtıcı Bilgi Formu”,“Kendini Damgalama Ölçeği (KDÖ)”,“Toplumsal İşlevselliği Değerlendirme Ölçeği (TİDÖ)”ve“Beck Bilişsel İçgörü Ölçeği (BBİÖ)”kullanılmıştır. Araştırma süreci, çalışmanın üçüncü aşamasında deney grubundan 12 katılımcıyla bireysel olarak yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeyle sona erdi. Araştırmanın nicel bulgularına göre eğitimin deney grubunda yer alan hastaların kontrol grubuna göre TİDÖ toplam puanları üzerinde anlamlı bir etki oluşturmuş (p0.05). Eğitimin etkinliğine yönelik gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda katılımcıların ifadeleri tematik analiz yöntemi ile kategorize edildi. Analiz sonucunda“Akran Desteği”,“Etkili Alanlar”,“Etkinliği Sınırlığı Alanlar”,“Eğitim Etkinliğini Etkileyen Faktörler”ve“Öneriler”ana temaları altında toplam 5 ana tema ve 24 alt tema oluşturulmuştur. Mevcut nitel ve nicel bulgular entegre edilerek nicel bulgular temalar ile desteklenmiştir. Çalışma sonucunda AE-PSBE'nin kronik ruhsal bozukluğa sahip bireylerin işlevsellik düzeyleri üzerinde istatistiksel olarak etkili olduğu, kendini damgalama ve bilişsel içgörü düzeylerinde anlamlı bir etki yaratmadığı saptanmıştır. Bununla beraber uygulama sonucunda hastaların özgüven, iletişim becerileri, topluma uyum ve özbakım becerileri üzerine olumlu etkileri olmakla birlikte, kronik ruhsal bozukluklara ve damgalanma deneyimine yönelik bilgi ve farkındalık düzeylerinde artış olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu sonuçlara dayanarak psikiyatri hemşirelerinin ve diğer ruh sağlığı profesyonellerinin akran eğitimi destekli psikososyal beceri eğitimi gibi akran eğitimi destekli müdahaleleri geliştirip toplum ruh sağlığı sistemine entegre etmeleri önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

The aim of this study was to evaluate the impact of psychosocial skills training supported by peer education on stigma perception, functionality and insight levels of people with chronic mental disorders. The research used an exploratory sequential mixed-methods design, one of the mixed-methods designs in which quantitative and qualitative methods are used together. In the quantitative dimension of the research, a randomised controlled experimental study design was adopted, consisting of a pre-test, interim measurement-1, interim measurement-2, post-test 1, and post-test 2. For the qualitative dimension, a phenomenological study design was adopted. The sample of the study consists of 38 individuals with chronic mental disorders (Experimental group: 19, Control group: 19) who are being followed up at the Pelitköy Community Mental Health Centre in Samsun. The research's data collection process, which comprised of three stages, occurred from 07.07.2023 to 29.09.2023. During the initial stage, the researcher provided eight sessions of 'Peer Education Supported Psychosocial Skills Training - Practitioner Training' to three patients who met the inclusion criteria. In the second stage, the experimental group, determined by randomization, received“Peer Education Supported Psychosocial Skills Training (PE-PST),”consisting of 6 sessions provided by peers who had received practitioner training and were supported by the researcher. The data collection tools used in this process were the 'Introductory Information Form', the 'Self-Stigma Scale (SSS)', the 'Social Functioning Assessment Scale (SFAS)', and the 'Beck Cognitive Insight Scale (BCIS)'.The research process concluded with a semi-structured interview of 12 participants from the experimental group in the third stage of the study. The study's quantitative findings indicate that the training had a significant impact on the SFAS total scores of patients in the experimental group compared to the control group (p < 0.05). Additionally, a significant and large effect was observed at a level of 35.8% (η2 = 0.358; p = 0.005). There was no significant difference between the experimental and control groups in the SSS and BCIS total score averages (p > 0.05). Following semi-structured interviews on the effectiveness of the training, participants' statements were analysed thematically. The analysis resulted in 5 main themes and 24 sub-themes, categorised as 'Peer Support', 'Effective Areas', 'Areas with Limitations of Effectiveness', 'Influencing Factors', and 'Suggestions'. Qualitative and quantitative findings were integrated, and themes were used to support the quantitative findings. The study found that PE-PST had a statistically significant effect on the functional levels of individuals with chronic mental disorders. There was no significant effect on the levels of self-stigma and cognitive insight. However, the training resulted in positive effects on the patients' self-confidence, communication skills, social adaptation, and self-care skills. Additionally, it increased their knowledge and awareness levels regarding chronic mental disorders and experiences of stigma. Based on these results, it is recommended that psychiatric nurses and other mental health professionals develop and integrate peer education-supported interventions, such as peer education-supported psychosocial skills training, into the community mental health system.

Benzer Tezler

  1. Üniversite öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı ve olası erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu arasındaki ilişki

    The relationship between smartphone addiction and possible adult attention deficit hyperactivity disorder in university students

    NEŞE BAYRAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Psikolojiİstanbul Gelişim Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜZİN MUKADDES SEVİNÇER

  2. Salutogenez modeline dayalı danışmanlık eğitiminin şizofreni hastalarında bütünlük duygusu, iyileşme ve işlevselliğe etkisi

    The effect of counseling training based on the salutogenesis model on the sense of coherence, recovery and functionality in schizophrenia patients

    BÜŞRA KARAYUMAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    HemşirelikTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NERMİN GÜRHAN

  3. Kronik ruhsal bozukluğu olan bireylerde toplum entegrasyonu, stresle başa çıkma ve öz bakım gücü arasındaki ilişkinin belirlenmesi

    Determination of the relationship between community integration, coping with stress and self-care power in individuals with chronic mental disorders

    ŞERİFE DENİZ ARICI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SATI DİL

  4. Alkol madde kullanım bozukluğu olan bireylere bakım verenlerin eş bağımlılık ve bağlanma tarzları açısından kronik ruhsal hastalığı olan bireylere bakım verenler ile karşılaştırılması

    Comparison of caregivers of individuals with alcohol substanceuse disorder and caregivers of individuals with chronic mental illness in terms of codependency and attachment styles

    ESRA GÖKÇEOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLCAN GÜLEÇ

  5. Yaygın Kaygı Bozukluğu hastalarında psikolojik gelişim ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkilerin ağrı eşiği ve oksidatif stres aracılığıyla incelenmesi

    Investigating the relationships between psychological development and psychological resilience in patients with Generalized Anxiety Disorder through pain threshold and oxidative stress

    EMİR ARİF ERTEN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÖRKEM KARAKAŞ UĞURLU