Sürdürülebilirlik raporlarında önemlilik değerlendirmesi ve belirleyici faktörlerin incelenmesi
Materiality assessment and determining factors examination in sustainability reports
- Tez No: 855777
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT SERÇEMELİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Giresun Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
Sürdürülebilirlik raporları, işletmelerin faaliyetlerinin ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerini açıklamasını sağlayan güçlü bir araçtır. Ancak sürdürülebilirliğin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarına dair raporlama kapsamının oldukça geniş olması işletmeler açısından büyük bir zorluk teşkil etmektedir. Önemlilik ilkesi, uluslararası kuruluşlar tarafından sürdürülebilirlik raporlarının içeriğini belirlemek için yol gösterici ilke olarak sürdürülebilirlik raporlaması gündemine dahil edilmiştir. Sürdürülebilirlik raporlamasında önemlilik ilkesi eşik görevi üstlenmektedir. Eşiğin üzerinde kalan konular önemli olarak görülmekte ve sürdürülebilirlik raporlarının içeriğini oluşturmaktadır. İşletmeler sürdürülebilirlik raporlarının oluşturulması sürecinde gerçekleştirecekleri önemlilik değerlendirmeleri ile kendileri ve paydaşları için en önemli konuları belirleyebilecekler ve raporlayabileceklerdir. Böylelikle hem işletmeler hem de paydaşlar açısından sürdürülebilirlik raporlamasından beklenen faydalar elde edilecektir. Bu çalışma çeşitli kuruluşlar tarafından sürdürülebilirlik raporlamasında tavsiye edilen önemlilik değerlendirmesine, işletmelerin nasıl ve ne ölçüde yanıt verdiğini araştırmaktadır. Bu amaçla BİST TÜM ve FORTUNE GLOBAL 500'de listelenen işletmelerin sürdürülebilirlik raporlarında yer alan önemlilik değerlendirmelerine dair açıklamalar, önemlilik değerlendirme açıklamalarının kapsamı ve söz konusu sürece etki eden değişkenler incelenmektedir. Çalışmada sürdürülebilirlik raporları içerik analizi tekniği ile incelenmiş ve önemlilik değerlendirme açıklamaları üzerinde etkili olduğu düşünülen değişkenler ANOVA analizi ile önemlilik değerlendirme açıklamalarının kapsamı üzerinde etkili olduğu düşünülen değişkenler ise ordinal lojistik regresyon analizi ile test edilmiştir. ANOVA testi sonucunda BİST TÜM işletmeleri için önemlilik değerlendirme endeksi üzerinde mülkiyet, büyüklük, güvence beyanı, sürdürülebilirlik komitesi ve sektör değişkenlerinden yalnızca güvence beyanının istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa sahip olduğu; FORTUNE GLOBAL 500 işletmelerinin önemlilik değerlendirme endeksi üzerinde bağımsız değişkenlerden hiçbirinin anlamlı bir farklılığa sahip olmadığı tespit edilmiştir. Önemlilik değerlendirme açıklamalarının kapsamı incelendiğinde en yüksek puana sahip kategorinin hem BİST TÜM hem de FORTUNE GLOBAL 500 işletmeleri için süreçten bahsetme şeklinde olduğu tespit edilmiştir. Son olarak lojistik regresyon analizi sonucuna göre BİST TÜM işletmeleri için önemlilik değerlendirme açıklamalarının kapsamı üzerinde kurumsal finansal performans ölçütlerinden ROA, Tobin Q oranı ile kurumsal büyüklüğün, FORTUNE GLOBAL 500 işletmelerinin önemlilik değerlendirme açıklamalarının kapsamı üzerinde ise kurumsal finansal performans ölçütlerinden Piyasa-Defter Oranı ile kurumsal yönetimin istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Çalışma bugüne kadar önemlilik değerlendirmesine yönelik literatürde gerçekleştirilmiş en kapsamlı çalışma olmakla birlikte elde edilen sonuçlar hem Türkiye hem de küresel çapta işletmeler tarafından önemlilik ilkesinin nasıl uygulandığına ilişkin mevcut durumu ortaya koyacak niteliktedir.
Özet (Çeviri)
Sustainability reports are a powerful tool that enables businesses to disclose the economic, social and environmental impacts of their activities. However, the wide scope of reporting on the economic, social and environmental dimensions of sustainability poses a great challenge for businesses. The principle of materiality has been incorporated into the sustainability reporting agenda by international organizations as the guiding principle for determining the content of sustainability reports. The materiality principle serves as a threshold in sustainability reporting. Issues above the threshold are considered important and form the content of sustainability reports. Businesses will be able to identify and report the most important issues for themselves and their stakeholders through materiality assessments during the creation of sustainability reports. Thus, the expected benefits from sustainability reporting will be achieved for both businesses and stakeholders. This study investigates how and to what extent businesses respond to the materiality assessment recommended by various organizations in sustainability reporting. For this purpose, the statements regarding materiality assessments in the sustainability reports of the companies listed in BIST ALL and FORTUNE GLOBAL 500, the scope of the materiality assessment disclosures and the variables affecting the process in question are examined. In the study, sustainability reports were examined with the content analysis technique, and variables thought to be effective on the materiality assessment disclosures were tested by ANOVA analysis, and variables affecting the scope of the materiality assessment disclosures were tested with ordered logistic regression analysis. As a result of the ANOVA test, it was determined that only the assurance statement had a statistically significant difference among the ownership, size, assurance statement, sustainability committee and sector variables on the materiality assessment index for BIST ALL businesses. It has been determined that none of the independent variables have a significant difference on the materiality evaluation index of FORTUNE GLOBAL 500 companies. When the scope of materiality assessment statements was examined, it was determined that the category with the highest score was mentioning the process for both BIST ALL and FORTUNE GLOBAL 500 companies. When the scope of materiality assessment statements was examined, it was determined that the category with the highest score was mentioning the process for both BIST ALL and FORTUNE GLOBAL 500 companies. Finally, according to the results of logistic regression analysis, ROA, Tobin's Q ratio and corporate size, which are among the corporate financial performance measures, have a significant effect on the scope of materiality assessment disclosures for BIST ALL businesses; It has been determined that Market-Book Ratio, one of the corporate financial performance measures, and corporate governance have a statistically significant effect on the scope of materiality assessment disclosures of FORTUNE GLOBAL 500 companies. The study is the most comprehensive study in the literature on materiality assessment to date. The results obtained reveal the current situation regarding how the principle of materiality is applied by businesses both in Turkey and in the global context.
Benzer Tezler
- Bankalarda çevresel sürdürülebilirlik farkındalığı: Uluslararası inceleme
Environmental sustainability awareness in banks: International review
MUHABBAT KURBANOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
BankacılıkTrakya Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KIYMET TUNCA ÇALIYURT
- Türkiye'de KSS iletişimi: Borsa endekslerinde yer alan şirket raporlarının incelenmesi
CSR communication in Turkey: Research on company reports in stock market indices
ESRA KARLIOVA SOYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Halkla İlişkilerAkdeniz ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEÇİL DEREN VAN HET HOF
- Developing an NLP-enhanced sustainability balanced scorecard for construction companies
İnşaat şirketleri için NLP destekli sürdürülebilirlik dengeli skorkartı geliştirilmesi
ATEFEH AALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜZİDE ATASOY ÖZCAN
- Sustainable development goals in lower-middle income economy: Relevancy and outlook in Cameroon
Alt gelirli ekonomi'de sürdürülebilir kalkınma hedefleri: Kamerun'da uygunluk ve görünüm
HAMAN ADAMA MOHAMADOU
Doktora
İngilizce
2022
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
- Sustainability reporting and operational excellence: waste management in global apparel companies originated from three countries
Sürdürülebilirlik raporlaması ve operasyonel mükemmellik: üç ülke menşeli küresel hazır giyim şirketlerinde atık yönetimi vakaları
SHADI RASHVAND
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ TUNÇALP