Türk düşüncesinde iletişim felsefesi: Fuat Sezgin örneği
Philosophy of communication in Turkish thought: The case of Fuat Sezgin
- Tez No: 857458
- Danışmanlar: PROF. DR. NURTEN GÖKALP, PROF. DR. İBRAHİM MARAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, İletişim Bilimleri, Philosophy, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 363
Özet
Bu çalışmada Türk düşünce kültürünü besleyen medeniyet havzasından öğrenilen iletişim kavramı takip edilerek iletişimin felsefî boyutunun anlaşılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda bir örnek olarak Fuat Sezgin'in bilim anlayışını iletişim felsefesi bağlamında incelemeyi esas alan çalışmamız monografi niteliği taşımakla birlikte, iletişim, düşünce ve bilimin kavram ile süreç analizinin arka planda panoramik olarak kullanıldığı bir araştırmadır. Zira sosyal bilimlerde hedeflenen noktaya ulaşabilmek için onu kapsayan irtibatlı üst katmanlardan başlayarak konuya gelmek zorunluluğu vardır. Bu doğrultuda ilk bölüm olan kavram ve süreç analizi kısmında ve burada belirlenen faktörler ışığında ikinci bölümde değerlendirme yapılırken Hilmi Ziya Ülken'in“Türk Tefekkürü Tarihi”, Aydın Sayılı'nın“Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir”ve Klaus Merten'in“Kommunikation: Eine Begriffs- und Prozeßanalyse”(İletişim: Bir Kavram ve Süreç Analizi) eserlerinde uyguladıkları yöntemlerden mülhem oluşturulan metodolojiden faydalanılmıştır. Bu eksende tezin kuramsal çerçevesini oluşturan birinci kısımda felsefî, sosyolojik, psikolojik, sosyal-psikolojik ve teolojik yaklaşımların bu üç kavrama dair değerlendirmeleri ele alınmıştır. Süreç analizi kısmında ise iletişim, düşünce ve bilim kavramlarının tarihin seyri içinde konumlandırılabilecekleri belirli düzeyler ve bu düzeylerde etken olan faktörler altında konuya yaklaşılmıştır. Öyle ki bu düzeyler ve faktörler iletişim, düşünce ve biliminin süreç içerisindeki hem temel kavşak noktalarını hem de kesişim noktalarını verir. Bunlar“kolektif”,“teknik”ve“kopuş”düzeyi olarak belirlenmiş olup ikinci bölümde Sezgin'in bilim anlayışı da aynı düzeylerde betimlenmiştir. Böylece Sezgin'in bilim tarihi alanındaki çalışmaları kendisinin iletişim felsefesine altyapı sunacak yeni bir bakış açısıyla değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu üç düzeyi etkileyen faktörler ise“sosyal yapı”,“mekân”,“ifade karşısında yazı”ve“zihniyet”faktörü olarak ayırt edilmiştir. İkinci bölümde yer alan Sezgin'in iletişim felsefesi de bu faktörler ekseninde anlaşılmaya ve kavranmaya çalışılmıştır. Varılan noktada Sezgin'in bilim tarihi anlatısında benimsediği iletişim dilinin, din diline açık bir referans barındırmadığı ancak İslam dininin benimsenmesiyle oluşan şahsiyete yönelik atıfların, bilimin yapısı ortaya konurken geçerli bir kanıt olarak kaydedildiği görülmüştür. İslam coğrafyasında geliştirilen alet ve cihazların yeni yapım örneklerinin sergilendiği müzedeki prototiplerin ise alternatif bir bilim tarihi anlatıcılığına hizmet ederek açık ve örtük kimi işlevlerle sözlü ifadenin etkisini artırıcı somut deliller sunduğu ortaya konmuştur. Sözlü aktarımı destekleyen bir unsur olarak yazılı aktarımın, ilk dönemlerden itibaren rivayet metotları arasında kullanıldığının nasıl ispatladığı ise Sezgin'in iletişim felsefesi bakımından mühim olan bir diğer nokta olarak kaydedilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to understand the philosophical dimension of communication by following the concept of communication learned from the basin of civilisation that feeds the Turkish culture of thought. In this context, our study is a monograph based on the examination of Fuat Sezgin's understanding of science as an example in the context of the philosophy of communication. It is a research in which the concept and process analysis of communication, thought and science are used panoramically in the background, because in order to reach the target point in social sciences, it is necessary to approach the subject starting from the upper layers related to it. Accordingly, the first part, which includes the concept and process analysis, and the evaluation made in the second part in the light of the identified factors are based on the methodology inspired by the methods applied in Hilmi Ziya Ülken's 'Türk Tefekkürü Tarihi' (History of Turkish Contemplation), Aydın Sayılı's 'Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir (Science is the Only True Guide in Life) and Klaus Merten's 'Kommunikation: Eine Begriffs- und Prozeßanalyse' (Communication: A concept and process analysis). In this axis, the first part, which constitutes the theoretical framework of the thesis, includes the evaluation of philosophical, sociological, psychological, social-psychological and theological approaches to these three concepts. In the process analysis part, the concepts of communication, thought and science was evaluated in terms of certain levels at which they can be positioned in the course of history and the factors that operate at these levels. In fact, these levels and factors represent the main crossroads and intersections of communication, thought and science in the process. These were identified as the 'collective', 'technical' and 'disengagement' levels, and Sezgin's understanding of science was described at the same levels in the second part. It was aimed to assess Sezgin's work in the field of the history of science from a new perspective that would provide an infrastructure for his philosophy of communication. The factors influencing these three levels were distinguished as 'social structure', 'space', 'writing in the face of oral expression' and 'mentality'. The second part, Sezgin's philosophy of communication, aimed to understand in the axis of these factors. As a result, it was found that the language of communication adopted by Sezgin in the narrative of the history of science does not contain an explicit reference to the language of religion, but the references to the personality formed by the adoption of the Islamic religion are recorded as valid evidence while revealing the structure of science. The study concluded that the prototypes in the museum, where new examples of tools and devices developed in Islamic geography are exhibited, serve an alternative narrative of the history of science and provide concrete evidence that enhances the effect of the oral expression with some explicit and implicit functions. Another important point in terms of Sezgin's philosophy of communication is his way of proving that writing, as an element supporting the oral expression, has been used among the methods of narration since the earliest times.
Benzer Tezler
- Öğrenen organizasyonlar ve Türk sanayinde bir uygulama örneği (Beksa Çelik Kord Sanayi ve Ticaret A.Ş.)
Learning organization and a research study in Turkish industry
SELİM YAZICI
- Nurettin Topçu düşüncesinde kültür ve medeniyet problemi
Opinions of Nurettin Topçu about culture and civilization
TUNÇAY TOKERER
- Türk siyasal hayatında politik mizah
The politics humour in the life of Turkish politic
KADİR TALİP TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
GazetecilikMarmara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İRFAN PAÇACI
- Didaktik bir tür olarak tanzimat edebiyatında fabl
Fable as a didactic literary genre in tanzimat literature
GÜLDEN VİCİR
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
- İletişim teknolojilerindeki gelişmelerin mimariye etkileri/sanal mimarlık
The Effects of new communication systems to architecture/virtual architecture
DERYA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT SOYGENİŞ