Kentsel alan büyümesinin kırsal alanlarda değer değişimine olan etkisinin cografi bilgi sistemi ile araştırması: Konya örneği
Investigation of the effect of urban area growth on value change in rural areas using geographical information system: Konya example
- Tez No: 857626
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRAN YALPIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, İşletme, Geodesy and Photogrammetry, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Master development plan, urban area, plan, real estate valuation, rural area valuation, expectation principle, Multiple Decision Making
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Konya Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Türkiye sahip olduğu zenginlikler bakımından gelişmekte olan ülkeler kategorisinde yer almaktadır. Artan nüfusla birlikte kentsel alanlara ihtiyaç gün geçtikçe dünyada olduğu gibi Türkiye'de de artmaktadır. Kentsel alanların artması, kırsal alanları etkilemektedir. Arsa ihtiyacının doğması ile kent çeperindeki tarım alanlarının, kentsel toprak niteliği kazanmasına neden olmaktadır. Bu alanların kentsel alan düzenlemesi beklentisi arazinin piyasa değerine yansımaktadır. Aslında kullanım şekli ve fiziki koşullarında bir değişim olmamasına karşın alım-satım değerine, beklenti ilkesi doğrultusunda bir rant artışı gözlemlenmektedir. Bu çalışmanın amacı; fiziki olarak mevcut olmayan beklentiden kaynaklı değer artışını ve toplam değer üzerindeki etkisini tahmin etmektir. Kırsal alanlarda kentin büyümesinden dolayı yaklaşma etkisini ölçebilmek için Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) metotlarından olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP), En iyi ve en kötü yöntemi( BWM) ve istatistikî metotlardan Çoklu Lineer Regresyon Analizi (MRA) yöntemleri kullanılmıştır. Uygulama alanı olarak Konya'nın merkez ilçesi olan Selçuklu'nun Aşağı Pınarbaşı, Yukarı Pınarbaşı ve Sarıcalar mahalleleri belirlenmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak yapılan uygulamada 5 temel kriter kullanılmıştır. Bu kriterler ulaşım, parsel özellikleri, merkeze uzaklık, tarım durumu ve imar durumudur. Her üç yöntemde de kriterler içinde en fazla ağırlığa sahip imar durumu kriteri ortaya çıkmıştır. 235 örneklem fiyatı bilinen parsel kullanılmıştır. Çalışma bölgesinde toplam parsel sayısı ise 2419 parselden oluşmaktadır. Performans değerlerine bakıldığında en uygun yöntemin MRA olduğu görülmektedir. R2 değeri 0,7705 dir. Çalışma sonucu uzman görüşüne göre ÇKKV yöntemlerinden AHP ve BWM yöntemleri uygulanmıştır. Bu yöntemlerden elde edilen sonuçlara göre kentsel alan niteliği kazanan ve bununla birlikte bazı planların etkisiyle beklentilerin değere etkisinin fazla olduğu gözlemlenmiştir. Fakat piyasa değerleri ile MRA modelleme sonucu, aslında bu beklentilerin yeteri kadar arazinin değerinde artışa neden olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu durum planlardan kaynaklı değer artışlarının piyasa koşullarında yeterli göz önüne alınmadığını ortaya koymaktadır. Anahtar Kelime: Nazım imar planı, kentsel alan, plan, taşınmaz değerleme, kırsal alan değerlemesi, beklenti ilkesi, Çoklu Karar Verme.
Özet (Çeviri)
Türkiye is in the category of developing countries in terms of its riches. With the increasing population, the need for urban areas increases day by day in Turkey as well as in the world. The increase in urban areas affects rural areas. The need for land arises, causing agricultural areas on the city periphery to become urban soil. The expectation of urban land regulation of these areas is reflected in the market value of the land. In fact, although there is no change in the usage method and physical conditions, an increase in rent is observed in the purchase-sale value in line with the expectation principle. The purpose of this study; It is to estimate the increase in value arising from expectations that do not physically exist and its effect on the total value. In order to measure the effect of convergence due to the growth of the city in rural areas, Analytical Hierarchy Process (AHP), which is one of the Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods, Best and Worst Method (BWM) and Multiple Linear Regression Analysis (MRA) methods, which are among the statistical methods, were used. The Lower Pınarbaşı, Yukarı Pınarbaşı and Sarıcalar neighborhoods of Selçuklu, the central district of Konya, were determined as the application area. 5 basic criteria were used in the application using Geographic Information Systems (GIS). These criteria are transportation, parcel characteristics, distance to the center, agricultural status and zoning status. In all three methods, the zoning status criterion has the highest weight among the criteria. 235 sample parcels with known prices were used. The total number of parcels in the study area consists of 2419 parcels. Considering the performance values, it seems that the most suitable method is MRA. R2 value is 0.7705. As a result of the study, AHP and BWM methods, which are MCDM methods, were applied according to expert opinion. According to the results obtained from these methods, it has been observed that the expectations have a high impact on the value due to the effect of some plans that have gained urban area characteristics. However, as a result of MRA modeling with market values, it was concluded that these expectations did not actually increase the value of the land sufficiently. This situation reveals that the value increases resulting from the plans are not taken into account sufficiently under market conditions.
Benzer Tezler
- District-based urban sprawl monitoring and modelling using CA-Markov model: application in two mega cities
İlçe bazlı kentsel yayılma izleme ve CA-Markov model ile modelleme: iki mega şehirde uygulama
ANALI AZABDAFTARI
Doktora
İngilizce
2022
İletişim Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE FİLİZ SUNAR
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Taş ocaklarının faaliyet sonrası kentsel doku ile entegrasyonu - Cebeci ve Cendere bölgeleri, İstanbul
Integration of quarries and urban pattern following to function -Cebeci and Cendere regions, Istanbul
NİMET SERENA KARYOT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA AYÇİM TÜRER BAŞKAYA
- Detection of urban expansion in Turkey by using spectrally unmixed landsat images and nighttime DMSP-OLS images
Türkiye'de kentsel yayılmanın, spektral unmixed landsat görüntülerinden ve DMSP-OLS gece görüntülerinden saptanması
CİHAN UYSAL
Doktora
İngilizce
2015
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİTHAT DERYA MAKTAV
- The traces of a frugal society in rural Turkey
Türkiye kırsalında kanaatkâr bir toplumun izleri
HATİCE HALE BAYSAN ARU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Sosyolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE AHU AKGÜN